Jednym z przywilejów niektórych przedsiębiorstw jest możliwość korzystania z pożyczki pracowniczej. Ten rodzaj wsparcia własnych pracowników nie jest jednak dostępny we wszystkich firmach. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu, gdy większość przedsiębiorstw należało do Skarbu Państwa, pożyczki zakładowe były bardzo powszechne. Z racji swoich korzystnych warunków, pracownicy bardzo chętnie z nich korzystali. Obecnie na pożyczkę od pracodawcy mogą liczyć jedynie pracownicy dużych firm lub jednostek budżetowych i administracyjnych. Czym dokładnie jest pożyczka pracownicza? Ile może wynosić i czy należy odprowadzić za nią podatek od czynności cywilno-prawnych? Jeśli jesteś zainteresowany, odpowiedzi znajdziesz poniżej.
Czym jest pożyczka pracownicza?
Można powiedzieć, że obecnie bardziej znane są pożyczki społecznościowe niż pożyczki pracownicze. Aktualnie bardzo wiele firm i przedsiębiorstw należy do prywatnych przedsiębiorców i spółek. W związku z tym firmy te oferują pracownikom inne benefity niż pożyczki. Nadal zdarzają się przedsiębiorstwa, które kultywują tę atrakcyjną dla pracowników formę wsparcia finansowego. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu, gdy praktycznie nie istniały kredyty konsumenckie, czy pożyczki pozabankowe Polacy mogli pieniądze pożyczać jedynie od siebie nawzajem, przeważnie były to pożyczki od rodziny lub właśnie od pracodawcy. Na czym polegają pożyczki zakładowe?
Pożyczka pracownicza jest atrakcyjną formą dobrowolnego wsparcia finansowego, którą pracodawca może zaoferować pracownikom. Firma może udzielać pożyczek zakładowych zgodnie z Ustawą z dnia 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Zgodnie z ustawą przedsiębiorstwo może udzielać pożyczek pracowniczych ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFSŚ) lub ze środków pochodzących z Zakładowych Kas Zapomogowo-Pożyczkowych. Tak jak wspomnieliśmy pracodawca może, ale nie musi udzielać pożyczek swoim pracownikom.
Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych tworzony jest przez pracodawcę. Środki z funduszu mogą być przeznaczone na pożyczki pracownicze, ale także na finansowanie innych działań związanych ze wsparciem socjalnym swoich pracowników i ich rodzin. Pracodawcy często w ramach ZFSŚ przekazują środki na dofinansowanie urlopów, wydarzeń, działalność sportowo-rekreacyjną, pomoc materialną lub rzeczową w ramach akcji świątecznych. Czasami może być to również pomoc na cele mieszkaniowe — tym także pożyczka na remont. ZFSŚ muszą utworzyć pracodawcy, którzy zatrudniają co najmniej 50 pracowników.
Pożyczka pracownicza udzielana jest na uproszczonych zasadach. Możliwość skorzystania z niej uzależniona jest od stażu pracownika. Kwota pożyczki w dużym stopniu zależy od wysokości zarobków pracownika i celu pożyczki. Jej zwrot przeważnie polega na potrąceniu ustalonej kwoty z wypłaty. W zależności od wewnętrznego regulaminu przedsiębiorstwa pożyczka może być nieoprocentowana lub niskooprocentowana. Stanowi zatem alternatywę dla kredytów bankowych i pozabankowych pożyczek na raty. Okres kredytowania często ustalany jest indywidualnie z każdym pracownikiem.
Pożyczka pracownicza – ile wynosi?
Tak jak wspomnieliśmy, pożyczka pracownicza jest dobrowolną formą wsparcia pracowników. Mimo że większe firmy zobligowane są do utworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych to forma dofinansowania i wsparcia pracowników zależy od wewnętrznej polityki firmy. Większość firm decyduje się na inne formy dotowania pracowników. Obecnie zdecydowanie częściej możemy się spotkać z dofinansowaniem kart sportowych, bonusami świątecznymi, czy wypłatami środków na wyjazdy wakacyjne.
Jeżeli przedsiębiorstwo zdecyduje się na udzielanie swoim pracownikom pożyczek pracowniczych, ich kwota zależy od wielu czynników. Jednym z podstawowych czynników mających wpływ na wysokość pożyczki pracowniczej, jest wysokość zgromadzonego kapitału na ZFSŚ. Firmy udzielające pożyczek zakładowych zwracają również uwagę na cel pożyczki, a także na wysokość dochodów, które osiąga pracownik. Dla pracodawcy jest to forma zabezpieczenia przed udzieleniem zbyt wysokiej pożyczki względem zarobków pożyczkobiorcy. Na podobnych zasadach działają banki i pozabankowe firmy pożyczkowe, które badają zdolność kredytową wnioskodawców.
Czy pożyczka pracownicza zwolniona jest z podatku od czynności cywilno-prawnych?
Jednym z ważniejszych dla pracownika zagadnień w kontekście pożyczek pracowniczych jest konieczność odprowadzenia podatku od czynności cywilno-prawnych. Biorąc pod uwagę ustawową definicję pożyczki, ta wymaga opłacenia PCC. Jak jest w przypadku pożyczki pracowniczej? Czy należy wypełnić druk PCC-3 tak jak w przy pożyczce od rodziny?
>> Może Cię zainteresować: Jak wypełnić druk PCC-3 przy pożyczce rodzinnej?
Jak się okazuje, większość pożyczek pracowniczych zwolnionych jest z podatku od czynności cywilno-prawnych. Wiele jednak zależy od tego, czy pracodawca jest płatnikiem VAT, czy pożyczki są oprocentowane, czy też nieoprocentowane, a także, czy udzielane są wszystkim pracownikom na tych samych zasadach. Dlatego każdy pracownik powinien upewnić się, czy korzystając z pożyczki u swojego pracodawcy, nie będzie musiał złożyć odpowiedniej deklaracji i opłacić podatku. Takich informacji powinien udzielić dział kadr lub osoba odpowiedzialna za udzielanie pożyczek w firmie.
Czy muszę opłacić podatek dochodowy?
Jeśli pracownik chce skorzystać z pożyczki zakładowej, musi także dowiedzieć się, na jakich zasadach udziela jej pracodawca. Inaczej będzie wyglądała sytuacja, jeśli pracownik jest jedyną osobą w przedsiębiorstwie, która otrzyma wsparcie. A inaczej jeśli, każdy pracownik może skorzystać z pomocy finansowej od pracodawcy. Wiele zależy także od tego, czy pożyczka udzielana jest bezpłatnie (nieoprocentowana), czy odpłatnie, gdy jest oprocentowana.
Jeśli pracodawca, który nie prowadzi działalności gospodarczej związanej z udzielaniem pożyczek i udziela pożyczki nieoprocentowanej wszystkim pracownikom na tych samych zasadach, wówczas pożyczka nie jest źródłem z nieodpłatnego świadczenia. Oznacza to, że pracownik nie osiągnął dochodu. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja, gdy pracownik otrzymał pożyczkę jako jedyny. W tym przypadku można powiedzieć, że osiągnął dochód, gdyż skorzystał z zobowiązania, które jest tańsze niż pożyczka przez Internet, czy kredyt gotówkowy. Niemniej jednak zawsze warto się upewnić u źródła, ponieważ każda sytuacja może wyglądać inaczej.
Wady i zalety pożyczek zakładowych
Czy darmowa lub niskooprocentowana pożyczka pracownicza może mieć wady? Niestety tak, jak każdy produkt finansowy. Pożyczki zakładowe nie są dobrym rozwiązaniem, gdy borykamy się z nadmiernym zadłużeniem. Jeśli z trudem spłacamy obecne zobowiązania, kolejna kwota, która pomniejszy naszą wypłatę, z pewnością nie poprawi naszej sytuacji. Kolejnym momentem, w którym należy rozważyć możliwość skorzystania ze wsparcia pracodawcy, jest chęć rezygnacji z pracy. Jeśli w najbliższym czasie pracownik planuje przeprowadzkę lub zmianę pracy, pracodawca może po wygaśnięciu okresu wypowiedzenia umowy, wymagać całkowitego zwrotu pożyczki. Jeśli nie mamy na to zgromadzonych środków, nasza sytuacja może być nieprzyjemna. Konieczność zwrotu środków będzie zatem wymuszała na pracowniku, pozostanie w obecnej sytuacji. Niektórzy za wadę pożyczki pracowniczej uważają także fakt, odejmowania raty pożyczki od wynagrodzenia. W niektórych zakładach należy również podać cel przeznaczenia środków. Nie każdy chce się dzielić pracodawcą swoimi troskami. Nie można zatem powiedzieć, że jest to pożyczka na dowolny cel.
Niewątpliwą zaletą pożyczek pracowniczych jest ich niski koszt. To dobra alternatywa dla droższych produktów finansowych obecnych na rynku. Za kolejny plus pożyczki od pracodawcy możemy uznać brak konieczności przedkładania dodatkowych dokumentów. Pracodawca nie bada zdolności kredytowej w taki sposób, jak robią to banki, czy firmy pożyczkowe. Ponadto w razie wystąpienia komplikacji finansowych pracownika, często z pracodawcą łatwiej wypracować dogodne rozwiązanie niż np. z bankiem.