Jesteś zatrudniony na etacie, a w wolnym czasie zajmujesz się rękodziełem. Nie jest to zajęcie na tyle dochodowe, by rzucić pracę, ale swoje małe projekty chcesz sprzedawać legalnie. Obawiasz się również, że twoja strona internetowa i profil w mediach społecznościowych mogą zwrócić uwagę Urzędu Skarbowego. Chcesz zatem prowadzić działalność nierejestrowaną. Czym jest działalność nierejestrowana 2024? Jakie wytyczne musisz spełnić, abyś nie musiał zakładać działalności gospodarczej? Odpowiadamy.
Czym jest działalność nierejestrowana?
Działalność nierejestrowana jest formą działalności przeznaczoną dla osób, które nie chcą zakładać działalności gospodarczej. Aby prowadzenie działalności nierejestrowanej było możliwe, należy spełnić kilka warunków. Jednym z nich jest niewielki zarobek. Ten rodzaj działalności jest zatem drobną, przeważnie dodatkową formą aktywności zawodowej. Pomimo tego, że nosi znamiona działalności gospodarczej – może być prowadzona w sposób ciągły, stały i zorganizowany, to rejestracja firmy nie jest konieczna. Jest to świetny sposób badania rynku, a także sprawdzenia swoich szans, możliwości i umiejętności, jeśli myślisz o założeniu jednoosobowej działalności gospodarczej w przyszłości.
Działalność nierejestrowana, jako jedyne źródło dochodu z pewnością nie zaspokoi twoich potrzeb finansowych. Nie będziesz miał również wysokiej zdolności kredytowej, która pozwoli na skorzystanie z kredytu na samochód, czy innego zobowiązania finansowego. Bez działalności gospodarczej nie będziesz mógł również skorzystać z kredytu obrotowego przeznaczonego dla przedsiębiorców. Leasing na samochód dla przedsiębiorców również będzie poza twoim zasięgiem.
Przez lata osoby, które chciały prowadzić swój własny biznes, aby robić to legalnie, musiały od razu zakładać jednoosobową działalność gospodarczą. Niestety sporo, bo według GUS-u 30 procent nowopowstałych firm zamyka się w ciągu pierwszego roku swojej działalności. Na szczęście odkąd powstała tzw. Konstytucja Biznesu możliwe jest prowadzanie działalności nierejestrowanej. Konstytucja Biznesu to pakiet ustaw, których zadaniem jest uproszczenie przepisów dotyczących prowadzenia działalności. Częścią Konstytucji Biznesu jest ustawa z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców, dzięki której wprowadzono działalność nierejestrowaną. Od 2018 roku wprowadzono jednak różne zmiany. Jakie zmiany dotyczą działalności nierejestrowanej 2024?
Działalność nierejestrowana 2024
Działalność nierejestrowana została nieco zmodyfikowana w 2023 roku. W art. 5 ustawy Prawo przedsiębiorców zmienił się zapis, który zwiesza przychód, który nie wymaga rejestracji działalności gospodarczej. Do lipca 2023 roku przychód z działalności nierejestrowanej nie mógł przekraczać w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Co zmieniło się z dniem 1 lipca 2023?
Art. 5. – [Działalność nieewidencjonowana] – Prawo przedsiębiorców.
Art. 5. 1. Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
W związku z tym także w 2024 roku limit przychodów z działalności nierejestrowanej także wzrósł. Zatem od stycznia do czerwca wynosi: 3 181,50 złotych a od lipca 3 225 złotych.
Według ustawy:
Jeżeli przychód należny z działalności, o której mowa w ust. 1, przekroczył w danym miesiącu wysokość określoną w ust. 1, działalność ta staje się działalnością gospodarczą, począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie wysokości, o którym mowa w ust. 1.
Zapis ten obowiązuje także w roku 2024. To nie jedyne istotne zapisy tej ustawy. Musisz zwrócić również uwagę na fakt, że działalność nierejestrowana dotyczy jedynie osób, które w okresie ostatnich 60 miesięcy nie prowadziły działalności gospodarczej. Kolejna rzecz to fakt, że działalność nieewidencjonowana dotyczy jedynie określonych działań, które nie wymagają koncesji, pozwoleń lub licencji. Lista jest dość spora, przytoczymy tylko kilka z nich. Działalność nierejestrowana nie może być zatem prowadzona, jeśli świadczysz usługi:
- Ochrony osób lub mienia,
- Przewozów lotniczych,
- Prowadzisz kasyno gry lub prowadzisz działalność w zakresie gier losowych,
- Sprzedajesz hurtowo lub detalicznie napoje alkoholowe,
- Prowadzisz działalność w zakresie finansów np. działalność maklerską lub obracasz papierami wartościowymi itd.,
- Itd.
To tylko część działalności, które nie mogą być wykonywane w ramach działalności nieewidencjonowanej. Warto zatem dokładnie sprawdzić, które działania wymagają rejestracji działalności gospodarczej.
>> Zobacz również: Najlepiej płatne zawody w Polsce – poznaj top 10
Kto może prowadzić działalność bez konieczności zakładania firmy?
Przyjmuje się, że działalność nierejestrowaną w 2024 mogą wykonywać jedynie osoby fizyczne. Jednak przepisy nie regulują, czym dokładnie cechuje się taka osoba. Niekiedy o możliwości lub jej braku świadczy status osoby fizycznej. Odnosi się to do cudzoziemców, osób bezrobotnych, osób z niepełnosprawnością, niepełnoletnich, urzędników i rolników.
Zatem osoba bezrobotna może prowadzić działalność nierejestrowaną, jeśli jest ona jedynie sprzedażą. Inne działania powodują utratę statusu osoby bezrobotnej. W przypadku urzędników, jeśli status urzędu tego nie zabrania, nie ma przeciwwskazań do prowadzenia tego typu działalności. Rolnicy również mogą prowadzić działalność nierejestrowaną, ale pod pewnymi warunkami. Jeśli jesteś rolnikiem, musisz sprawdzić, czy twoje działania nie zamykają ci możliwości działania bez rejestracji. Aktywności osób niepełnoletnich również mogą być wykonywane bez konieczności rejestracji działalności. Konieczna jest jednak zgoda rodzica lub opiekuna prawnego. Dzieci nie mają bowiem pełnej zdolności do czynności prawnych.
Działalność nierejestrowana w 2024 roku a umowy zlecenia
Jeżeli w ramach działalności nierejestrowanej masz zamiar świadczyć usługi lub umowę zlecenie, które należą do umów cywilnoprawnych, będziesz podlegał ubezpieczeniu, jako zleceniobiorca. W związku z tym zleceniodawca będzie musiał zgłosić cię do ubezpieczenia społecznego lub ubezpieczenia zdrowotnego i opłacać składki ZUS w ciągu 7 dni od momentu podpisania umowy. Umowę zlecenie bez konieczności opłaty składek do ZUS-u może wykonywać student do 26. roku życia.
Jeśli jednak w ramach działalności nierejestrowanej sprzedajesz jedynie towary np. rękodzieło, o którym pisaliśmy we wstępie, nie będziesz musiał opłacać składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne.
Brak ewidencjonowania działalności a podatek dochodowy
Rozważając, czy skorzystać z opcji prowadzenia działalności nierejestrowanej z pewnością zastanawiasz się, jak wygląda kwestia odprowadzania podatku dochodowego. Niestety działalność nierejestrowana 2024 nie zwalnia z tego obowiązku. Plusem jednak jest to, że nie prowadzać jednoosobowej działalności, nie musisz odprowadzać zaliczek (kwartalnych lub miesięcznych) na podatek dochodowy. Zarówno osiągnięte przychody, jak i poniesione koszty należy wykazać w rocznym zeznaniu PIT-36 (część E).
Jakie dokumenty sprzedaży w przypadku działalności nierejestrowanej?
Jeśli zamierzasz sprzedawać produkty lub świadczyć usługi na rzecz osób prywatnych, lub rolników ryczałtowych, musisz ustalić, czy nie jest konieczne posiadanie kasy fiskalnej. Jeśli jednak kasa fiskalna nie jest potrzebna, sprzedaż możesz ewidencjonować w formie bezrachunkowej. W tym przypadku nie występuje również konieczność wystawiania faktury, można jednak w tej formie dokumentować swoją sprzedaż. Należy jednak pamiętać, że jest to faktura bez VAT. Wygląda ona dokładnie tak, jak faktura proforma.
Oprócz ewidencji sprzedaży należy również prowadzić uproszczony rejestr sprzedaży. W rejestrze należy uwzględnić poszczególne elementy:
- Liczba porządkowa,
- Data sprzedaży,
- Numer dokumentu sprzedaży,
- Wartość sprzedaży,
- Wartość sprzedaży narastająco.
Zalet nierejestrowanej działalności
Do głównych zalet działalności nierejestrowanej 2024 można zaliczyć:
- Brak skomplikowanych formalności związanych z rejestracją działalności gospodarczej,
- Uproszczona ewidencja sprzedaży — brak zawiłej księgowości,
- Zwolnienie z konieczności opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne do ZUS-u,
- Brak obowiązku rozliczania podatku dochodowego (comiesięcznego lub kwartalnego),
- Możliwość reklamowania firmy i prowadzenia legalnej sprzedaży na stronach internetowych czy w mediach społecznościowych,
- Brak konieczności posiadania numeru NIP – wyjątkiem są towary i usługi objęte obowiązkiem ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej,
- Możliwość zatrudniania pracowników.
Jak sam możesz zauważyć, prowadzenie działalności nierejestrowanej może przynieść wiele korzyści, pozwoli ci zbudować solidną markę, co w przyszłości będziesz mógł przekuć w dochodowy biznes. Pamiętaj również o tym, że zakładając działalność gospodarczą możesz skorzystać z ulgi na start.