Wypowiedzenie umowy to często trudna i stresująca sytuacja, która wiąże się z wieloma konsekwencjami. Niezależnie od tego, czy chodzi o umowę o pracę, umowę najmu, umowę ubezpieczenia, czy umowę z operatorami telekomunikacyjnymi. Każda z nich ma swoje specyficzne warunki i wymogi, których należy przestrzegać, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.
Jak zatem wypowiedzieć umowę prawidłowo i kiedy warto to zrobić, a kiedy lepiej się wstrzymać. Poniżej przedstawiamy, czym w ogóle jest umowa, co powinna zawierać i jak wypowiedzieć ją prawidłowo.
Czym jest umowa?
Umowa pomiędzy stronami to porozumienie co najmniej dwóch podmiotów, które zobowiązują się do określonych zachowań lub zaniechań. Umowa może być zwarta ustnie lub pisemnie w zależności od jej rodzaju i znaczenia. W umowie pisemnej należy określić:
- Przedmiot umowy, czyli co jest przedmiotem zobowiązania stron. Może to być świadczenie usług, sprzedaż towaru, najem lokalu, udzielenie pożyczki przez Internet itd.
- Strony umowy, czyli kto jest stroną zobowiązaną (np. zleceniobiorca, sprzedawca, najemca) i kto jest stroną uprawnioną (np. zleceniodawca, kupujący, wynajmujący),
- Warunki umowy, czyli jakie są prawa i obowiązki stron, jakie są terminy i sposoby realizacji umowy i konsekwencje nienależytego wykonania umowy. A także jakie są sposoby rozwiązywania ewentualnych sporów i ewentualnego wypowiedzenia umowy.
- Sposób zabezpieczenia w tym forma przedpłaty, jeśli występuje.
- Podpisy stron, które świadczą, że strony wyrażają zgodę na treść umowy i zobowiązują się do jej wykonania.
To oczywiście ogólny schemat umowy. Każda umowa może zawierać inne dodatkowe wytyczne, tak jak ma to miejsce w przypadku aktu notarialnego, który również może być formą umowy. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku ubezpieczenia OC, czy umowy o pracę.
Jak napisać wypowiedzenie umowy?
Wyjaśniliśmy, czym jest umowa i co powinna zawierać. Czym zatem jest wypowiedzenie umowy i jak napisać je prawidłowo? Wypowiedzenie umowy to nic innego jak oświadczenie woli jednej ze stron umowy. Celem wypowiedzenia jest zakończenie stosunku prawnego z drugą stroną umowy. Wypowiedzenie powinno być sporządzone w formie pisemnej i zawierać następujące elementy:
- Dane stron umowy – imię, nazwisko lub nazwę firmy, adres, numer PESEL lub numer NIP,
- Rodzaj i numer wypowiadanej umowy,
- Datę i miejsce sporządzenia wypowiedzenia,
- Podstawę i termin wypowiedzenia. Może to być numer artykułu kodeksu cywilnego lub prawa bankowego. To w przypadku, gdy chcemy wypowiedzieć umowę niedawno zawartego kredytu konsolidacyjnego, a także informację z datą np. z końcem miesiąca kalendarzowego.
- Podpis osoby wypowiadającej umowę.
Należy pamiętać, o tym, aby zawsze sprawdzić, na jaki okres zawarta była umowa, czy strony ustaliły warunki wypowiedzenia, czy istnieją ważne przesłanki, aby umowę wypowiedzieć. Dzięki temu otrzymamy informację, czy należy zwrócić drugiej stronie jakieś świadczenia lub naprawić szkodę. Oczywiście umowę należy zwracać w sposób uprzejmy i zgodny z prawdą.
Co powinno zawierać wypowiedzenie umowy o pracę?
Do umowy o pracę podchodzimy dość poważnie, dlatego jej wypowiedzenie również powinno takie być. Wypowiedzenie umowy o pracę to oświadczenie woli pracownika lub pracodawcy, którego celem jest zakończenie stosunku pracy. Wypowiedzenie powinno być sporządzone w formie pisemnej i zawierać następujące elementy:
- Dane pracownika (imię, nazwisko, numer PESEL, adres) i pracodawcy (nazwa firmy, adres, numer NIP).
- Datę i miejsce sporządzenia wypowiedzenia.
- Nagłówek np. „Wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia” lub „Wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia”.
- Informację o wypowiadanej umowie – jej numer, data i miejsce zawarcia wraz z podaniem daty rozwiązania stosunku pracy i okresu wypowiedzenia (jeżeli dotyczy). W przypadku wypowiedzenia umowy ze strony pracodawcy przy umowie na czas nieokreślony i czas określony należy podać przyczynę wypowiedzenia.
- Podpis osoby wypowiadającej umowę i strony, która wypowiedzenie przyjmuje.
Przy wypowiedzeniu umowy o pracę należy zwrócić uwagę na to, czy umowa jest zawarta na czas określony, nieokreślony czy próbny. Znaczenie ma także okres zatrudnienia u danego pracodawcy i jaki jest okres wypowiedzenia.
Jak wygląda wypowiedzenie umowy zlecenia?
Podobnie jak w powyższym przykładzie, tak i przy umowie zleceniu wypowiedzenie jest oświadczeniem woli zleceniodawcy lub zleceniobiorcy, które ma na celu zakończenie umowy pomiędzy stronami. W wypowiedzeniu należy wpisać strony umowy, datę i miejsce sporządzenia wypowiedzenia i nagłówek świadczący o tym, czego dokładnie dotyczy sporządzone pismo. Należy również podać numer umowy i datę jej zawarcia, a także datę zakończenia zlecenia. Warto zaznaczyć, że w przypadku umowy zlecenia, umowa po jej wypowiedzeniu wygasa ze skutkiem natychmiastowym. Często jednak strony umowy uzgadniają datę zakończenia umowy, tak by można było dokończyć wynikające z niej zadania. Możliwe, że chęć natychmiastowego zaprzestania umowy może wpłynąć negatywnie na jedną ze stron. W takim przypadku możliwe, że strona wypowiadająca będzie musiała naprawić szkodę, jeśli taka wystąpiła.
Umowa najmu – jak ją wypowiedzieć skutecznie?
Wypowiedzenie umowy najmu można złożyć niezależnie od tego, czy umowa była na czas nieokreślony, czy określony. Dotyczy to zarówno najmu mieszkania, jak i domu, czy lokalu użytkowego. Umowy najmu na czas określony mogą dotyczyć 6 czy 10 miesięcy, ale przeważnie umowy te podpisywane są na 12 miesięcy. Często z możliwością przedłużenia. W przypadku umów bezterminowych najem może trwać kilka miesięcy, jak i kilka lat. Na ogół w umowach najmu nieruchomości określa się również okres wypowiedzenia umowy. Tak, aby obie strony miały czas na dokonanie zmian. Znalezienie nowego najemcy lub nowego mieszkania. Jeśli umowa nie zawiera okresu wypowiedzenia, należy wspólnie uzgodnić odpowiednią datę zakończenia umowy i opuszczenia nieruchomości. Sytuacja może być skomplikowana, najemca ma prawo zatrzymać kaucję za mieszkanie, jeśli umowa była wypowiedziana przed czasem. Z kolei, jeżeli to wynajmujący chce wypowiedzieć umowę najmu przed końcem, nie ma prawa żądać od najemcy, aby ten wyprowadził się przed końcem umowy.
Skutek natychmiastowy wypowiedzenia umowy może zaistnieć wówczas, gdy wynajmujący użytkuje lokal w sposób niewłaściwy i sprzeczny z umową. Co więcej, nie reaguje na upomnienia. Podobne prawo przysługuje najemcy, gdy lokator zaniedbał lub zniszczył lokal, nie opłaca najmu lub podnajmuje lokal innym osobom. Niekiedy odzyskanie środków od wynajmującego kończy się na działaniach w sądzie, innym razem wystarczy wystosować ponaglenia, by odzyskać dług od osoby prywatnej.
Podsumowanie
Wypowiedzenie umowy, niezależnie od tego, jaka to umowa, musi być przemyślane. Warto w pierwszej kolejności zapoznać się z zapisami umowy. Najlepiej już na etapie jej podpisywania. Kiedy warto rozwiązać umowę? Kiedy jest dla nas niekorzystna, kiedy wiąże się z wysokimi kosztami lub wpływa na nas negatywnie. Oczywiście zawsze warto najpierw poszukać alternatywnego rozwiązania np. znalezienie nowej pracy lub nowego lokum. Niemniej jednak przed wypowiedzeniem umowy warto także, przeczytać przepisy prawa, które odnoszą się do naszej umowy. Dzięki temu możemy zaoszczędzić sporo czasu i sporo pieniędzy.