Korzystając z różnego rodzaju produktów finansowych, jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że musimy spełnić szereg obowiązków, które wynikają z umowy. Jednak obowiązki nie stoją jedynie po stronie kredytobiorcy, ale także po stronie firm finansowych. Przykładowo, do takich obowiązków należy dokładne poinformowanie pożyczkobiorcy lub kredytobiorcy o liczbie rat do spłaty, czy długości okresu kredytowania. Wszystkie dane dotyczące spłacanego zobowiązania powinny być zawarte w umowie i aneksach do niej, czyli np. w harmonogramie spłat. Czym jest harmonogram spłaty kredytu? Jakie informacje zawiera i czy może ulec zmianie? Odpowiadamy poniżej.
Czym jest harmonogram spłaty kredytu?
Harmonogram spłaty kredytu lub pożyczki jest niczym innym, jak dokładnym planem, zgodnie z którym powinna przebiegać spłata zobowiązania, która przeważnie rozłożona jest na raty. Z harmonogramu spłaty kredytu lub pożyczki powinno wynikać, w jakim czasie należy spłacić zobowiązanie i jak spłata jest podzielona. Harmonogram na ogół dołączony jest do umowy kredytu lub pożyczki, jako osobny dokument. W zależności od tego, w jakiej formie konsument skorzystał z kredytu lub pożyczki (stacjonarnie lub online), w takiej otrzyma harmonogram. Jeżeli konsument wnioskował o kredyt lub pożyczkę przez Internet, harmonogram spłat otrzyma na podany w formularzu adres e-mail. Plik na ogół przesyłany jest w formacie PDF. W przypadku umowy podpisanej stacjonarnie lub w obecności kuriera konsument otrzyma papierowy dokument.
Należy jednak pamiętać, że większość harmonogramów nie ma stałego charakteru. Zmiany wynikają bowiem z aktualizacji stóp procentowych NBP i wskaźnika referencyjnego stopy procentowej WIBOR. Czynniki te wpływają na wysokość oprocentowania. W związku z tym w trakcie spłaty zobowiązania wysokość rat może ulegać wahaniom. Obowiązkiem instytucji finansowych, które udzielają kredytów i pożyczek, ale także umożliwiają korzystanie z lokat i innych instrumentów inwestycyjnych, jest informowanie konsumentów o zaistniałych zmianach.
Każdy konsument, który skorzystał z produktu finansowego, musi mieć możliwość stałego monitorowania wprowadzanych zmian. Na ogół możliwe jest pobranie aktualnego harmonogramu spłaty kredytu lub pożyczki w panelu użytkownika.
Jakie informacje znajdują się harmonogramie spłat?
Harmonogram spłat kredytu lub pożyczki powinien przedstawiać plan spłaty zadłużenia w sposób czytelny i przejrzysty. Przeważnie przekazywany jest w firmie tabeli, w której widnieją następujące informacje:
- Numer zawartej umowy kredytowej lub pożyczkowej,
- Numery następujących po sobie rat,
- Termin płatności każdej raty,
- Kwota wynikająca z części kapitałowej raty,
- Kwota wynikająca z części odsetkowej raty,
- Suma obu części (kapitałowej i odsetkowej), którą powinien zapłacić kredytobiorca,
- Kwota kapitału, który pozostał do spłaty,
- W przypadku leasingu kwota podatku VAT.
Niekiedy harmonogram spłaty kredytu zawiera także dodatkowe informacje, w tym:
- Rodzaj udzielonego kredytu,
- Data udzielenia kredytu lub pożyczki,
- Całkowita kwota kredytu,
- Rodzaj spłacanych rat (raty równe, raty malejące bądź rosnące),
- Wysokość bieżącego oprocentowania,
- Ewentualnej karencji w spłacie.
Dzięki otrzymanym informacjom konsument ma pełny wgląd w postęp w spłacie. Wie, na jakim etapie aktualnie się znajduje. Informacje te pozwalają na kontrolowanie i planowanie wydatków, Ponadto konsument może skorzystać z możliwości stałego polecenia przelewu w swoim banku. Dzięki temu wie, ile pozostało rat do spłaty i nie będzie spóźniał się ze spłatami rat.
Jak pobrać harmonogram spłaty kredytu?
Bank lub firma pożyczkowa, zobligowane są do aktualizowania harmonogramu spłat. Konsument musi mieć wgląd do najważniejszych informacji, czyli do kwoty kredytu pozostałej do spłaty, aktualnej wysokości raty, czy terminu jej spłaty. Stanowi o tym ustawa o Kredycie konsumenckim:
Art. 37. Harmonogram spłaty kredytu
W przypadku umowy o kredyt konsumencki zawartej na czas określony, przez cały czas jej obowiązywania, konsument ma prawo do otrzymania, na wniosek, w każdym czasie bezpłatnie harmonogramu spłaty.
Zdarza się jednak, że otrzymany papierowy dokument zaginął. Konsument może jednak pobrać plik we własnym zakresie. Wówczas nie trzeba składać do banku, czy firmy pożyczkowej dodatkowych wniosków. Przeważnie harmonogram spłaty kredytu lub pożyczki znajduje się w panelu użytkownika. Nawet jeśli konsument z kredytu skorzystał w innym banku, niż ten, w którym prowadzi swój główny rachunek rozliczeniowy. Wystarczy zalogować się na swoje konto użytkownika i wejść w zakładkę „kredyty” lub „moje kredyty”. Tam powinien znaleźć się aktualny harmonogram.
Po harmonogram można również zadzwonić na infolinię banku lub firmy pożyczkowej i złożyć wniosek o jego wydanie w formie papierowej, lub elektronicznej. Aby otrzymać harmonogram, można również złożyć wizytę w banku.
Kiedy harmonogram spłat może się zmienić?
Harmonogram spłat kredytu nie ulegnie zmianom tylko w przypadku, gdy zobowiązanie ma z góry ustalone stałe oprocentowanie i stałą ratę. Na ogół są to zobowiązania krótkoterminowe. Jeżeli konsument spłaca kredyt hipoteczny lub kredyt konsolidacyjny na ogół wysokość rat zmienia się w trakcie okresu kredytowania. W jakich przypadkach możemy spodziewać się zmiany harmonogramu spłaty kredytu? Oto najczęstsze sytuacje:
Zmiana oprocentowania – jeżeli zmieni się oprocentowanie kredytu, analogicznie zmienią się koszty kredytu. Zmiany te realnie wpływają na obniżenie lub podwyższenie kwoty rat. W tym przypadku bank lub firma pozabankowa powinny udostępnić zaktualizowany harmonogram spłat kredytu, lub pożyczki.
Nadpłata zobowiązania – jeśli konsument zdecyduje się nadpłacić kredyt lub pożyczkę (wpłaci np. równowartość 4 rat), automatycznie powinno zmniejszyć się saldo zadłużenia. Uwaga, w przypadku nadpłaty, warto skonsultować się z bankiem lub firmą pożyczkową, by ustalić, czy preferuje się zmniejszenie wysokości kolejnych rat, czy skrócenie okresu kredytowania. Przy nadpłacie kredytu hipotecznego należy złożyć specjalną dyspozycję do banku. W przeciwnym razie pieniądze zostaną nierozliczone na rachunku technicznym kredytu hipotecznego.
Zmiana rodzaju oprocentowania – kredytobiorca niekiedy ma możliwość zmiany oprocentowania np. ze zmiennego na stałe. W związku z tym, od tej pory rata będzie w stałej wysokości. Bank lub firma pozabankowa muszą zatem zaktualizować harmonogram spłat kredytu, lub pożyczki.
Wakacje kredytowe lub karencja kredytu – konsument, w niektórych przypadkach ma możliwość skorzystania z przerwy w spłacie zobowiązania. Przerwa nie oznacza jednak, że część kwoty długu zostanie anulowana. Przerwa oznacza, że kolejne raty będą wyższe lub wydłuży się okres kredytowania. Zmiany te mogą istotnie wpłynąć na bieżący harmonogram spłat.
Podsumowanie
Harmonogram spłat kredytu lub pożyczki jest dokumentem, który musi otrzymać każdy kredytobiorca lub pożyczkobiorca. W harmonogramie zamieszcza się dokładny plan spłaty zobowiązania wraz z kwotami i datami płatności. Należy pamiętać o tym, że harmonogram może ulegać zmianom, a instytucja, z którą konsument podpisał umowę, musi udostępniać te aktualizacje. Każdy kredytobiorca lub pożyczkobiorca może zwrócić się w każdym momencie spłaty do instytucji o wydanie aktualnego harmonogramu. Istnieje również możliwość pobrania tego dokumentu w panelu użytkownika. Dzięki spłatom zgodnie z harmonogramem konsument pracuje nad swoją pozytywną historią kredytową, która ułatwia, zaciągniecie kolejnych zobowiązań w przyszłości.