Wkład własny jest pojęciem w głównym stopniu związanym z kredytem hipotecznym. Przeważnie kojarzy się z pokaźną sumą, którą należy dysponować, aby w ogóle o kredyt się ubiegać. Czy wkładem własnym może być jedynie gotówka? Ile powinien wynosić wkład własny? Na to i inne pytania odpowiadamy w poniższym artykule.
Czym dokładnie jest kredyt hipoteczny?
Kredyt hipoteczny jest zobowiązaniem finansowym, o które można ubiegać się jedynie w bankach. Ten rodzaj kredytu należy do kredytów długoterminowych i celowych. Co oznacza, że pieniądze można pożyczyć na co najmniej 15 lat. Ponadto w umowie z bankiem, a nawet we wniosku przed jej zawarciem należy dokładnie określić cel przeznaczenia środków. Przyjęło się, że kredyt hipoteczny jest kredytem na mieszkanie. Jednak pieniądze pozyskane tą metodą można przeznaczyć również na budowę domu lub jego modernizację. Ponadto środki z kredytu można przeznaczyć także na gruntowny remont mieszkania, budowę garażu, czy budynku przeznaczonego na działalność usługową. W związku z tym, że umowa kredytu hipotecznego zawierana jest na bardzo długi okres i na wysoką kwotę, banki, które ich udzielają, wymagają od kredytobiorców wysokiej zdolności kredytowej, a także sporego zabezpieczenia. Zabezpieczenie to odnosi się jednakowo do ubezpieczenia kredytu, ustanowienia hipoteki, a także wniesienie wkładu własnego. W jakim celu?
Dlaczego wymagany jest wkład własny?
Kredyt hipoteczny słusznie kojarzony jest z zobowiązaniem na wysoką kwotę. Koszty zakupu lub budowy nieruchomości są ogromne. Z kredytów hipotecznych przeważnie korzystają osoby, które pomimo dość wysokiej zdolności kredytowej nie mogą sobie pozwolić na zakup mieszkania lub budowę domu za gotówkę. Nawet osoby, wykonujące najlepiej płatne zawody w Polsce często korzystają w tym celu ze wsparcia banków. Polski rząd próbuje nieco ułatwić Polakom dostęp do środków, stąd udostępnił program bezpieczny kredyt na 2 procent. Nie każdy jednak może z niego skorzystać. Należy nie tylko spełnić wymagania, ale także dostarczyć bardzo wielu dokumentów. Zaświadczenie o zarobkach i wyciąg z konta wymagane przy pożyczce na dowód osobisty to zdecydowanie za mało. Tak jak i w przypadku kredytu na 2 procent, tak i w przypadku standardowego kredytu hipotecznego należy posiadać również wkład własny, ustanowić hipotekę na finansowanej nieruchomości (chyba że ma się inną nieruchomość) i wykupić ubezpieczenie. Czy bankom nie wystarczy jednak hipoteka?
Wkład własny stanowi niejako sposób na zaangażowanie kredytobiorcy. Patrząc z punktu widzenia psychologii, ludzie bardzo boją się utraty tego, co posiadają. Jeśli do jakiegoś przedsięwzięcia włożą ciężko zarobione lub skrupulatnie odkładane pieniądze, bardziej angażują się w jego realizację. Między innym w ten sposób banki ograniczają ryzyko kredytowe i jednocześnie podnoszą odpowiedzialność kredytobiorcy za spłatę zobowiązania.
Co to jest wkład własny i ile wynosi?
Wkład własny jest wymagany dopiero od 2006 roku. To właśnie wtedy Komisja Nadzoru Finansowego wprowadziła Rekomendację S, która dotyczy dobrych praktyk przy udzielaniu kredytów hipotecznych. Dzięki wprowadzeniu tego zbioru zasad banki mogą skuteczniej obniżać ryzyko braku spłaty kredytów.
Wkład własny traktowany jest zatem jako kapitał, który należy posiadać, aby w ogóle otrzymać kredyt hipoteczny. Na ogół wkładem własnym są środki pieniężne, ale nie tylko. Często za wkład własny uznaje się zakupione już materiały na budowę domu, jego projekt, czy działka, na której ma być zbudowana finansowana nieruchomość. Pieniądze stanowiące wkład własny mogą być przekazane jako darowizna od rodziców lub innych osób. Wkładem mogą być zgromadzone oszczędności często nazywane poduszką finansową lub pieniądze pochodzące z inwestycji. Naturalnie dla banku źródło pochodzenia środków jest istotne – nie mogą pochodzić np. z nielegalnych działań. Jednak nie ma znaczenia, czy pochodzą ze sprzedaży kryptowalut, czy są zyskiem z lokat bankowych. Istotne jest jednak, by wnioskodawca mógł je udokumentować.
Ile zatem musi stanowić wkład własny? Według rekomendacji S minimalny wkład własny powinien wynosić minimum 10 procent wartości nabywanej nieruchomości. Przeważnie wysokość wkładu własnego nie sięga powyżej 30 procent wartości nieruchomości. Wiąże się to z niższą opłacalnością takiego kredytu dla banku. Jeśli zatem chcesz kupić mieszkanie za 600 000 złotych, powinieneś dysponować środkami trwałymi lub gotówką w wysokości powyżej 60 000 złotych jednak nie wyższej niż 180 000 złotych. To jak wysoki powinien być wkład własny, uzależnione jest od rodzaju nieruchomości, wewnętrznych ustaleń banku i zdolności kredytowej wnioskodawcy.
Co może stanowić wkład własny?
Chcesz skorzystać z kredytu hipotecznego, ale nie wiesz, co może stanowić twój wkład własny? Tak jak wspomnieliśmy, wiele zależy od tego, na co przeznaczysz środki pochodzące z banku.
Mieszkanie
Naturalnie, jeśli chcesz kupić mieszkanie z rynku pierwotnego lub wtórnego, działka budowlana niekoniecznie będzie brana pod uwagę. Nie stanowi bowiem wkładu w ten właśnie zakup, prędzej można ustanowić na niej hipotekę. Przeważnie wkładem własnym przy zakupie mieszkania są pieniądze.
Jednak pieniądze na wkład własny mogą pochodzić z różnych źródeł. Najczęściej pochodzą z darowizny od najbliższej rodziny — wówczas nie trzeba płacić podatku. Warunkiem koniecznym jest zgłoszenie darowizny do US w ciągu 6 miesięcy od otrzymania przelewu. W przeciwnym razie będziesz musiał ponieść konsekwencje braku zgłoszenia darowizny.
Wkładem własnym w przypadku zakupu mieszkania może być również wpłacenie zadatku. Zadatek w przypadku kupna nieruchomości może cię uchronić przed zerwaniem umowy ze strony dewelopera lub właściciela mieszkania z rynku wtórnego.
Dom
Natomiast jeśli masz zamiar budować dom lub inną nieruchomość, np. warsztat, zakres twoich możliwości w znacznym stopniu się powiększa. Przypuśćmy, że prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą, a w trakcie swojej działalności zainwestowałeś w grunt. Kupiłeś działkę budowlaną, na której zamierzasz postawić swój warsztat samochodowy. Bank powinien uznać to za wartościowy wkład własny. O ile oczywiście stanowi co najmniej 10 procent wartości stawianego budynku. Pamiętaj także o tym, że niektóre banki wymagają wyższego wkładu.
To nie jedyna forma wkładu. Wkładem mogą być również zakupione przez ciebie materiały budowlane lub dotychczasowe koszty poniesione na budowę. Niekiedy konsumenci zwracają się po kredyt hipoteczny już w trakcie budowy domu. Przeważnie, dzieje się tak, gdy zabraknie im środków, lub budowa się przeciąga, a materiały i robocizna znacznie podrożały. W tym przypadku będziesz potrzebował opinii rzeczoznawcy majątkowego z banku, który oszacuje wysokość poniesionych kosztów oraz cenę rynkową nieruchomości po zakończeniu inwestycji.
Kolejną opcją zdobycia wkładu własnego, jest sytuacja, gdy posiadasz już nieruchomość i zamierzasz ją sprzedać. Przypuśćmy, że chcesz kupić większe mieszkanie. Wówczas środki zdobyte z obecnej nieruchomości posłużą jako wkład własny. W tym przypadku również konieczna jest opinia rzeczoznawcy. Nieruchomość powinna być sprzedana przed wypłatą środków przez bank. W przeciwnym razie bank może wstrzymać wypłatę pieniędzy.