Zdrapki, loterie, konkursy – chętnie bierzemy w nich udział, licząc na łut szczęścia i dodatkowy zastrzyk gotówki lub cenną nagrodę. Niekiedy faktycznie się udaje. Nie zawsze wiemy jednak, że nagroda będzie pomniejszona o podatek od wygranej. To często rodzi niejasności i wątpliwości, w szczególności dotyczy to odpowiedzi na pytanie, kto musi go zapłacić? Ile wynosi? Czy istnieje możliwość, że będziemy zwolnieni z podatku od wygranej? Odpowiadamy.
Czym jest podatek od wygranej?
Podatek od wygranej to obowiązek finansowy, który wynika z uzyskania przychodu z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową. Podstawa prawna tego podatku znajduje się w Ustawie o Podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 roku. Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, podatek od wygranej jest pobierany od przychodów z wyżej wymienionych źródeł.
Art. 30. [Ryczałtowe opodatkowanie dochodów] – Podatek dochodowy od osób fizycznych.
Od dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego – w wysokości 10 procent wygranej lub nagrody.
Podatek od wygranej pełni ważną funkcję w systemie podatkowym. Jest jednym z elementów systemu podatkowego, który ma na celu zapewnienie sprawiedliwego rozdziału ciężarów podatkowych. Dzięki temu, osoby, które uzyskują dodatkowe korzyści finansowe z gier i konkursów, przyczyniają się do finansowania wydatków publicznych.
Podatek ten ma również funkcję regulacyjną. Może wpływać na decyzje podatników o udziale w grach i konkursach, biorąc pod uwagę potencjalne obciążenie podatkowe. W ten sposób podatek od wygranej może wpływać na zachowania ekonomiczne i decyzje konsumenckie.
Podatek od wygranej jest więc istotnym elementem systemu podatkowego, który przyczynia się do realizacji celów budżetowych i społecznych państwa.
Jaki jest podatek od wygranej? Ile wynosi?
Podatek od wygranej wynosi 10 procent wartości nagrody. Jest to stała, zryczałtowana wartość, która jest regulowana przez Ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych. Organizator konkursu czy promocji jest odpowiedzialny za pobranie i odprowadzenie do urzędu skarbowego 10 procent kwoty od wygranej. W związku z tym podatnik, który otrzymuje nagrodę, nie musi osobiście odprowadzać podatku od wygranej do urzędu skarbowego. Co więcej, podatnik nie ma obowiązku ujmowania uzyskanego przychodu z tytułu wygranej w rocznym zeznaniu podatkowym. Podobnie w przypadku wygranej w grze losowej na terytorium Polski, podatek pobierany jest przez organizatora gry losowej i wpłacany do urzędu w tej samej wysokości, czyli w wysokości 10 procent od wygranej. W tym przypadku podatnik również nie musi płacić dodatkowego podatku z tego tytułu.
Jeśli Pani Alicja wygrała w grze losowej 50 000 złotych, to organizator loterii odpowiedzialny jest za pobranie od wygranej 10 procent. Przesyła zatem do urzędu podatek od wygranej w wysokości 5 000 złotych. Pani Alicja otrzyma zatem na rachunek bankowy pomniejszoną o podatek kwotę w wysokości 45 000 złotych. Nie musi zgłaszać wygranej w rocznym rozliczeniu podatkowym.
Kiedy nie trzeba płacić podatku?
Pomimo tego, że podatek od wygranej pobierany jest w stałej i zryczałtowanej wysokości, istnieją sytuację, w której podatnik zwolniony jest z tej daniny. Dotyczy to wygranej w różnego rodzaju konkursach, które są:
- Ogłoszone w środkach masowego przekazu – w tym także w social mediach,
- Związane ze specjalną tematyką, w tym naukową, kulturalną, sportową, dziennikarską lub artystyczną,
- Powiązane ze sprzedażą premiową.
Co więcej, wartość wygranej nie może przekraczać 2 000 złotych. Warto podkreślić, że zwolnienie to odnosi się jednak jedynie osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. W przypadku, gdy przedsiębiorca bierze udział w konkursie lub loterii, przy każdej wygranej musi zgłosić swój przychód w deklaracji podatkowej. Jeśli jednak udział w konkursie przedsiębiorcy nie jest związany z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, podlega zwolnieniu z podatku.
Aby lepiej zobrazować sytuację, przedstawimy przykład. Jeżeli przedsiębiorca wygra w konkursie organizowanym przez swojego dostawcę towar, który wykorzysta w swojej pracy, musi zgłosić wygraną. Fryzjer, który wygra zestaw farb do włosów, musi zgłosić przychód w zeznaniu podatkowym.
Zwolnienie z gier liczbowych
Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku gier liczbowych. W przypadku gier liczbowych uczestnik, aby skorzystać ze zwolnienia, musi spełnić trzy poniższe warunki:
- Wartość nagroda nie może wynosić więcej niż 2 280 złotych,
- Konkurs, w którym bierze udział osobą chcąca skorzystać ze zwolnienia, musi być zorganizowany, a także prowadzony przez podmiot, który posiada uprawnienia. Uprawnienia te związane są z przepisami o grach hazardowych, które obowiązują w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub innym państwie, które należy do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
- Konkurs musi dotyczyć loterii pieniężnych, gier liczbowych, gry bingo, zakładów wzajemnych, loterii audiotekstowych, loterii promocyjnych i loterii fantowych.
- Całkowitemu zwolnieniu z opodatkowania podlegają gry karciane, w bingo i w kości i gry na automatach.
Warto również podkreślić, że osoby lub firmy, które organizują loterię w social mediach, np. na swoim fanpage muszą zgłosić sprawę do urzędu celno-skarbowego. Zgłoszenie należy złożyć minimum 30 dni przed planowaną datą loterii.
Podsumowanie
Wygrana w konkursie lub loterii to szansa na zdobycie szybkiej gotówki. Nie każdy jednak ma na tyle szczęścia, aby regularnie z tej formy „dorabiania” korzystał. Są jednak osoby, które bardzo lubią dreszczyk emocji i właśnie w konkursach, loteriach i zdrapkach upatrzyły sobie swoje szanse na zarobek. Bywa, że przekształca się to nawet w niebezpieczny nałóg. Niekontrolowane i impulsywne korzystanie z gier losowych niejednego wpędziły w kłopoty finansowe. Niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, że hazardziści zapożyczają się, by móc grać dalej – pomimo wielokrotnych przegranych. Początkowo korzystają z chwilówek online, czy innych rodzajów pożyczek pozabankowych. Gdy ich zdolność kredytowa maleje i pokazują się wpisy w bazach dłużników, muszą korzystać z pożyczek prywatnych. Czasami dochodzi nawet do tego, że korzystają z pożyczek pod weksel, co stanowi spore źródło zagrożenia.
Choć podatek od wygranej nie zupełnie nam się podoba – chcemy otrzymać swoją nagrodę w całości, to zdecydowanie dobrym rozwiązaniem jest konieczność opłacenia podatku przez organizatora konkursu, czy gry. W przeciwnym razie mogłoby dochodzić do sytuacji, w której nieświadomi konsumenci nie opłacają wygranej w należytej wysokości. Nieświadomość może w tym przypadku doprowadzić do konieczności opłaty podatku a także kary. Aby tego uniknąć można spróbować napisać czynny żal do urzędu skarbowego.
Dużą czujnością muszą się wykazać przedsiębiorcy. Zarówno ci, którzy konkursy i loterie wygrywają, jak i ci, którzy je organizują. Należy pamiętać o tym, że każdą loterię należy zgłosić do urzędu celno-skarbowego. Nawet jeśli wygrana to niewielka kwota.