Zadłużanie się nie jest nowym zjawiskiem. Od zarania dziejów ludzie pożyczali pieniądze, a tym samym popadali w długi. Przyczyny zadłużania się mogą być bardzo różne, niekiedy za długi odpowiedzialne są nieprzemyślane decyzje konsumentów innym razem splot nieszczęśliwych wydarzeń, czy też utrata zdrowia lub pracy. Niezależnie od przyczyny, stan ten jest ogromnym obciążeniem psychicznym dla dłużnika. Z drugiej strony pożyczkodawca zdecydował się wypłacić pieniądze osobie, która nie wywiązała się z postanowień umowy. Jego roszczenia są jak najbardziej uzasadnione. Jednak droga do odzyskania i spłaty wierzytelności często jest uciążliwa i długotrwała. W jej pokonaniu pomóc miały e-licytacje komornicze. Czym one są? Czy faktycznie poprawiają sytuację dłużników i ich wierzycieli?
Jak dochodzi do licytacji?
Zanim wyjaśnimy, czym są e-licytacje komornicze, warto wyjaśnić, mechanizm standardowej licytacji komorniczej i dokładnie określić jej strony i przebieg całego procesu odzyskania długu.
Zobowiązanie to inaczej dług. Zobowiązanie jest to stosunek prawny, którego strony stanowi wierzyciel i dłużnik. Wierzyciel może żądać od dłużnika spełnienia zobowiązania (często spłaty). Jeśli mówimy o zobowiązaniu ze strony wierzyciela, mówimy o wierzytelności, jeśli mówimy o zobowiązaniu ze strony dłużnika, mówimy o długu.
Wierzyciel to osoba lub podmiot, który może żądać od dłużnika spełnienia rzeczowego lub świadczenia pieniężnego od dłużnika. Aby wierzyciel mógł takiego spełnienia żądać, pomiędzy nim a dłużnikiem musi wystąpić stosunek zobowiązaniowy. Wierzycielem może być zatem instytucja lub osoba prywatna, która np. świadczyła usługi na rzecz dłużnika i nie uzyskała z tego tytułu umówionej zapłaty. Dług może dotyczyć bardzo różnych sfer naszego życia, od braku spłaty czynszu za lokal mieszkaniowy, przez brak spłaty kredytu online, czy mandatu drogowego.
Dłużnikiem z kolei jest osoba lub podmiot, który pomimo wystąpienia stosunku zobowiązaniowego nie wywiązuje się z niego. Innymi słowy, dłużnik przeważnie nie spłacił lub zaprzestał spłaty zobowiązania, zanim zobowiązanie wygasło. O tym, jak odzyskać dług od osoby prywatnej piszemy na naszym blogu.
Aby doszło do przeprowadzenia licytacji komorniczej zarówno wierzyciel, jak i dłużnik muszą przejść bardzo długą drogę skupioną na odzyskaniu przez wierzyciela należności. W pierwszej kolejności wierzyciel stosuje polubowne metody dochodzenia swoich należności. Metody te na ogół to ponaglenia telefoniczne, monity, czy e-maile. Jeśli takie metody nie skutkują, dłużnik otrzymuje przedsądowe wezwanie do zapłaty. Wiele osób obawia się działań komorniczych, stąd często po otrzymaniu takiego wezwania spłacają zobowiązanie. Nie zawsze jednak jest to takie proste. Często dłużnicy albo nie poczuwają się do obowiązku spłaty lub faktycznie nie mają środków na zwrot długu.
Wierzyciele niejednokrotnie nie chcąc dłużej oczekiwać na rozwój sytuacji. Jeśli przedsądowe wezwanie nie skutkuje oddaniem długu, sprawę przekazują do sądu. Z chwilą, gdy sąd wyda tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, swoje działania rozpocznie komornik.
>> Zobacz również: Nieterminowa spłata pożyczki – konsekwencje i koszty
Czym jest licytacja komornicza?
Do licytacji komorniczych dochodzi wówczas, gdy komornik nie może pozyskać od dłużnika należytej kwoty, która jest w stanie pokryć wierzytelność. Należy jednak podkreślić, że komornik podejmuje pierw inne kroki. Na ogół, zanim dojdzie do licytacji komorniczej, dłużnik otrzymuje od komornika ponowne wezwanie do zapłaty. Jeśli komornikowi uda się na tym etapie wyegzekwować spłatę, wszyscy skorzystają na tej sytuacji. Niestety często komornik musi wdrażać kolejne etapy działania mające na celu odzyskanie mienia przez wierzyciela. Kolejnym krokiem na drodze do odzyskania długu jest zajęcie komornicze na koncie, które również ma swoje ograniczenia. Komornik zawsze musi działać zgodnie z literą prawa, musi zatem zostawić na koncie dłużnika odpowiednią sumę pieniędzy. Maksymalny poziom zajęcia komorniczego w 2023 roku ustalone jest odgórnie. Odrębne przepisy stanowią nawet maksymalny poziom zajęcia komorniczego emerytury. W związku z tym często podejmuje kolejne kroki, czyli np. licytacje dotyczące wyprzedania składników mienia.
Tradycyjna licytacja komornicza
Jeżeli komornikowi sądowemu nie uda się wyegzekwować należności od dłużnika, a zajęta kwota na rachunku bankowym nie pokrywa długu, przechodzi do zajęcia innych składników majątku dłużnika. Zajęte mienie wystawia na sprzedaż na licytacji komorniczej. Z pewnością licytacja komornicza nie jest sytuacją korzystną dla dłużnika. Sprzedawane mienie wystawione jest na licytacji po znacznie niższej cenie – cena wywoławcza jest przeważnie niższa o jedną czwartą oszacowanej wartości. Jeżeli komornikowi nie uda się sprzedać mienia w pierwszej licytacji, na ogół dochodzi do ponownego wystawienia przedmiotu lub nieruchomości. W tym przypadku cena wywoławcza może być niższa nawet o połowę od szacowanej przez komornika wartości mienia.
Istotą licytacji komorniczej jest publiczna sprzedaż ruchomości bądź nieruchomości po jak najwyższej cenie. Uczestnicy licytacji wpłacają wadium (rękojmię). Po zakończonej licytacji wadium zwracane jest wszystkim uczestnikom, którzy nie wygrali licytację. Z kolei wadium wpłacone przez zwycięzcę licytacji doliczane jest na poczet wpłaty za wylicytowany przedmiot. Jeżeli zwycięzca licytacji nie wpłaci wymaganej kwoty w ustalonym terminie, rękojmia przepada, a zwycięzca traci prawo do nabycia przedmiotu.
E-licytacje komornicze – na czym polegają?
E-licytacje komornicze nie różnią się znacząco od tradycyjnych licytacji komorniczych. Tak samo mogą dotyczyć długów prywatnych, braku spłaty chwilówki na dowód, czy mandatu. Można powiedzieć również, że przypominają licytacje na popularnych internetowych serwisach aukcyjnych. Istotną różnicą jest jednak konieczność złożenia wniosku o przeprowadzenie licytacji przez wierzyciela. Komornik po zajęciu i wycenie mienia zamieszcza na stronie internetowej e-licytacje obwieszczenie. W obwieszczeniu komornik umieszcza zdjęcia licytowanych przedmiotów, ich wycenę, cenę wywoławczą i kwotę wadium. Ponadto osoby licytujące muszą mieć możliwość obejrzenia licytowanych przedmiotów. Stąd rolą komornika jest ustalenie terminu i miejsca, w których dane przedmioty można zobaczyć. Informacje o przeprowadzanej licytacji powinny być udostępnione na dwa tygodnie przed terminem jej rozpoczęcia. Obwieszczenie o licytacji powinny być udostępnione na stronie e-licytacje, a także na stronie internetowej sądu, przy którym działa oraz na stronie internetowej Krajowej Izby Komorniczej. Jeżeli licytacja dotyczy nieruchomości, informacje te powinny być udostępnione w prasie lokalnej.
>> Zobacz również: 7 sposobów jak wyjść z długów. Podpowiadamy
E-licytacje komornicze – jak do nich przystąpić?
Jeśli chcemy wziąć udział w e-licytacji komorniczej musimy założyć konto użytkownika. W licytacji nie mogą brać udziału osoby blisko spokrewnione z dłużnikiem. Po zalogowaniu się na swoje konto należy zgłosić chęć udziału w licytacji i wpłacić rękojmię. Wadium na ogół wynosi 10 procent ceny wywoławczej. Wpłaty należy dokonać najpóźniej na jeden dzień przed planowanym rozpoczęciem licytacji. Możliwe są dwie drogi wpłaty – bezpośrednio przez portal lub na konto bankowe komornika. Po uiszczeniu opłaty otrzymujemy identyfikator licytanta.
Jak przebiegają e-licytacje komornicze?
E- licytacje komornicze trwają 7 dni i muszą zakończyć się w dzień roboczy w godzinach pracy sądu. Podczas e-licytacji komorniczych wszyscy jej uczestnicy widzą aktualną cenę. Jeśli chcemy podbić cenę, musimy się zalogować na swoim koncie utworzyć i zatwierdzić oświadczenie o tzw. postąpieniu. E-licytację komorniczą wygrywa ten licytant, który zaoferował najwyższą kwotę. Po wygranej aukcji licytant zwycięzca otrzymuje informację o wygranej licytacji na portalu e-licytacje. Następnym krokiem jest wpłata należności komornikowi.