Na edukację finansową dzieci w szkole nie możemy liczyć. Dlatego to na naszych – rodziców, barkach spoczywa nauczenie dzieci, czym faktycznie są pieniądze i jak z nich korzystać rozsądnie. Niektórzy uważają, że najlepszym prezentem dla dziecka jest sumiennie odkładana przez rodziców kwota, podarowana na 18 urodziny. Czy rzeczywiście? Czy nie lepszym wyborem jest edukacja? Kieszonkowe może być świetnym narzędziem do nauki zarządzania zasobami finansowymi. Ile powinno wynosić kieszonkowe? Czy dziecko w wieku np. 14 lat może już zarabiać pieniądze? Odpowiadamy.
Czym jest kieszonkowe?
Kieszonkowe jest niewielką sumą pieniędzy, którą rodzice lub bliska rodzina np. dziadkowie przekazują dziecku. Przeważnie jest to stała miesięczna lub tygodniowa kwota, dostosowana do wieku dziecka, ale także do możliwości finansowych rodziców. Warto podkreślić, że jest to suma na dowolne wydatki udostępniana dziecku bezwarunkowo.
Dzięki temu, że dzieci otrzymują kieszonkowe, mogą uczyć się jak zarządzać finansami, jak oszczędzać – jeśli ich marzenie jest nieco bardziej kosztowne. Kieszonkowe pozwala również kontrolować impulsywne wydatki.
Czy kieszonkowe to dobry pomysł?
Gros rodziców zastanawia się, czy dawać dzieciom kieszonkowe, kiedy zacząć i w jakiej kwocie? Zacznijmy od tego, czego dziecko może nauczyć się już od najmłodszych lat?
Dając dziecku regularne kieszonkowe, uczymy go, jak powinno wyglądać zarządzanie środkami finansowymi. To tak, jak my dorośli otrzymujemy regularną pensję, tak dziecko otrzyma co miesiąc lub co tydzień określoną kwotę. Planowanie jest szczególnie ważne, gdy otrzymywana kwota nie jest wysoka. My także, szczególnie gdy otrzymamy najniższą krajową, staramy się zarządzać budżetem w taki sposób, aby w pierwszej kolejności opłacić wszystkie należności i zaspokoić podstawowe potrzeby. Dopiero pozostałe środki możemy przeznaczyć na przyjemności, czy ewentualnie zainwestować małe kwoty.
Kieszonkowe idealnie pokaże dziecku, że droższe wydatki wymagają cierpliwości i postępowania według ustalonego planu. Jeżeli dziecko ulegnie pokusie i wyda środki na bieżącą potrzebę, czy zachciankę automatycznie oddali od siebie możliwość spełnienia swojego marzenia.
Szczególnie młodsze dzieci dzięki otrzymaniu niewielkiej kwoty będą w stanie dostrzec zależność, jaką jest samo wydawanie pieniędzy. Jeśli dziecko wyda środki na jedną rzecz, nie będzie mogło wydać na inną. W ten sposób uczy się wybierać swoje priorytety. Początkowo dzieci działają impulsywnie, zmieniają zdanie pod wpływem emocji. Dopiero po czasie są w stanie pohamować swoje zapędy i skoncentrować się na swoim głównym celu.
Świetną lekcją przedsiębiorczości jest możliwość korzystania z konta bankowego i kart płatniczych. Obecnie nawet najmłodsi mogą mieć konto bankowe dla dziecka. Dzięki temu mały człowiek operuje terminologią bankową, zaznajamia się z interfejsem aplikacji bankowej, czy możliwością wykonywania płatności kartą, telefonem czy smartwatchem.
I młodsze i starsze dzieci mogą także z powodzeniem używać kart płatniczych, wyciągać pieniądze z bankomatu, używać BLIK-a zbliżeniowo, czy przesyłać środki. Dzięki temu uczą się odpowiedzialności, zaradności i posługiwania się różnymi instrumentami finansowymi.
Pamiętajmy jednak o tym, że to my jesteśmy przykładem. Jeśli rodzic sam ma problemy z zarządzaniem finansami, taki wzorzec przekazuje dziecku. Opóźnienia w płatnościach, impulsywne zakupy, nadmierne korzystanie z chwilówek bez BIK, czy kredytów to tylko kilka z najczęstszych przyczyn wpływających na problemy finansowe dorosłych. Jeżeli z takim wzorcem spotka się dziecko, jest duże prawdopodobieństwo, że schemat się powieli. Sam przekaz słowny może nie wystarczyć, dużo skuteczniejsza jest nauka polegająca na naśladownictwie.
Od jakiego wieku kieszonkowe?
Tak naprawdę edukację finansową możemy rozpocząć od najmłodszych lat. Nie musimy od razu dawać dziecku kieszonkowego, ale możemy tłumaczyć mu, na czym polega różnorodność cen, dlaczego coś musimy zapłacić w terminie, skąd biorą się pieniądze w bankomacie itd. Momentem, w którym warto zacząć wypłacać dziecku regularne kieszonkowe, jest rozpoczęcie nauki w szkole. To czas, kiedy dziecko potrafi już liczyć samodzielnie, często wraca samo ze szkoły, może zatem wstąpić do sklepu, by kupić sobie smakołyk. Warto także, zanim zaczniemy dawać dziecku kieszonkowe ustalić, na co dziecko pieniędzy nie powinno wydawać. Możliwe, że początkowo spotkamy się z sytuacją, że malec w ciągu jednego dnia wyda wszystkie otrzymane pieniądze. W tym przypadku warto rozważyć kieszonkowe w formie tygodniówek. Pozwólmy także dzieciom uczyć się na błędach. Testować różne rozwiązania, dajmy mu szansę na zrozumienie istoty pieniędzy.
Ile pieniędzy dawać dziecku?
Tak naprawdę wiele zależy od wieku dziecka, jego dojrzałości i oczywiście naszych możliwości finansowych. Jeżeli dziecko będzie otrzymywało zbyt wysokie kwoty, może w ogóle nie zrozumieć przesłania, będzie miało do nich zbyt luźny stosunek. W przyszłości może się to przełożyć na poważne problemy. Jeżeli 7-latek co tydzień będzie otrzymywał 100 złotych, pieniądze nie będą miały dla niego wartości. Należy zauważyć, że osoby młode, które weszły w dorosłość ze zbyt frywolnym podejściem do pieniędzy, wydają je nadmiernie i zapożyczają się w sposób nieodpowiedzialny. Często korzystają z pożyczek przez Internet, szybkich kredytów itd., by środki przeznaczyć na gry, rozrywkę czy podróże. Nie byłoby w tym nic nieodpowiedniego, gdyby młodzi zwracali uwagę na to, z jaką firmą podpisują umowę, czy oddawali środki w terminie. Często bywa jednak zupełnie inaczej.
Z kolei, gdy dziecko będzie otrzymywało zbyt małą kwotę — nieadekwatną do wielu, może odczuwać frustrację, że nawet na drobne zachcianki musi odkładać każdy grosz. Niestety ustalenie odpowiedniej do wieku dziecka i możliwości rodziców sumy należy do grupy trudnych zadań, które stoją przed rodzicami.
Jak zarobić w wieku 14 lat?
Wiele młodych osób zastanawia się, od kiedy może zacząć zarabiać pieniądze. Czy mając 14 lat, mogą już legalnie pracować? Zgodnie z przepisami polskiego prawa osoby młodociane mogą zarabiać pieniądze od ukończenia 13. roku życia. Zarobkowanie możliwe jest jednak tylko w niektórych branżach np. artystycznej, kulturalnej, czy sportowej. Przeważnie jest to praca w branży reklamowej np. podczas sesji zdjęciowych, przy tworzeniu teledysków, czy na zawodach sportowych. W tym przypadku konieczne jest spisanie umowy z opiekunem prawnym. Młodzi ludzie chętnie sprzedają także różne drobiazgi na popularnych portalach sprzedażowych. Warto jednak zaznaczyć, że większość portali wymaga ukończenia pełnoletności, by transakcje zawierane były zgodnie z prawem.
Podsumowanie
Kieszonkowe, choć może się wydawać mało istotne, jest świetnym narzędziem do nauki przedsiębiorczości. Dzięki niemu dziecko uczy się zarządzać otrzymanymi środkami i doceniać ich wartość. Warto jednak zwrócić ogromną uwagę na to, jaki obraz rodzice przekazują dzieciom. Jeśli rodzic napomina dziecko do ostrożnego obchodzenia się z pieniędzmi, a sam robi kompulsywne zakupy, trudno o pozytywne rezultaty. Dlatego warto oprócz udzielania wsparcia finansowego rozmawiać z dzieckiem o możliwościach, jakie dają pieniądze. Ważny jest także przykład idący z góry, czyli jak zachowywać się racjonalnie i dojrzale.