Od 1 czerwca 2024 roku wszystkie instytucje finansowe będą musiały sprawdzać, czy numer PESEL jest zastrzeżony. Tak mówi rządowa strona gov.pl. Jednak zastrzec PESEL mogłeś już od dawna. Mogłeś i nadal możesz zrobić to na kilka sposobów. Omawiana usługa, czyli bezpieczny PESEL, dostępna jest już od 2017 roku. Uruchomił ją Polski Związek Instytucji Pożyczkowych wraz z CRIF Sp. z o.o., czyli firmą, która zajmuje się systemami do oceny ryzyka kredytowego.
W jakim celu warto zastrzec PESEL? Kto może skorzystać z takiej usługi, skoro PESEL mają również osoby nieletnie? Na te i inne pytania odpowiadamy w artykule.
Po co zastrzegać swój indywidualny numer ewidencyjny?
Każda osoba, która urodzi się w naszym kraju, otrzymuje indywidualny numer, który ułatwia jej identyfikację. W numerze PESEL zawarta jest data urodzenia, numer porządkowy, oznaczenie płci, a także liczba kontrolna. W sumie na PESEL składa się 11 cyfr. Numer ten widnieje na każdym dokumencie, od dowodu osobistego zaczynając, przez prawo jazdy i na paszporcie kończąc. Praktycznie zawsze, gdy podpisujemy umowę, czy udajemy się do lekarza, jesteśmy pytani o numer PESEL. Instytucje finansowe, gdy chcemy skorzystać z pożyczki na dowód osobisty, czy kredytu gotówkowego również wymagają podania numeru PESEL. I to właśnie z inicjatywy firm pożyczkowych powstała usługa bezpieczny PESEL.
Niemal każdy z nas słyszał historię osób, którym skradziono dane osobowe, a co więcej posłużono się nimi w celu wyłudzenia pożyczki lub kredytu. Podmioty finansowe przeznaczają ogromne kwoty na to, by zadbać o bezpieczeństwo swoich klientów. Wyłudzenie pożyczki lub kredytu to nie tylko ogromny kłopot dla okradzionej osoby, ale także dla firmy, która finansowania udzieliła. Jeżeli sprawca nie zostanie odnaleziony, pożyczkodawca straci swoje pieniądze.
Po co zastrzegać swój numer PESEL? Odpowiedź jest dość prosta. Dla bezpieczeństwa. Nasze dane widnieją w bardzo wielu bazach, często zdarza się, że dokumenty przesyłamy online w mailach. Pomimo wielu zabezpieczeń, może dojść do ich wycieku lub kradzieży. Tak naprawdę co chwilę możemy przeczytać, że z bazy „XYZ” wyciekły dane użytkowników. Zastrzegając swój PESEL, będziemy zabezpieczeni w dużo większym stopniu.
Czym jest usługa bezpieczny PESEL?
Bezpieczny PESEL, tak jak wspomnieliśmy, powstał między innymi z inicjatywy Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych. Dlatego korzystają z niej głównie instytucje pozabankowe, czyli firmy pożyczkowe. To nie jedyna możliwość zastrzeżenia swojego numeru PESEL. Konkurencyjną usługą jest, np. Chroń PESEL, którą oferuję Krajowy Rejestr Długów. KRD, to firma zajmująca się rejestracją dłużników. Zakładając konto i rejestrując się, możesz sprawdzić, czy jesteś wpisany do KRD, jako dłużnik.
Usługa bezpieczny PESEL umożliwia zastrzeżenie twojego numeru. Dzięki tej opcji żadna firma pożyczkowa oferująca np. chwilówki online nie udzieli ci finansowania. Oczywiście, usługę możesz wyłączyć w dowolnym momencie. Dzięki temu bez przeszkód będziesz mógł wnioskować o przyznanie dodatkowych środków. Niezależnie od tego, czy będzie to pożyczka bez BIK, czy pożyczka dla zadłużonych.
Jak działa bezpieczny PESEL?
System bezpieczny PESEL jest bardzo intuicyjny i prosty w obsłudze. Po zgłoszeniu numeru nasz PESEL trafia do bazy systemu, w której przechowywane są informacje na temat pożyczkobiorców. Część firm pożyczkowych przed udzieleniem szybkiej gotówki, sprawdza w bazie wnioskodawców. Jeżeli twój numer PESEL jest zastrzeżony ani ty, ani inna osoba, która złożyła wniosek, nie skorzysta z zobowiązania.
Kto może skorzystać z tej usługi?
Z usługi bezpieczny PESEL mogą skorzystać wszystkie osoby pełnoletnie, które posiadają numer PESEL. Osoba niepełnoletnia nie ma możliwości skorzystania z żadnego zobowiązania, w związku z tym nie ma potrzeby, aby osoba bez zdolności do czynności prawnych zastrzegała PESEL.
Jak zastrzec PESEL – krok po kroku
Z usługi bezpieczny PESEL można skorzystać online. Wystarczy, że posiadasz ważny dowód osobisty. W celu niezbędnej rejestracji musisz zeskanować swój dowód osobisty (obie strony) lub zrobić jego zdjęcie w formacie (PNG, JPG lub JPEG). Co więcej, plik ze zdjęciem nie może być większy niż 1 MB. Zdjęcie możesz zrobić swoim smartfonem. Pamiętaj jednak o tym, aby nie wszystkie informacje z dowodu znalazły się na wysyłanym pliku. W programie graficznym lub przez naklejenie kawałka papieru (przed zdrobnieniem zdjęcia) ukryj takie dane jak: zdjęcie twojej twarzy, nazwisko rodowe, imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, nazwę organu wydającego dowód, datę jego wydania i termin ważności.
Aby dokonać rejestracji, będziesz musiał także podać swój adres e-mail. Na podany adres otrzymasz bowiem kod, który aktywuje usługę, a następnie zweryfikuje twoje zgłoszenie. Kod weryfikujący będzie również potrzebny, abyś mógł się zalogować lub sprawdzić status swojego numeru PESEL.
Usługa bezpieczny PESEL umożliwia także, zgłoszenie utraty dowodu osobistego i jego zablokowania, czy też tymczasowego zablokowania. Dowód można zablokować na 30 dni – w przypadku, gdy podejrzewasz, że się zawieruszył lub w tym czasie wyrobisz nowy dowód osobisty. Zablokowania dokumentów możesz dokonać w zakładce „Utrata dokumentów”. Przypominamy o tym, że będzie Ci potrzebny kod weryfikujący, który otrzymasz na adres e-mail. Pamiętaj o tym, że w przypadku utarty dowodu osobistego musisz zastrzec dowód osobisty, również w urzędzie gminy lub w urzędzie miasta. W przypadku kradzieży konieczne jest zgłoszenie tego faktu na policji.
Kto może skorzystać z opcji bezpieczny PESEL? Podsumowanie
Kto może skorzystać z usługi bezpieczny PESEL? Tak naprawdę z usługi tej może skorzystać każda osoba, której zależy na podniesieniu poziomu swojego finansowego bezpieczeństwa. Praktycznie każdy z nas słyszał o sytuacji, w której kogoś dane zostały wykorzystane do zaciągnięcia pożyczki lub kredytu. Jeżeli nie chcesz znaleźć się w takim położeniu, warto faktycznie zastrzec swój PESEL. Można to jednak zrobić na kilka sposobów. Oprócz opcji Bezpieczny PESEL, dostępna jest także opcja Chroń PESEL, oferowana przez KRD lub alert BIK z Biura Informacji Kredytowej. Taką możliwość masz również, gdy korzystasz z aplikacji mObywatel. Nie da się ukryć, że aplikacja mObywatel ma największy zasięg.
Na początku wspomnieliśmy również, że od 1 czerwca 2024 roku, wszystkie instytucje, które udzielają wsparcia finansowego, muszą sprawdzić, czy PESEL wnioskodawcy jest aktywny. W przeciwnym razie wniosek o finansowanie zostanie odrzucony. Nie będzie miało znaczenia, o jakie zobowiązanie się starasz, czy to będzie kredyt konsolidacyjny, samochodowy, czy pożyczka dla zadłużonych.
Zastrzeżenie numeru PESEL nie spowoduje jednak trudności w zarejestrowaniu wizyty lekarskiej, czy wypisaniu recepty. Działanie to jest stricte skoncentrowane na uniemożliwianiu zaciągania zobowiązań przez oszustów. W momencie, gdy będziesz chciał zrobić np. zakupy na raty, będziesz mógł czasowo odwiesić tę usługę. Po przyznaniu środków ponownie będziesz mógł ją uruchomić.