Jeśli zdecydowałeś się na prowadzenie działalności gospodarczej, z pewnością wiesz, że na twoich barkach spoczywać będzie spora odpowiedzialność. Od tej pory będziesz musiał nie tylko wykonywać swoją pracę, ale także zajmować się księgowaniem, a także rozliczaniem z różnymi urzędami. Ponadto prawdopodobnie będziesz musiał opłacić czynsz lub ponosić inne koszty związane z wykonywanymi zadaniami. Choć prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce nie należy do rzeczy prostych, to mimo tego wiele osób decyduje się na tę formę zarobku. Większość przedsiębiorców zaczynających swoją przedsiębiorczą drogę szuka oszczędności. Jedną z form obniżenia kosztów w początkowej fazie biznesu jest skorzystanie z ulgi na start. Czym jest ulga na start? Kto może po nią sięgnąć? Jakie warunki należy spełnić? Odpowiadamy w artykule.
Czym jest ulga na start?
Decyzja o rozpoczęciu pracy na własny rachunek powinna być nie tylko doskonale przemyślana, ale także świetnie skalkulowana. Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się ze sporą odpowiedzialnością i sporymi kosztami. Pamiętaj, że otwierając firmę, musisz opłacić wynajmowany lokal, a nawet jeśli masz lokal własnościowy, to do twoich kosztów dochodzi zużycie mediów. Jeśli nie jesteś biegły w księgowości, warto o profesjonalną pomoc, która rozgryzie meandry polskiego prawa podatkowego. To dodatkowy wydatek, którego skala często zależy od liczby księgowanych faktur.
Nierzadko samo przygotowanie się do prowadzenia działalności gospodarczej wymaga sporych inwestycji w tym zakupu niezbędnego sprzętu, materiałów, czy wykonania remontu. Często osoby, które zakładają działalność, sięgają po zewnętrzne środki, by w ogóle wystartować. Korzystają zatem ze środków pochodzących z rządowych lub unijnych programów dla przedsiębiorców, a także z kredytów, pożyczek i chwilówek na dowód. Nierzadko przedsiębiorcy liczą na wsparcie bliskich i pieniądze na rozpoczęcie działalności pożyczają od rodziny. Dodatkowo, jeśli młody przedsiębiorca może skorzystać z jakiejkolwiek ulgi, robi to ochoczo. Jednym z takich upustów jest omawiana ulga na start. Na czym polega? Komu przysługuje?
>> Zobacz również: Średnia krajowa 2023 – ile zarabia przeciętny Polak?
Ulga na start podstawa prawna – komu przysługuje?
Ulga na start jest rodzajem preferencyjnego podejścia do obowiązkowych składek ZUS. Osoba, która zakłada działalność gospodarczą, może wybrać jedną z wersji proponowanych zniżek. Takie prawo reguluje ustawa Prawo przedsiębiorców.
Art. 18. [Ulga na start]
- Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy, lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej.
- Przedsiębiorca może zrezygnować z uprawnienia, o którym mowa w ust. 1, przez dokonanie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych.
- Przepisu ust. 1 nie stosuje się do przedsiębiorców spełniających warunki określone w art. 5a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2022 r. poz. 933, 1155 i 2140).
Z ustawy wynika zatem, że z ulgi na start mogą skorzystać osoby, które nie prowadziły wcześniej działalności gospodarczej. A także osoby, które wznowiły swoją działalność po co najmniej 60 miesiącach (5 lat), od momentu jej całkowitego zamknięcia.
Warto również podkreślić, że z ulgi na start nie mogą skorzystać osoby, które będą prowadziły działań na rzecz byłego pracodawcy. To bardzo istotne dla tych osób, które decydują się przejść z umowy o pracę na umowę B2B i mają zamiar współpracować z byłym pracodawcą. W tym przypadku ulga na star im nie przysługuje.
Na czym polega ulga na start?
Przedsiębiorcy, którzy zdecydowali się na rozpoczęcie działalności gospodarczej, zapewne zdają sobie sprawę z mnogości kosztów, jakie na nich czekają. Podołanie finansowym wyzwaniom jest dość trudne szczególnie na początku prowadzenia własnej firmy. Niewielu właścicielom nowych firm udaje się w pierwszych miesiącach osiągnąć satysfakcjonujące zyski. Na wysokie dochody mogą liczyć specjaliści, którzy wykonują najlepiej płatne zawody. Pozostałe grupy chętnie korzystają z ulgi na start. Bez ulgi do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych należy bowiem odprowadzić składki za ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, a także składkę emerytalną, rentową, wypadkową, chorobową i składkę na Fundusz Pracy.
Jeśli przedsiębiorca zdecyduje się skorzystać z ulgi na start, będzie musiał opłacić jedynie składkę zdrowotną. Ulga ta dotyczy jedynie pierwszych sześciu miesięcy prowadzenia działalności. Wysokość składki uzależniona jest od wysokości pozyskiwanego przychodu/dochodu i formy opodatkowania. W 2023 roku minimalna składka zdrowotna wynosi 314,10 zł. Jeśli forma rozlicza się z podatku na zasadach ogólnych i przy ryczałcie to 9 procent dochodu, czyli podstawy wymiaru składki. Z kolei w przypadku podatku liniowego jest to 4,9 procent od podstawy wymiaru składki.
Oprócz ulgi na start założyciel nowej działalności gospodarczej może również skorzystać z innych ulg. Należą do nich:
Preferencyjne składki
Ze składek preferencyjnych może skorzystać właściciel nowej jednoosobowej działalności gospodarczej przez 24 miesiące. Wysokość składek jest obniżona i naliczana od obniżonej podstawy, która jednak nie może być niższa niż 30 procent wynagrodzenia minimalnego. Obecnie najniższa krajowa wynosi 3 600 złotych, zatem składki liczone są od kwoty 1080 złotych.
Mały ZUS+
Mały ZUS+ jest kolejnym udogodnieniem finansowym dla przedsiębiorców prowadzących JDG. Po okresie 24 miesięcy przypadającym na mały ZUS przedsiębiorca może opłacać obniżone składki na ubezpieczenia społeczne. Ich wysokość się nie zmienia i wynosi tyle, ile przy małym ZUS-ie. Preferencja nie dotyczy jednak składki na ubezpieczenie zdrowotne. Z małego ZUS plus można skorzystać przez 3 lata w ciągu 5 lat prowadzenia działalności.
>> Zobacz również: Rodzaj dochodu a zdolność kredytowa
Ulga na start – przywilej z konsekwencjami
Jeżeli przedsiębiorca zdecyduje się skorzystać z ulgi na start, musi się liczyć z konsekwencjami. Z jednej strony ulga jest sporym udogodnieniem w pierwszych, kluczowych miesiącach prowadzenia działalności. Z drugiej jednak trzeba się liczyć z tym, że właściciel firmy nie otrzyma świadczeń, z których mogą skorzystać przedsiębiorcy opłacający pełny ZUS. W przypadku choroby, wypadku, czy narodzin dziecka nie przysługują żadne świadczenia. Do świadczeń tych należą:
- Zasiłek chorobowy
- Świadczenia rehabilitacyjne
- Zasiłek macierzyński – w przypadku narodzin dziecka,
- Zasiłek opiekuńczy – w przypadku choroby członka rodziny.
W razie wypadku lub choroby przedsiębiorcy, który korzysta z ulgi na start, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wypłaci zasiłku chorobowego, ani świadczenia rehabilitacyjnego z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
Ponadto okres, w którym korzysta się z ulgi na start, nie wlicza się przy ustalaniu prawa do emerytury i nie podwyższa świadczenia emerytalnego otrzymywanego w przyszłości.
Dlatego przed podjęciem decyzji o założeniu JDG warto zastanowić się i przeanalizować swoją sytuację, a także wybrać w miarę możliwości pewny biznes. Czasami świetna okazja może stać się fałszywą inwestycją ciążąca przez lata. Ponadto należy zwrócić uwagę, że przedsiębiorcy z krótkim stażem trudniej otrzymać kredyt lub pożyczkę. Przeważnie nawet otrzymanie kredytu obrotowego jest utrudnione. Każdy powinien również przemyśleć, czy ulga na start jest dla niego dobrym rozwiązaniem i czy jest faktycznym wsparciem.