Śmierć bliskiej osoby to bardzo trudny moment w życiu. Z pewnością nie ułatwia go konieczność organizacji ceremonii pogrzebowej, która wiąże się także ze sporymi kosztami. Z pomocą przychodzi jednak państwo, wypłacając jednorazowy zasiłek pogrzebowy. Niestety wysokość zasiłku nie zmieniła się od 2011 roku i wynosi 4 000 złotych. Koszty pogrzebu są jednak dużo wyższe. Szacuje się, że przeciętny koszt pochówku waha się od 8 000 do 10 000 złotych. Koszty te są zróżnicowane również pod względem miejsca dokonania pochówku. Mieszkańcy większych miast z pewnością muszą zapłacić więcej niż w przypadku mieszkańców wsi. Od 2024 roku wysokość zasiłku pogrzebowego ma jednak wzrosnąć. Ile będzie wynosił? Kiedy możemy się spodziewać podwyżki i na jakich zasadach? Odpowiadamy w artykule.
Zasiłek pogrzebowy – czym jest?
Zasiłek pogrzebowy to świadczenie społeczne wypłacane przez ZUS lub KRUS. Przysługuje on osobom, które pokryły koszty pogrzebu zmarłej osoby, która była ubezpieczona. Zatem celem zasiłku pogrzebowego jest zwrot poniesionych wydatków związanych z organizacją uroczystości pogrzebowych. Środki na zasiłek pogrzebowy pochodzą z funduszu rentowego, który jest częścią Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Aby otrzymać zasiłek, należy złożyć wniosek (druk Z-12) do ZUS lub KRUS (druk SR-26) w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci. W przypadku opóźnienia spowodowanego obiektywnymi przyczynami termin ten liczy się od daty pogrzebu. Wniosek powinien zawierać dokumenty potwierdzające poniesione koszty oraz okoliczności uzasadniające ewentualne opóźnienie (np. późniejsze odnalezienie zwłok). Wniosek składa się w urzędzie właściwym dla zamieszkania osoby ubiegającej się o zasiłek pogrzebowy.
Jakie wydatki możemy wliczyć, aby otrzymać zwrot z zasiłku pogrzebowego? To wszelkie koszty związane z transportem zwłok na miejsce pochówku, koszty związane z koniecznością zakupu (również wykopania) grobu i miejsca na cmentarzu. Ponadto Zakład Ubezpieczeń Społecznych akceptuje koszty związane z zakupem odzieży dla zmarłego, trumny, kwiatów, czy nagrobka. Do zasiłku pogrzebowego można również doliczyć koszty związane z poczęstunkiem dla żałobników. Niestety przeważnie kwota zasiłku nie wystarcza na pokrycie tych wydatków. Wiele osób, które nie mają oszczędności, czy poduszki finansowej musi posiłkować się zewnętrznym wsparciem. W zależności od zdolności kredytowej korzystają z kredytów gotówkowych lub pożyczek na raty.
Warto wspomnieć, że zasiłek pogrzebowy może zostać podzielony między kilka osób lub podmiotów, które partycypowały w kosztach pogrzebu. Wypłata następuje w ciągu 30 dni od złożenia kompletnego wniosku. Świadczenie to stanowi jedynie częściowe wsparcie finansowe dla rodzin i bliskich zmarłego w trudnym okresie żałoby. Niestety jest na tyle niskie, że nie wystarcza na pokrycie wszystkich wydatków związanych z pochówkiem.
Ile wynosi zasiłek pogrzebowy?
Tak jak wspomnieliśmy zasiłek pogrzebowy to świadczenie wypłacane przez ZUS lub KRUS po śmierci ubezpieczonego. Jego celem jest zwrot kosztów pogrzebu, które ponieśli członkowie rodziny lub inne osoby. Do lipca 2024 roku kwota zasiłku wynosi 4000 złotych. Jest to stała suma, niezależna od rzeczywistych wydatków na ceremonię. Jak nietrudno się zorientować kwota ta nie pokryje wszystkich kosztów pogrzebu. Warto podkreślić, że suma ta wypłacana była w tej wysokości od 2011 roku. Nie była także waloryzowana, tak jak ma to miejsce w przypadku innych świadczeń, np. emerytur.
>> Zobacz również: Waloryzacja emerytur w 2024 roku – sprawdź wyliczenia
Od kiedy wzrósł zasiłek pogrzebowy?
Dotychczas kwota zasiłku pogrzebowego wynosiła 4 000 złotych. Jednak od lipca 2024 roku zasiłek wzrósł do 7 000 złotych. Decyzję o podwyżce podjął rząd Donalda Tuska po wygranych wyborach parlamentarnych w 2023 roku. Realizuje tym samym jedną z obietnic wyborczych Koalicji Obywatelskiej, która zakładała podniesienie zasiłku do 150 procent minimalnego wynagrodzenia. Podwyżka ta ma na celu dostosowanie świadczenia do rosnących kosztów organizacji pogrzebów. Minister Rodziny Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podkreśliła, że zwiększenie kwoty zasiłku stanowi istotne wsparcie dla rodzin w trudnej sytuacji po stracie bliskiej osoby.
Projekt ustawy wprowadzającej zmiany został złożony przez klub Lewicy i zyskał poparcie większości sejmowej. Zakłada on, że nowa kwota 7 000 zł obowiązuje dla wniosków składanych od 1 lipca 2024 roku. Oznacza to wzrost o 75 procent w stosunku do dotychczasowej stawki 4 000 złotych, obowiązującej od 2011 roku. Warto również podkreślić, że kwota zasiłku pogrzebowego będzie waloryzowana co roku z dniem 1 marca, zgodnie ze wskaźnikiem inflacji za rok poprzedni.
>> Może Cię zainteresować: Kiedy wejdzie w życie renta wdowia?
Jakie dokumenty należy przedstawić, aby skorzystać z zasiłku?
Aby otrzymać zasiłek pogrzebowy, tak jak wspomnieliśmy powyżej należy złożyć wniosek do ZUS na druku Z-12. Formularz ten powinien zawierać dane osobowe wnioskodawcy oraz zmarłego ubezpieczonego. Konieczne jest dołączenie następujących dokumentów:
- Akt zgonu,
- Rachunki (oryginały) za poniesione koszty – jeśli jednak oryginały zostały przedłożone w banku, należy złożyć kopie potwierdzone przez bank,
- Dokumenty, które potwierdzą pokrewieństwo lub powinowactwo ze zmarłą osobą np. w postaci skróconych odpisów aktów stanu cywilnego,
- Zaświadczenie potwierdzające podleganiu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Kto może złożyć wniosek o zasiłek? Pieniądze za organizację pogrzebu mogą otrzymać:
- Współmałżonek (wdowa lub wdowiec) nawet w przypadku orzeczonej sądem separacji,
- Rodzice, a także macocha i ojczym oraz osoba przysposabiająca,
- Dziadkowie,
- Rodzeństwo,
- Wnuki,
- Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione,
- Itd.
W przypadku opóźnienia w składaniu wniosku spowodowanego obiektywnymi przyczynami, jak późne odnalezienie zwłok, do dokumentacji należy załączyć zaświadczenie wyjaśniające przyczyny zwłoki. Wówczas termin 12 miesięcy na złożenie wniosku liczy się od daty pogrzebu, a nie zgonu.
Jeżeli w koszty pogrzebu zaangażowanych było kilka osób, każda z nich musi złożyć oddzielny wniosek o przyznanie części zasiłku proporcjonalnej do poniesionych wydatków. Kompletną dokumentację można przesłać do ZUS tradycyjną pocztą najlepiej listem poleconym lub złożyć osobiście w placówce.
>> Przydatny artykuł: Dziedziczenie składek ZUS – jak załatwić formalności?
Podsumowanie
Od lipca 2024 roku zasiłek pogrzebowy wzrósł z 4 000 złotych do 7 000 złotych. Decyzję tę podjął rząd Donalda Tuska, realizując obietnicę wyborczą Koalicji Obywatelskiej o podniesieniu świadczenia do 150 procent minimalnego wynagrodzenia. Podwyżka ma dostosować zasiłek do rosnących kosztów organizacji pogrzebów, które znacznie przewyższają dotychczasową kwotę. Wiele osób zmuszone jest do korzystania z pożyczek bez BIK, by opłacić koszty pochówku.
Zasiłek pogrzebowy to świadczenie wypłacane przez ZUS lub KRUS po śmierci ubezpieczonego w celu zwrotu kosztów pogrzebu poniesionych przez rodzinę, lub inne osoby. Aby go otrzymać, należy w ciągu 12 miesięcy od zgonu złożyć wniosek na druku Z-12 wraz z dokumentami, m.in. aktem zgonu, rachunkami za usługi pogrzebowe oraz potwierdzeniem pokrewieństwa ze zmarłym. Nowa kwota 7 000 złotych obowiązuje dla wniosków składanych od 1 lipca 2024 r. Oznacza to wzrost o 75 procent w stosunku do stawki z 2011 roku. Co więcej, zasiłek będzie corocznie waloryzowany zgodnie ze wskaźnikiem inflacji. Zmiany te mają zapewnić godne pożegnanie bliskich przy rosnącej drożyźnie usług pogrzebowych.