Jeśli działalność biznesową prowadzisz od kilku lat, zapewne wiesz, czym jest split payment. Jednak jeśli dopiero otworzyłeś działalność gospodarczą, możesz nie wiedzieć, jakie ciążą na tobie obowiązki. Jednym z nich jest konieczność stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Czym jest split payment i kto musi dzielić płatności. Przy jakich transakcjach należy zastosować ten mechanizm i od jakiej kwoty? Jeśli jeszcze nie wiesz, przeczytaj nasz artykuł.
Split payment – co to?
Split payment to mechanizm podzielonej płatności, który stosowany jest w Polsce od 2018 roku. Dotyczy on transakcji między przedsiębiorcami rozliczającymi się za pomocą faktur VAT. Z podzielonych płatności nie muszą ani nie mogą korzystać konsumenci, czy osoby prowadzące działalność nierejestrowaną – nie są oni bowiem płatnikami VAT. Split payment polega na podziale płatności na dwie części:
- Kwotę netto, która trafia na zwykły rachunek sprzedawcy,
- Podatek VAT — na specjalne konto VAT.
Celem tego rozwiązania jest uszczelnienie systemu podatkowego i zapobieganie wyłudzeniom podatku VAT. Początkowo split payment był dobrowolny, ale od listopada 2019 roku stał się obowiązkowy dla wybranych branż. Obejmuje on transakcje powyżej 15 000 zł brutto w określonych sektorach gospodarki.
Mechanizm ten ma swoje zalety i wady i wzbudza w przedsiębiorcach sporo kontrowersji. Z jednej strony chroni uczciwych przedsiębiorców przed nieświadomym udziałem w oszustwach podatkowych. Z drugiej jednak może powodować problemy z płynnością finansową firm. Środki na koncie VAT są bowiem ograniczone co do możliwości dysponowania nimi. Wielu przedsiębiorców przez zatory finansowe ratuje się kredytami obrotowymi. Mniejsze firmy lub jednoosobowe działalności gospodarcze czasami korzystają z pożyczek bez BIK, lub innych instrumentów finansowych.
Warto wiedzieć, że split payment dotyczy tylko płatności realizowanych przelewem. Nie obejmuje on transakcji gotówkowych czy płatności kartą. Przedsiębiorca może wykorzystać środki z konta VAT do opłacenia własnego podatku VAT lub składek ZUS.
Jak działa mechanizm płatności podzielonych?
Tak jak wspomnieliśmy powyżej mechanizm działania split payment opiera się na automatycznym podziale płatności za fakturę. Gdy wykonujesz przelew, kwota samoczynnie zostaje rozdzielona na dwie części i odnosi się to wyłącznie do rachunków firmowych. Pierwsza część to wartość netto, która trafia na zwykły rachunek kontrahenta. Druga to podatek VAT, kierowany na specjalne konto VAT. Co istotne, aby zrealizować taką płatność, musisz użyć specjalnego formularza przelewu. Wypełniasz go, podając numer faktury, kwotę brutto oraz wartość podatku VAT. Następnie bank automatycznie rozdziela środki na odpowiednie rachunki. Co ważne, nie musisz znać numeru konta VAT sprzedawcy.
Jak wiadomo, środki na koncie VAT mają ograniczone zastosowanie. Możesz je wykorzystać głównie do opłacenia własnego podatku VAT lub składek ZUS. W ten sposób system zapewnia, że podatek trafi do urzędu skarbowego i zasili budżet państwa. Warto zauważyć, że firma będąca płatnikiem VAT w trakcie zakładania rachunku bankowego, nie musi wykonywać dodatkowych działań. Rachunek VAT jest odgórnie przypisany do konta bankowego.
>> Zobacz również: Podatki, które zasilają budżet państwa
Kiedy split payment? Przy jakich towarach i usługach stosuje się ten mechanizm?
Mechanizm split payment stosuje się jedynie do wybranych towarów i usług wymienionych. Traktuje o tym specjalny załącznik nr 15 do ustawy o VAT. Obejmuje on m.in. usługi budowlane, wyroby jubilerskie oraz sprzęt elektroniczny, w tym również oprogramowanie. Dotyczy także sprzedaży części samochodowych i motocyklowych. Wykaz obejmuje również niektóre artykuły spożywcze, takie jak oleje roślinne. Ponadto mechanizm ten stosuje się do paliw, węgla oraz wyrobów chemicznych, w tym atramentów i tonerów. Lista jest dość szczegółowa i zawiera dokładnie 150 pozycji. Przedsiębiorcy muszą zatem dokładnie sprawdzać, czy ich towary lub usługi są objęte tym obowiązkiem. W związku z tym, że grupa towarów jest ściśle określona, nikt nie powinien mieć wątpliwości, czy zakupiony towar objęty jest mechanizmem płatności podzielonych.
Warty podkreślenia jest także fakt, że wystarczy jeden przedmiot lub usługa objęty obowiązkiem płatności split payment na fakturze, aby konieczne było podzielenie płatności. Oczywiście faktura musi przewyższać 15 000 złotych, a płatność dokonywana przelewem. Co ciekawe, gdy pozostałe towary lub usługi na fakturze, niepodlegające split payment, to mogą, ale nie muszą polegać rozdzieleniu. Inaczej mówiąc, przedsiębiorca może wybrać, czy towary lub usługi objęte fakturą będzie płacił przy użyciu split payment, czy nie.
Jak wykonać przelew podzielony? Instrukcja krok po kroku
Jeśli nie masz księgowej, która wykonuje przelewy w twojej firmie, opiszemy krok po kroku, jak taką transakcję zrealizować.
Aby wykonać przelew split payment, zaloguj się do swojej bankowości internetowej. Następnie wybierz opcję „nowy przelew” i koniecznie zaznacz „przelew split payment”. Teraz musisz wypełnić specjalny formularz. Wpisz numer konta bankowego odbiorcy, kwotę brutto oraz kwotę podatku VAT. Podaj też numer faktury, za którą płacisz. Pamiętaj, że przelew musi być wykonany z firmowego konta. Konto osobiste nie ma opcji przelewów split payment. Przed zatwierdzeniem płatności dokładanie sprawdź wszystkie wpisane dane. Po kliknięciu „wyślij”, bank automatycznie podzieli płatność. Kwota netto trafi na zwykłe konto odbiorcy, a VAT na oddzielny rachunek VAT. Cały proces jest dość szybki i intuicyjny. Warto jednak zachować ostrożność przy wprowadzaniu danych. Błędnie wpisana kwota lub numer rachunku może spowodować problemy, a cofnięcie przelewu po czasie może być niemożliwe. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z działem obsługi klienta banku.
Na co można przeznaczyć środki zgromadzone na koncie VAT?
Środki zgromadzone na koncie VAT można przeznaczyć na kilka ściśle określonych celów. Przede wszystkim, można nimi opłacić podatek VAT należny do urzędu skarbowego, wynikający z faktur zakupowych. Nie trzeba dodatkowo gromadzić środków na ten cel. Ponadto środki te mogą być użyte do zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne – ZUS. Ze środków na koncie VAT można także opłacić podatek dochodowy, zarówno CIT, jak i PIT, który wynika z zeznań rocznych oraz zaliczek. Dodatkowo, środki z konta VAT mogą być przeznaczone na podatek akcyzowy oraz należności celne. Warto zaznaczyć, że środki te są wolne od egzekucji sądowych i administracyjnych, z wyjątkiem należności publicznoprawnych, które można opłacać z rachunku VAT. W razie niespłacenia faktur i wszczęcia postępowania egzekucyjnego komornik nie może pobrać środków z tego konta, chyba że płatności dotyczą podatków i innych płatności publicznoprawnych.
>> Może Cię zainteresować: Niezapłacona faktura — jak odzyskać należność?
Jeśli przedsiębiorca nie ma możliwości wykorzystania środków na wymienione powyżej cele, może złożyć wniosek do urzędu skarbowego o ich zwrot na rachunek firmowy. Urząd skarbowy ma 60 dni na rozpatrzenie takiego wniosku i wydanie decyzji. Dzięki temu przedsiębiorcy mogą efektywnie zarządzać swoimi finansami, minimalizując ryzyko zamrożenia środków na koncie VAT. Wówczas przedsiębiorca nie będzie musiał posiłkować się pożyczkami online, czy kredytami, aby zachować płynność w swoim przedsiębiorstwie.