Rodzice podarowali ci pieniądze na samochód? Wsparli cię w organizacji wesela? A może to dzięki ich pomocy miałeś środki na wkład własny przy staraniach o kredyt hipoteczny? Jeśli tak, to zapewne się zastanawiasz, czy otrzymaną darowiznę musisz zgłosić do Urzędu Skarbowego? Jaką kwotę należy zgłosić? Czy darowizna od rodziców wymaga opodatkowania? W poniższym artykule rozwiejemy twoje wątpliwości.
Czym jest darowizna?
Rodzicom zależy na tym, aby ich dzieci były zdrowe i szczęśliwe. Wspierają ich rozwój na każdej możliwej płaszczyźnie. Kiedy dzieci są małe, dbają o ich dietę, rozwój społeczny i fizyczny, edukację i wszystkie te aspekty wychowania, które uważają za istotne. Jednak z wiekiem rola rodziców słabnie. Dzieci dorastają i w coraz mniejszym stopniu liczą na wsparcie opiekunów. Niemniej jednak start w dorosłość, a także skomplikowane życie sprawia, że dorosłe dzieci również potrzebują pomocy rodziców. Ci na ogół, jeśli tylko mogą, służą potomstwu dobrą radą, a także wspomagają ich finansowo. Często wsparcie finansowe jest darowizną. W jakiej sytuacji możemy mówić o darowiźnie, a kiedy jest to pożyczka?
Darowizna jest ściśle określona przepisami prawa. Według Kodeksu cywilnego:
Inaczej mówiąc osoba, która decyduje się świadczyć darowiznę bezpłatnie, oddaje wyznaczoną przez siebie część majątku, na rzecz osoby obdarowanej. Co więcej, darowizna nie dotyczy jedynie osób spokrewnionych. Darowiznę może również świadczyć inna osoba, firma, bądź instytucja. Jednak o konieczności opodatkowania decyduje stopień pokrewieństwa pomiędzy stronami umowy, a także zgłoszenie do US i wysokość darowizny. Jak to wygląda w przypadku rodziców i dzieci?
Różnica pomiędzy pożyczką a darowizną jest taka, że jeśli rodzic zdecyduje się pożyczyć ci pieniądze, musisz je zwrócić. Rodzic nie ma jednak obowiązku pobierać z tego tytułu opłat (może, ale nie musi). Warto pamiętać również o tym, że każda pożyczka powyżej 1 000 złotych wymaga formy dokumentowej. Ponadto konieczne jest złożenie w Urzędzie Skarbowym formularza PCC-3, w ciągu 14 dni od sporządzenia umowy. Wówczas będziesz zwolniony z podatku od czynności cywilno-prawnych.
>> Zobacz również: Pożyczka od rodziny – czy to dobry pomysł?
Darowizna od rodziców – grupa podatkowa
W Polsce wysokość należnego podatku z tytułu darowizn uzależniona jest od stopnia pokrewieństwa pomiędzy stronami. Rodzice i dzieci należą do 1 grupy podatkowej tak jak i rodzeństwo, małżonkowie, dziadkowie, czy teściowie. Jednak, aby dzieci nie musiały opłacać podatku od darowizny, muszą taką darowiznę zgłosić do Urzędu Skarbowego.
Ponadto wysokość darowizny, którą należy zgłosić w Urzędzie Skarbowym, zależy od stopnia pokrewieństwa między nabywcą i osobą obdarowującą. W przypadku rodziców i dzieci kwota, do której nie trzeba zgłaszać darowizny w Urzędzie Skarbowym, wynosi 36 120 złotych. Powyżej tej kwoty należy dopełnić niezbędnych formalności. Co należy zrobić, jeśli rodzice dali nam pieniądze np. na przedterminową spłatę kredytu konsolidacyjnego, która wynosi 40 000 złotych?
Jakie dokumenty należy wypełnić, aby zgłosić darowiznę w Urzędzie Skarbowym?
Tak jak wspomnieliśmy, każda darowizna od rodziców powyżej 36 120 złotych musi być zgłoszona do Urzędu Skarbowego. W tym celu musisz złożyć w US formularz SD-Z2. Co więcej, należy również sporządzić umowę darowizny, a do wniosku dołączyć dowód potwierdzający otrzymanie darowizny. Takim dowodem może być wygenerowane potwierdzenie przelewu z rachunku bankowego. Pieniądze nie powinny być zatem przekazane w formie gotówkowej. Na zgłoszenie do Urzędu masz 6 miesięcy od daty podpisania umowy darowizny.
A co należy zrobić, jeśli rodzice podarowali ci mieszkanie, dom lub inną nieruchomość? W przypadku nieruchomości musisz wykonać opisane powyżej czynności. Dodatkowo jednak konieczne jest posiadanie aktu notarialnego. Ponadto obowiązkiem notariusza jest zgłoszenie darowizny do Urzędu Skarbowego w twoim imieniu. Co jest sporym ułatwieniem, nie musisz się zajmować wypełnianiem żadnych formularzy, ani dopełnianiem innych koniecznych formalności.
Niemniej jednak musisz pamiętać również o wypełnieniu deklaracji SD-Z2 podczas składania corocznego zeznania podatkowego (PIT). Co prawda darowizna nie jest źródłem dochodu, więc nie ma obowiązku wpisywania jej do deklaracji podatkowej, jednak warto pamiętać o osobnym druku.
Co ile lat można otrzymywać darowiznę od rodziców?
Nie jest określone w przepisach prawa, co ile dziecko może otrzymywać darowiznę od rodziców. Jednak kwota zwolniona z podatku (36 120 złotych) dotyczy okresu 5 lat. Jeśli w ciągu pięciu lat rodzic przekazał dziecku kwotę niższą niż kwota zwolniona z podatku, nie trzeba składać formularza w Urzędzie Skarbowym. Taki obowiązek pojawi się jednak w chwili, kiedy np. rodzice co roku na urodziny przekazują dziecku 10 000 złotych. W czwartym roku udzielenia darowizny będzie już konieczne złożenie stosownego wniosku i spisanie umowy, ponieważ kwota wolna od podatku będzie przekroczona.
Jak napisać umowę darowizny środków pieniężnych pomiędzy rodzicami a dzieckiem?
Choć Kodeks cywilny w art. 890 mówi o konieczności spisania aktu notarialnego przy darowiźnie, to jednocześnie zwalnia z tej konieczności, gdy świadczenie zostało spełnione, czyli przelew na rzecz nabywcy został przesłany. Jakie zatem informacje należy zawrzeć w umowie darowizny środków pieniężnych?
Tak jak w każdej umowie należy wpisać datę i miejsce sporządzanego dokumentu. Konieczne jest również określenie stron umowy w tym:
- Imię i nazwisko,
- Adres,
- Numer dowodu osobistego,
- Numer PESEL.
Ponadto darczyńca powinien sporządzić oświadczenie, w którym określa dokładną kwotę darowizny, a także że jest jego właścicielem i że darowizna nie jest przedmiotem zastawu, czy zabezpieczania.
Darczyńca może określić w umowie, na jaki cel przekazuje nabywcy darowiznę.
Z kolei nabywca oświadcza, że przyjmuje darowiznę. Warto również określić datę przekazania darowizny, jeśli nie odbyła się jednocześnie z podpisaniem umowy. Jeśli zależy ci na szybkim otrzymaniu środków, możesz poprosić o przelew natychmiastowy.
W umowie można także określić, kto ponosi koszty sporządzenia umowy – jednak nie zawsze jest to konieczne. Warto napisać, w ilu egzemplarzach sporządzona jest umowa, a także, że regulują ją przepisy Kodeksu cywilnego. Na każdym egzemplarzu należy sporządzić podpis obu stron.
>> Zobacz również: 7 sposobów jak wyjść z długów. Podpowiadamy
W jakim przypadku darowizna od rodziców nie jest opodatkowana? Podsumowanie
Darowizna jest dobrowolnym przekazaniem środków pieniężnych lub dóbr materialnych pochodzących z majątku własnego darczyńcy. W przypadku pierwszej grupy podatkowej, do której wchodzą między innymi rodzice i dzieci darowizny są zwolnione z podatku. Jednak kwota, która nie wymaga zawiadamiania Urzędu Skarbowego, jest ściśle określona i wynosi 36 120 złotych, przekazana w ciągu 5 lat od jednej osoby. Powyżej tej kwoty musisz złożyć w US formularz SD-Z2. Masz na to 6 miesięcy. Pamiętaj również o tym, że konieczne jest spisanie umowy o darowiźnie środków pieniężnych i wykonaniu przelewu lub przekazu pocztowego. W przypadku przekazania nieruchomości konieczne jest sporządzenie aktu notarialnego. Warty podkreślenia fakt – niezgłoszenie do US darowizny grozi konsekwencjami finansowymi.