Podatek dochodowy to ważny element finansowy, który dotyka każdego z nas. Co roku jesteśmy zobowiązani do rozliczania osiągniętych dochodów i odprowadzania odpowiedniej kwoty podatku do budżetu państwa. Jednak istnieje również kilka ulg, które zwalniają nas w całości bądź z części tego obowiązku. Jednym z przywilejów, który pozwala nam na uniknięcie opodatkowania części naszych zarobków, jest kwota wolna od podatku. To dość istotna ulga, która wpływa na nasze finanse. Dzięki niej możemy zwiększyć swoją siłę nabywczą, poprawić jakość życia i jednocześnie zaoszczędzić pieniądze. Istotne jest jednak umiejętne korzystanie z tego przywileju, aby maksymalnie wykorzystać swoje finansowe możliwości. Warto zatem zagłębić się w temat i dowiedzieć się, w jaki sposób korzystać z kwoty wolnej od podatku. Jakie są jej ograniczania i jakie korzyści możemy dzięki niej osiągnąć? Odpowiadamy.
Formy opodatkowania w Polsce
Obowiązkiem każdego pracownika jest odprowadzanie podatku dochodowego od osób fizycznych. To między innymi jeden z podatków, który zasila budżet państwa. Dzięki temu, że podatnicy płacą daniny, państwo może realizować politykę społeczną, dbać o edukację, rozwój, zdrowie itd. To między innymi dzięki podatkom możemy otrzymywać pomoc, jaką jest rządowy program 500 plus, zasiłek dla bezrobotnych, czy świadczenia socjalne.
Zanim przejdziemy do wyjaśnienia, czym jest kwota wolna od podatku, naświetlimy pokrótce obowiązujące w Polsce formy opodatkowania. Osoba, która zakłada działalność gospodarczą, może wybrać formę opodatkowania. W tym celu przedsiębiorca musi brać pod uwagę rodzaj wykonywanej działalności, a także swoje korzyści. Najczęściej stosowaną formą opodatkowania wybieraną przez przedsiębiorców jest skala podatkowa na zasadach ogólnych.
Skali podatkowej podlegają również osoby zatrudnione na umowę o pracę, osoby zatrudnione na podstawie umów cywilno-prawnych, czy osoby otrzymujące świadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dotyczy to rent, emerytur czy zasiłków. Innymi formami opodatkowania jest jeszcze karta podatkowa, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oraz podatek liniowy. Jedynie skala podatkowa uprawiania do kwoty zwolnionej z podatku. Skala podatkowa polega na wystąpieniu dwóch progów podatkowych, czyli 12-procentowego i 32-procentowego. W momencie osiągnięcia dochodu powyżej 1 000 000 złotych nadwyżka ponad tę kwotę opodatkowana jest dodatkowo stawką 4-procentową. Jest tzw. danina solidarnościowa.
Co to jest kwota wolna od podatku?
Kwota wolna od podatku jest sumą, której nie musimy odprowadzać w corocznym rozliczeniu podatkowym. Jej podstawą jest wyliczenie dochodu podatnika. Należy przypomnieć, że dochód a przychód to dwa odrębne, ale często mylone pojęcia. Dochód to inaczej przychód pomniejszony o koszty uzyskania dochodu. Warto podkreślić, że kwota wolna od podatku dotyczy jedynie podatników, którzy rozliczają się w deklaracjach PIT-36 i PIT-37. Deklaracje podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej. Rozliczenia na formularzach PIT-36L, PIT-28, PIT-38, PIT-39 nie uprawniają do skorzystania z kwoty wolnej od podatku.
Kwota wolna od podatku nie dotyczyła także dochodów zwolnionych od podatku, czy rozliczanych ryczałtem. Osoby zatrudnione na umowy cywilno-prawne, w tym umowy o dzieło, czy umowy zlecenie nie mogły z nich skorzystać. To się jednak zmieniło w styczniu 2023 roku. Od tej pory osoby zatrudnione na podstawie wspomnianych umów również mogą odliczyć kwotę wolną od podatku.
Ile wynosi kwota wolna od podatku?
Wysokość kwoty wolnej od podatku zmienia się na przestrzeni lat. Do roku 2022 kwotą wolną od podatku było 8 000 złotych. Rząd podniósł tę kwotę od stycznia 2022 roku do wysokości 30 000 złotych. Oznacza to, że osoby, które zarabiają do 2 500 złotych miesięcznie brutto, są zwolnione z konieczności płacenia podatku dochodowego. Jednak zwolnienie z podatku nie zwalnia podatnika od złożenia deklaracji podatkowej. Podobnie jak w przypadku darowizny, której niezgłoszenie wiąże się z konsekwencjami. Z kolei, te osoby, które otrzymują wynagrodzenie minimalne w wysokości 3 600 złotych brutto płacą 12 procent podatku.
Osoby, które przekroczyły II próg podatkowy, czyli osiągają dochody powyżej 120 000 złotych rocznie, od nadwyżki ponad tę sumę płacą 32 procent podatku dochodowego.
Kwota wolna od podatku w 2024 roku
Niedawne wybory parlamentarne mają przynieść obiecywane zmiany. Jedną z obietnic wyborczych był wzrost kwoty wolnej od podatku do wysokości 60 000 złotych. Ponadto zgodnie z obietnicami osoby zarabiające do 6 000 złotych brutto, a także przedsiębiorcy i emeryci (do 5 000 złotych brutto) będą zwolnieni z podatku. W związku z tym osoby zarabiające najniższą krajową również nie będą musiały odprowadzać podatku. Ogólnie rzecz ujmując dochód poniżej 5 000 złotych, nie będzie opodatkowany.
Według wyliczeń i analiz specjalistów podatkowych dzięki podwyższeniu kwoty wolnej od dochodu do 60 000 złotych przyniesie korzyści wszystkim podatnikom. Jednak najwięcej powodów do radości mogą mieć osoby, które zarabiają powyżej 6 000 złotych brutto. Rocznie mogą bowiem zaoszczędzić nawet 3 600 złotych, czyli 300 złotych miesięcznie.
Kwota wolna od podatku a kwota zmniejszająca podatek
Omawiając kwotę wolną od podatku, warto wspomnieć również termin związany z kwotą zmniejszającą podatek. Choć oba terminy brzmią zbliżenie, to nie są tym samym. Kwota wolna od podatku, tak jak omawialiśmy powyżej to część dochodów pracownika, która jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych. Natomiast kwota zmniejszająca podatek, jest sumą, o którą podatnik może swój podatek dochodowy obniżyć. W 2023 roku kwota wolna od podatku wynosi 30 000 złotych. To suma, którą pracownik może zarobić i nie zostanie ona opodatkowana. W związku z tym, że większość podatników wypłatę otrzymuje co miesiąc, kwotę wolną od podatku dzieli się na 12 części – tyle ile jest miesięcy w roku. Każdy może zatem zarobić 2 500 złotych bez konieczności opłacania podatku.
Idąc dalej podatek PIT, którego I próg wynosi 12 procent z kwoty zwolnionej z podatku (2 500 złotych), wynosi 300 złotych miesięcznie. Te 300 złotych jest więc kwotą zmniejszającą podatek. W ujęciu rocznym jest to zatem 3 600 złotych. Chęć skorzystania z obniżenia podatku dochodowego należy złożyć w oświadczeniu PIT-2. Jeśli się tego nie zrobi, pieniądze zostaną nam zwrócone po złożeniu corocznej deklaracji podatkowej. Wiele osób, które otrzymają większy zwrot po złożeniu deklaracji podatkowe otrzymane pieniądze przeznaczają na spłatę kredytów lub pożyczek na dowód osobisty.
Podsumowanie
Kwota wolna od podatku w 2024 roku ma zostać podwyższona do 60 000 złotych. Jeśli do takiej zmiany dojdzie, będziemy w stanie zaoszczędzić niemal 600 złotych miesięcznie. Do takiej kwoty bowiem urośnie kwota zmniejszająca podatek. Choć takie są plany, nie wiadomo, kiedy taki przepis wejdzie faktycznie w życie. Możliwe, że jeśli dojdzie do podwyższenia podatku będziemy musieli odczekać 6 miesięcy, aż przepis będzie wcielony. Istnieje zatem prawdopodobieństwo, że podwyższona do 60 000 złotych kwota wolna od podatku wejdzie w życie dopiero w 2025 roku.