Czym jest zajęcie komornicze?
Ile komornik może zabrać z pensji w 2024 roku? Komornik to osoba, która może pojawić się w naszym życiu, gdy nie spłaciliśmy swoich zobowiązań. Wierzyciele, chcąc odzyskać swoje pieniądze, mają prawo skierować sprawę do sądu. Jeśli sąd wyda orzeczenie z nakazem zapłaty, w kolejnym kroku przekaże naszą sprawę właśnie do komornika. Komornik natomiast zgodnie z art. 17 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej jest urzędnikiem państwowym wykonującym zawód zaufania publicznego. Ponadto, w myśl ustawy z dnia 22 marca 2018 roku o komornikach sądowych:
„Art. 3. 1.
Komornik jest organem władzy publicznej w zakresie wykonywania czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym. Czynności te wykonuje komornik, z uwzględnieniem wyjątków przewidzianych w ustawach.
Czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym oraz inne ustawowe zadania komornik wykonuje osobiście. W przypadkach przewidzianych w ustawach komornik może zlecić wykonywanie określonych czynności asesorowi komorniczemu…”
Pojęcie zajęcia komorniczego i egzekucji komorniczej są tożsame i są ostatecznym środkiem mającym wpłynąć na dłużników, którzy uchylają się przed regulacją ciążących na nich zobowiązań finansowych. Zobowiązania te mogą dotyczyć niespłaconych chwilówek bez BIK, lub kredytów gotówkowych, ale także innych zobowiązań. Egzekucja komornicza jest procesem, polegającym na zajęciu przez komornika majątku (ruchomego i nieruchomego) dłużnika na poczet spłaty zadłużenia. Do zajęcia komorniczego może dojść jedynie, gdy wierzyciel lub wierzyciele posiadają dokument wydany przez sąd, który uprawnia komornika do zajęcia (tytuł egzekucyjny opatrzony klauzulą wykonalności).
Komornik przed wykonaniem egzekucji komorniczej musi pisemnie zawiadomić dłużnika. Najczęściej w pierwszej kolejności komornik zajmuję część wynagrodzenia dłużnika lub zajęcie komornicze na koncie.
>> Zobacz również: Ile wynosi najniższa krajowa netto w 2024 roku?>
Kwota wolna od zajęcia w 2024 roku
Pierwszym pytaniem osób objętych egzekucją komorniczą, jest: „ile może zabrać komornik?” Jednak zanim odpowiemy na to pytanie, najpierw należy wyjaśnić, czym jest kwota wolna od zajęcia, czyli ile pieniędzy musi pozostać do naszej dyspozycji.
Zgodnie z obowiązującym prawem, kwota, którą komornik musi zostawić na rachunku bankowym dłużnika, stanowi 75 procent kwoty będącej minimalnym wynagrodzeniem netto. Wysokość najniższej krajowej co roku ustala Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Do grudnia 2023 roku kwota ta wynosiła 2 783,86 złotych netto. Jednak, co roku minimalna kwota wynagrodzenia – potocznie najniższa krajowa ulega zmianie. Od 1 stycznia 2024 pensja nie może być niższa niż 4 242 złote brutto (czyli 3 181,50 złotych netto) i ponownie wzrośnie od 1 lipca do kwoty 4 300 złotych brutto (około 3 225 złotych netto).
Zatem kwota, która jest wolna od zajęcia do 30 czerwca 2024 roku, wynosi 3 055 złotych. Od 1 lipca kwota wolna od zajęcia ponownie wzrośnie i wyniesie 3 225 złotych.
Ile komornik może zabrać z konta przy umowie o pracę?
Jeśli jesteśmy w sytuacji, w której komornik ma prawo podjąć środki z naszej wypłaty lub z naszego rachunku bankowego na pewno zastanawiamy się, ile pieniędzy nam zostanie. Na wysokość kwoty, którą komornik pozostawi nam do dyspozycji, wpływ ma omawiana powyżej kwota wolna od zajęcia. Na szczęście komornik nie może zabrać wszystkich pieniędzy ani z naszej wypłaty (blokując środki wprost u przełożonego), ani zająć rachunku bankowego bez pozostawienia odpowiedniej sumy. Jeżeli pracujemy na podstawie umowy o pracę, kwota wolna od zajęcia wynosi do końca czerwca 2024 roku 3 055 złotych, a od 1 lipca 2024 roku 3 225 złotych. Niestety sumę powyżej kwoty wolnej od zajęcia komornik skonfiskuje i przekaże ją wierzycielom. Musimy mieć świadomość, że jeśli zarabiamy dużo powyżej najniższej krajowej, kwota powyżej tej stawki będzie nam odbierana do momentu spłaty wierzycieli.
Jak wygląda sytuacja osób, które pracują na pół, bądź ćwierć etatu? W przypadku osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin kwotę wolną od zajęcia ustala się w odpowiednim stosunku. Przykładem może być praca na pół etatu. Gdzie kwotą wolną od zajęcia jest połowa wynagrodzenia minimalnego netto, czyli 1 655 złotych. W przypadku ¼ etatu jest to 25% minimalnego wynagrodzenia netto, a dokładnie 763,75 złotych. Osobie, która pracuje ¼ etatu i zarabia np. 1 200 złotych, zostanie zatem 763,75 złotych na własne wydatki, a 436,25 złotych pobierze komornik na poczet spłaty zadłużenia.
Należy jeszcze zaznaczyć, że istnieje pojęcie górnej granicy zajęcia komorniczego. W przypadku umowy o pracę komornik nie może pobrać więcej niż połowę pensji. Przykładowo, jeżeli zarabiamy 10 000 złotych, to komornik może podjąć z naszego konta jedynie 5 000 złotych.
Umowy cywilno-prawne – kwota zajęcia?
Osoby, które pracują na podstawie umów cywilno-prawnym w tym umowy o dzieło i umowy zlecenia są w dość trudnym położeniu. Komornik ma wobec nich prawo zatrzymać 100 procent wynagrodzenia. Szczególnie w przypadku, gdy praca ta jest traktowana jako dodatkowe źródło dochodu.
Pani Kasia zatrudniona jest w piekarni, jako cukiernik otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 4 242 złote brutto. Ponadto po godzinach pracuje w kawiarni, w której zatrudniona jest na umowę zlecenie (zarabia 1 500 złotych).W tym przypadku komornik nie może pobrać z konta Pani Kasi środków pochodzących z pracy w piekarni. Może jednak zabrać całe 1 500 złotych za pracę wykonywaną w kawiarni.
Odstępstwem od 100-procentowego zajęcia za pracę na podstawie umowy cywilno-prawnej, jest udowodnienie komornikowi, że wykonywana przez nas praca na podstawie umowy o dzieło, bądź umowy zlecenie ma charakter stały i jest naszym jedynym źródłem dochodu. W tej sytuacji należy przedłożyć komornikowi stosowne umowy, rachunki i wyciągi z rachunku bankowego. Niektóre instytucje pozabankowe oferują nawet pożyczki z komornikiem.
Renta i emerytura – czy komornik może je zająć?
Zapewne zastanawiasz się, ile komornik może zabrać z emerytury? Zajęcie komornicze dotyczy również emerytów i rencistów. Jednak zasady przejmowania środków pieniężnych od rencistów i emerytów są nieco inne. Komornik ma prawo zająć jedynie 25 procent kwoty, która pochodzi z emerytury i renty, przy uwzględnieniu kwoty wolnej od zajęcia. Procent ten dotyczy długów niealimentacyjnych.
Alimenty i zajęcie komornicze
Nie w każdym przypadku działa prawo minimalnej kwoty wolnej od zajęcia. W przypadku długów alimentacyjnych obowiązują inne przepisy. Niezależnie od wysokości dochodów dłużnika, komornik ma prawo przejąć 60 procent wynagrodzenia. Dotyczy to również osób otrzymujących minimalne wynagrodzenie, a także rencistów i emerytów. Taka sytuacja może mieć miejsce również, gdy chodzi o zobowiązania względem placówek zdrowotnych. W tym przypadku komornik również ma prawo zająć do 50 procent pensji bądź innego źródła dochodu, wpływającego na konto dłużnika. W związku z tym, że kwota zajęcia komorniczego w przypadku alimentów jest wyższa, dłużnicy alimentacyjni szukają rozwiązania. Chcą bowiem założyć rachunek bankowy bez komornika. Jednak wg. polskiego prawa nie jest to możliwe.