Niezależnie od tego, czy starasz się o kredyt gotówkowy, pożyczkę na raty, czy chcesz skorzystać z zakupów ratalnych, koniecznie powinieneś się zapoznać z podstawową terminologią kredytową. Konsumenci często mylą całkowity koszt kredytu z jego całkowitą kwotą. Są to dwa różne koszty, które mogą skurczenie utrudnić podjęcie korzystnej decyzji. W tym artykule wyjaśniamy podstawowe pojęcia dotyczące kosztów zobowiązań, z których możesz skorzystać w banku i pozabankowej firmie pożyczkowej.
Na czym skupiają się konsumenci?
Konsumenci, którzy są zainteresowani skorzystaniem z dodatkowych środków pochodzących z kredytu konsumenckiego, kredytu hipotecznego, czy zobowiązań pozabankowych skupiają się głównie na oprocentowaniu nominalnym. To oczywiście słuszna koncepcja, jednak maksymalna wysokość odsetek jest z góry określona. Ustawowe odsetki określa bowiem Kodeks cywilny, któremu podlegają wszystkie rodzaje pożyczek i kredytów.
Art. 359. Źródła i wysokość odsetek
2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.
Z kolei o maksymalnej wysokości odsetek mówi § 21
21. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne).
W związku z tym żaden podmiot udostępniający środki dla konsumentów i podmiotów gospodarczych nie może tej wartości przekroczyć. Oczywiście im niższe jest oprocentowanie kredytu online czy pożyczki przez Internet, tym lepiej dla konsumenta. Jednak bardzo często to nie odsetki stanowią o tym, że np. za zakupy na raty trzeba zapłacić więcej. Oprócz odsetek kredytobiorca musi także pokryć inne, dodatkowe koszty.
Kredytobiorca oprócz kapitału i odsetek musi także pokryć koszty dodatkowe, związane między innymi z prowizją, marżą, czy opłatami administracyjnymi. Ponadto, jeśli kredyt jest na wyższą sumę lub wnioskodawca nie ma idealnej sytuacji materialnej często, aby finansowanie otrzymać, konieczne jest wykupienie ubezpieczenia, które również może podwyższyć sumę do zwrotu.
>> Zobacz również: Czym jest RRSO i dlaczego jest ważne?
Koszty kredytów i pożyczek
Na całkowity koszt kredytu składa się wiele pomniejszych kosztów. Koszty te są ściśle określone w ustawie Kredyt konsumencki. Ich wysokość w dużym stopniu zależy od rodzaju zobowiązania, jego kwoty i sytuacji finansowej kredytobiorcy. Teraz jednak skupimy się na składnikach kosztów kredytu.
Składniki kredytu:
Odsetki
Odsetki to największy koszt kredytu lub pożyczki. Im wyższe jest oprocentowanie kredytu lub pożyczki, tym odsetki będą wyższe. Oprocentowanie określone jest w stosunku rocznym, przykładowo może wynosić 10 procent w skali roku. Odsetki natomiast odnoszą się do miesięcznej raty. Bank lub firma pożyczkowa oblicza odsetki od pozostałego do spłaty kapitału. Wysokość odsetek uzależniona jest zatem od rocznego oprocentowania oraz liczby dni w danym miesiącu. Dlatego też w lutym, gdy dni jest mniej, wysokość odsetek będzie niższa, niż np. w sierpniu, gdy dni jest 31.
Jeżeli konsument posiada kredyt lub pożyczkę, w której raty są równe, to rata będzie zawierała kwotę odsetek i część kapitału. W dłuższych miesiącach udział kapitału będzie zatem niższy niż w miesiącach krótkich.
Natomiast przy ratach malejących część odsetkowa zostaje doliczona do stałej kwoty kapitału. W związku z tym, że co miesiąc kapitał jest mniejszy, kwota odsetek będzie malała.
Prowizja
Prowizja banku lub firmy pożyczkowej to jednorazowy koszt pobierany z tytułu udzielenia kredytu, lub pożyczki. Przeważnie wysokość prowizji naliczana jest w chwili udzielania pożyczki. Wysokość prowizji przeważnie obliczana jest jako procent od wysokości zobowiązania. Przy kredytach konsumenckich na ogół wynosi od 0 do 15 procent. W przypadku kredytów hipotecznych od 2 do 3 procent od kwoty kredytu.
Opłaty dodatkowe
Przeważnie otrzymując kredyt lub pożyczkę, do kosztów doliczane są opłaty dodatkowe. Na ogół są to opłaty administracyjne lub opłaty za przygotowanie wniosku, czy wydanie decyzji. Do opłat dodatkowych można również zaliczyć koszty ubezpieczenia, jeśli takiego wymaga kredytodawca. Nie zawsze dodatkowe ubezpieczenie jest konieczne, wiele zależy od kwoty i rodzaju zobowiązania, jak i od sytuacji materialnej kredytobiorcy. Przy ofertach łączonych można również do kosztów dodatkowych doliczyć koszty związane z prowadzeniem konta bankowego lub karty płatniczej w tym karty debetowej.
>> Zobacz również: Kiedy możemy liczyć na niższe koszty pożyczki?
Całkowity koszt kredytu a całkowita kwota kredytu
Całkowity koszt kredytu a całkowita kwota kredytu to dwa zupełnie różne koszty. Oba koszty dokładnie określa ustawa Kredyt konsumencki i warto je znać, aby wybrać najkorzystniejszą ofertę.
Art. 5. – [Definicje] – Kredyt konsumencki. Całkowity koszt kredytu:
6) całkowity koszt kredytu — wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności:
- a) odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy oraz
- b) koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach,
– z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta;
6a) pozaodsetkowe koszty kredytu — wszystkie koszty, które konsument ponosi w związku z umową o kredyt konsumencki, z wyłączeniem odsetek;
Art. 5. – [Definicje] – Kredyt konsumencki. Całkowita kwota kredytu
7) całkowita kwota kredytu — maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt, a w przypadku umów, dla których nie przewidziano tej maksymalnej kwoty, suma wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt;
Dla konsumenta istotna jest również definicja Całkowitej kwoty do zapłaty.
Art. 5. – [Definicje] – Kredyt konsumencki. Całkowita kwoty do zapłaty
8) całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta – suma całkowitego kosztu kredytu i całkowitej kwoty kredytu;
Jak można zatem zauważyć, przy wyborze najlepszego zobowiązania warto zwrócić uwagę nie tylko na całkowity koszt kredytu, ale także na całkowitą kwotę do zapłaty. O tym, jak kształtują się koszty kredytów i pożyczek można wyczytać z przykładu reprezentatywnego, który udostępnia kredytodawca wraz z ofertą. Nie jest on jednak wiążący. W dużym stopniu całkowity koszt kredytu zależy od indywidualnej sytuacji kredytobiorcy.
Całkowity koszt kredytu – od czego zależy?
Całkowity koszt kredytu uzależniony jest od kilku czynników. Wpływ na niego ma rodzaj zobowiązania, jego kwota, a także indywidualna sytuacja materialna kredytodawca. Koszty związane z udzieleniem kredytu znacząco się różnią przykładowo pomiędzy kredytem hipotecznym a kredytem gotówkowym. Nie bez znaczenia pozostaje sytuacja finansowa wnioskodawcy. Niekiedy konieczne jest wykupienie dodatkowego ubezpieczenia. Znaczenie ma również zdolność kredytowa i historia kredytowa kredytobiorcy. Kolejnym czynnikiem wpływającym na udzielenie zobowiązania i jego wysokość jest współczynnik DTI.
O tym, jak dokładnie kształtuje się całkowity koszt kredytu, powinien poinformować cię kredytodawca przed podpisaniem umowy. Koszty te mogą jednak wzrosnąć w momencie, gdy w trakcie spłaty zobowiązania konsument nie wywiązuje się ze spłaty w terminie. Wówczas możesz się spodziewać, że kredyt, czy pożyczka będą droższe ze względu na koszty związane z opóźnieniami, czy nawet koniecznością windykacji należności przez wierzyciela.