Rozwód to zawsze trudne i bolesne doświadczenie, które może mieć wpływ na wiele aspektów naszego życia. Oprócz konieczności rozwiązania spraw stricte rodzinnych trzeba zająć się także finansami. Jedną z problematycznych kwestii jest co zrobić z kredytem hipotecznym, który często zaciągnięty jest wspólnie przez małżonków. Dlatego rozwód a kredyt to czas bardzo trudnych decyzji.
W przypadku rozwodu kredyt hipoteczny może stać się źródłem wielu komplikacji. Niektórzy nieco złośliwie głoszą, że w Polsce byłoby znacznie więcej rozwodów, gdyby małżeństwa nie łączył kredyt. Wracając jednak do problemów wynikających z rozwodu właścicieli kredytu hipotecznego to po pierwsze, może być trudno ustalić, kto będzie ponosił dalsze zobowiązania związane z kredytem. Po drugie, kredyt może utrudnić znalezienie nowego mieszkania lub domu, szczególnie w przypadku osób, które nie mają wystarczających dochodów, aby spłacić kredyt samodzielnie. W tym artykule przyjrzymy się bliżej kwestii rozwód a kredyt hipoteczny.
Rozwód a kredyt hipoteczny
Wiele osób będących w związku małżeńskim nie zdaje sobie sprawy, że dla banku, który udzielił im kredytu hipotecznego, rozwód nie ma znaczenia. Dla banku nie jest także istotne, kto dokładnie kredyt będzie spłacał. Liczy się przede wszystkim fakt spłaty zobowiązania. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku kredytów konsumenckich, w tym kredytów gotówkowych, czy pożyczek na raty. Jeżeli zawarliśmy umowę z bankiem, czy instytucją pozabankową to fakt wywiązywania się z umowy jest najważniejszy.
Wracając do dylematu, rozwód a kredyt hipoteczny kwestia ta może być regulowana w różny sposób. Pomimo tego, że w momencie rozwodu ustaje wspólność majątkowa małżonków – o ile taka miała miejsce, para solidarnie odpowiada za swoje zobowiązanie finansowe. Oznacza to, że bank może domagać się spłaty zarówno od obu małżonków, jak i od jednego z nich. Co więcej, w trakcie rozwodu i podziału wspólnego majątku sąd nie rozstrzyga, kto ma spłacać zobowiązanie. Sąd interesuje się jedynie aktywami małżeństwa, a nie podziałem zobowiązań. Łatwiej zatem ustalić podział środków na wspólnym koncie bankowym niż podział kredytu.
Jakie są dostępne rozwiązania podczas rozwodu?
W tak poważnej sytuacji, jak rozwód a kredyt hipoteczny należy wziąć pod uwagę wiele czynników zmiennych. Praktycznie każde małżeństwo znajduje się w nieco innym położeniu. W związku z tym każdą sytuację należy traktować indywidualnie. Duże znaczenie ma sytuacja zawodowa każdego z małżonków, stan lokalowy, czy para posiada dzieci i kto będzie sprawował nad nimi główną pieczę, czy możliwe, że dzieci będą w opiece naprzemiennej. Nie bez znaczenia są również plany dotyczące samej nieruchomości, czy para chce ją sprzedać, zachować dla jednego z małżonków, czy zostawić dzieciom. Wszystko to należy uzgodnić i dobrze zaplanować. Jak wiadomo, nie są to kwestie łatwe, ponieważ rozwód jest dość emocjonującą sytuacją. Niemniej jednak należy dokonać wyboru i podjąć decyzję. Jakie są opcje?
Co można zrobić?
Para może zdecydować się, że za zgodą banku przepiszą kredyt na jednego z małżonków. W związku z tym osoba, która będzie widniała w umowie kredytowej, będzie właścicielem nieruchomości. Możliwe, że również pozostanie w mieszkaniu lub domu wraz z dziećmi. Należy jednak podkreślić, że takie rozwiązanie nie zawsze jest możliwe. Bank przed dokonaniem przepisania umowy zbada zdolność kredytową nowego kredytobiorcy. Jeśli jego lub jej zarobki nie pozwalają na bezproblemową spłatę kredytu, bank nie zgodzi się na takie działanie.
W przypadku, gdy żadne z pary nie posiada odpowiedniej zdolności, by samodzielnie spłacać kredyt, można również dokonać cesji kredytu. Cesja polega na przepisaniu kredytu na osobę trzecią, wcześniej nieujętą w umowie. Warunkiem koniecznym w tym przypadku jest posiadanie przez nowego właściciela odpowiedniej sytuacji finansowej. Przeważnie osobą, która przejmuję umowę kredytową, jest członkiem rodziny np. rodzic, czy nowy partner lub partnerka.
Kolejną opcją, jaką może wykorzystać para, jest wspólne spłacanie kredytu. Do takich rozwiązań dochodzi, gdy żadne z małżonków nie ma wystarczającej zdolności kredytowej, by hipotekę spłacać samodzielnie. Często taką decyzję podejmują pary, które mają dzieci, a kredytowane mieszkanie ma być przekazane dzieciom. W zależności od podziału opieki nad dzieckiem lub dziećmi bywa, że jeden rodzic pozostaje w mieszkaniu wraz z dziećmi. Zdarzają się także przypadki, w których dzieci pozostają w mieszkaniu, a rodzice zmieniają się opieką np. tydzień na tydzień. Wówczas to rodzice przeprowadzają się do dziecka. Takie rozwiązanie jest możliwe, gdy oboje byłych małżonków posiadają warunki lokalowe.
Niestety nie zawsze takie wyjście z sytuacji jest możliwe. Kolejną alternatywą w sytuacji rozwód a kredyt hipoteczny jest sprzedaż nieruchomości. To rozwiązanie najczęściej występuje w chwili, gdy para nie może dojść do porozumienia lub żadne z pary nie może ze względów finansowych spłacać kredytu samodzielnie. Z takim rozwiązaniem możemy się spotkać także, gdy byli małżonkowie chcą całkowicie zapomnieć o przeszłości, lub gdy chcą wyjechać z miejscowości, w której kupili mieszkanie.
Które rozwiązanie jest korzystniejsze?
O tym, które rozwiązanie jest korzystniejsze, decyduje wiele czynników, takich jak:
- Dochody małżonków
- Pozostałe zobowiązania finansowe małżonków w tym pożyczki i chwilówki na dowód
- Możliwości mieszkaniowe małżonków
- Opieka nad dziećmi
W przypadku, gdy oboje małżonkowie mają podobne dochody i możliwości mieszkaniowe, podział kredytu może być korzystnym rozwiązaniem. Pozwala ono na zachowanie wspólnego mieszkania lub domu, a także na równomierne obciążenie małżonków zobowiązaniami związanymi z kredytem.
Jednak w przypadku, gdy jeden z małżonków ma znacznie niższe dochody lub nie ma możliwości mieszkaniowych, spłata kredytu przez jednego z małżonków może być jedynym możliwym rozwiązaniem.
Sprzedaż nieruchomości i ewentualny podział pozostałych środków pozostaje wówczas, gdy żadna osoba z pary nie może sobie pozwolić na przejęcie kredytu. Sprzedaż i ewentualne odzyskanie części pieniędzy umożliwia, zaciągniecie nowego zobowiązania rozwiedzionej parze, a tym samym zakup np. mniejszej nieruchomości.
Jak podjąć decyzję?
Podjęcie decyzji dotyczącej kredytu hipotecznego w przypadku rozwodu nie jest łatwe. Warto rozważyć wszystkie możliwości i skonsultować się z prawnikiem lub doradcą finansowym.
Oto kilka wskazówek, które mogą Ci pomóc podjąć trudną decyzję:
- Przed podjęciem decyzji, warto zgromadzić wszystkie niezbędne informacje, takie jak wysokość kredytu, rata kredytu, pozostała do spłaty kwota kredytu. Ponadto dochody i możliwości mieszkaniowe małżonków.
- Warto porozmawiać z małżonkiem o tym, jakie są jego/jej oczekiwania dotyczące kredytu. Ważne jest, aby znaleźć rozwiązanie, które będzie satysfakcjonujące dla obu stron.
- Skonsultowanie się z prawnikiem lub doradcą finansowym może być dobrym rozwiązaniem, jeśli nie masz pewności, jakie rozwiązanie jest dla Ciebie najlepsze.
Podsumowanie
Rozwód a kredyt hipoteczny to niełatwe doświadczenie, które może mieć wpływ na wiele aspektów naszego życia. Choć przeważnie trudne decyzje chcemy mieć jak najszybciej za sobą, czasami warto kilkukrotnie rozważyć swoje położenie. Możliwe, że karencja w spłacie kredytu pozwoli zyskać trochę czasu na przemyślenia i odpowiednie rozeznanie w sytuacji. Zawsze warto wpierać się radą osób doświadczonych i obeznanych z tematem. Niekiedy wsparcie prawnika jest konieczne.