Świadczenie emerytalne jest formą wsparcia dla osób, które nie mogą znaleźć nowej pracy i jednoczenie nie są jeszcze uprawnione do otrzymania świadczenia emerytalnego. Kwota świadczenia nie jest wysoka, ale chociaż w części pozwoli na zaspokojenie podstawowych potrzeb. Jednak, aby otrzymać wsparcie w postaci świadczenia przedemerytalnego, należy spełnić szereg wymagań. Czym dokładnie jest świadczenie przedemerytalne? Kto może się o niego ubiegać i jakie warunki musi spełniać? Ile świadczenie będzie wynosiło w 2024 roku? Odpowiedzi na wszystkie pytania znajdziesz w tym artykule.
Czym jest świadczenie przedemerytalne?
Świadczenie przedemerytalne jest formą finansowego wsparcia przyznawanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Świadczenie to przyznawane jest osobom, które nie z własnej winy utraciły źródło dochodu i mają długi staż pracy, ale nie tylko. Dotyczy również osób, którym ustało prawo do renty lub prawo do świadczenia dla opiekuna osoby niepełnosprawnej. Ponadto z powodu wieku nie mogą znaleźć nowej pracy.
ZUS przyzna świadczenie przedemerytalne, o ile, ubiegająca się o nie osoba spełni dwa rodzaje warunków. Kryteria te dotyczą statusu osoby bezrobotnej, których spełnienie jest konieczne. A także spełnienia warunków związanych z płcią, wiekiem i przyczyną ustania stosunku pracy, które są indywidualne i zależą od jednostkowej sytuacji osoby ubezpieczonej.
Świadczenie przedemerytalne ma pomóc finansowo uprawnionej osobie zaspokajać swoje potrzeby do momentu uzyskania świadczenia emerytalnego. W związku z tym, że sytuacja każdej osoby uprawnionej do świadczenia jest indywidualna, nie można jednoznacznie określić, ile trwa okres jego otrzymywania. Jednak prawo do otrzymywania świadczenia przedemerytalnego ustaje z dniem osiągnięcia przez daną osobę wieku emerytalnego. W przypadku kobiet jest to 60 lat, w przypadku mężczyzn 65 lat.
>> Może Cię zainteresować: Kiedy wejdzie w życie renta wdowia?
Jakie wymagania należy spełnić, aby otrzymać świadczenie?
Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych określa:
1) warunki nabywania i utraty prawa do świadczeń przedemerytalnych;
2) zasady wypłaty i finansowania świadczeń przedemerytalnych.
Tak jak wspominaliśmy, każda osoba, która stara się o przyznanie świadczenia przedemerytalnego, musi spełnić dwa typy wymagań, pierwsze dotyczą statusu osoby bezrobotnej.
Warunki dotyczące statusu osoby bezrobotnej
Stąd wnioskodawca musi:
- Być zarejestrowany jako osoba bezrobotna,
- W okresie, w którym pobierał zasiłek dla bezrobotnych bez uzasadnienia, nie odmówił przyjęcia oferty pracy lub innej pracy w ramach robót publicznych, lub prac interwencyjnych,
- Złożyć wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego. Co więcej, nie później niż 30 dni od dnia wydania dokumentu, który poświadcza okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Dokument ten wydawany jest przez powiatowy urząd pracy. Natomiast okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych wynosi 180 dni.
Indywidualne warunki
Z kolei drugim typem wymagań są te dotyczące wieku, powodu utraty zatrudnienia i okresu uprawniającego do emerytury. Według ustawy prawo do świadczenia przedemerytalnego ma osoba, która:
- Ukończyła co najmniej 56 lat (kobieta) lub 61 lat (mężczyzna), straciła pracę z powodu likwidacji zakładu pracy, posiada okres uprawniający do emerytury, który wynosi u kobiet co najmniej 20 lat, u mężczyzn co najmniej 25 lat,
- Ukończyła co najmniej 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna), straciła pracę z powodu z przyczyn dotyczących zakładu pracy, posiada okres uprawniający do emerytury, który wynosi u kobiet co najmniej 30 lat, u mężczyzn co najmniej 35 lat,
- Skończyła co najmniej 56 lat (kobieta) lub 61 lat (mężczyzna), ogłosiła upadłość, prowadząc pozarolniczą działalność gospodarczą przez okres co najmniej 24 miesiące i w tym okresie odprowadzała składki na ubezpieczenie społeczne. Posiada okres uprawniający do emerytury, który wynosi u kobiet co najmniej 0 lat, u mężczyzn co najmniej 25 lat,
- Ukończyła co najmniej 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna), po ustaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy zarejestrowała się w powiatowym urzędzie pracy (w ciągu 30 dni). Renta przyznana była nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat. Posiada okres uprawniający do emerytury, który wynosi u kobiet co najmniej 20 lat, u mężczyzn co najmniej 25 lat,
- Inne.
Aby dokładnie zapoznać się z powyższymi warunkami, należy dokładnie przeczytać Ustawę z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych.
Ile wynosi świadczenie przedemerytalne 2024?
Świadczenie przedemerytalne jest wsparciem dla osób, które nie osiągnęły jeszcze wieku emerytalnego i nie mogą znaleźć pracy. Wysokość świadczenia od 1 marca 2024 roku wynosi 1 794,70 złotych brutto miesięcznie. Kwota netto świadczenia emerytalnego to 1 417 złotych i 90 groszy. Patrząc jednak na obecne ceny utrzymania, kwota ta jest z pewnością niewystarczająca do zaspokojenia swoich podstawowych potrzeb. Stąd wiele osób posiłkuje się w zależności od sytuacji pożyczkami dla zadłużonych, czy chwilówkami. Na szczęście osoby otrzymujące świadczenie przedemerytalne mogą podjąć dodatkowe zatrudnienie. Przy czym muszą uważać, aby nie przekroczyć progu dopuszczalnego przychodu. Więcej na ten temat przeczytasz w kolejnym akapicie.
Ponadto świadczenie przedemerytalne podlega waloryzacji, tak jak ma to miejsce w przypadku waloryzacji emerytur i rent. Stąd można się spodziewać, że otrzymywana kwota w ramach świadczenia przedemerytalnego wzrośnie. Nie wiadomo jednak dokładnie o jaką kwotę.
Tab. 1. Wysokość świadczenia przedemerytalnego na przestrzeni ostatnich 10 lat
| Rok | Kwota |
| 2014 | 991,39 |
| 2015 | 1.027,39 |
| 2016 | 1.029,86 |
| 2017 | 1.040,00 |
| 2018 | 1.070,99 |
| 2019 | 1.140,99 |
| 2020 | 1.210,99 |
| 2021 | 1.262,34 |
| 2022 | 1.350,70 |
| 2023 | 1 600,70 |
| 2024 | 1 794,70 |
Ile można dorobić, jeśli pobiera się świadczenie?
1 417 złotych i 90 groszy to kwota, która z pewnością nie wystarczy na zaspokojenie podstawowych potrzeb. Niektóre osoby, które nie otrzymały świadczenia z tytułu niezdolności do pracy, starają się o alimenty od najbliższych osób. Inni, kiedy tylko mogą, podejmują dodatkowe zatrudnienie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nałożył jednak limity, których przekroczenie może spowodować zmniejszenie kwoty świadczenia przedemerytalnego, lub jego zawieszenie.
ZUS ma zatem prawo zmniejszyć świadczenie przedemerytalne, jeśli przychód uprawnionej osoby przekroczy 25 procent średniego wynagrodzenia w roku kalendarzowym, który poprzedza termin waloryzacji. Z kolei zawieszenie może nastąpić, gdy uprawniona osoba przekroczy 70 procent średniego wynagrodzenia. Limity te obowiązują do ostatniego lutego 2025 roku.
Obecnie limit, którego nie można przekroczyć, aby utrzymać świadczenie przedemerytalne, wynosi 1 788 złotych i 90 groszy. Z kolei ZUS zawiesi świadczenie przedemerytalne, jeśli kwota przychodu będzie wyższa niż 5 008 złotych i 90 groszy.
Tabela porównawcza dopuszczalnych i granicznych kwot przychodu w latach 2023-2024.
| Rodzaj kwoty | 1 marca 2023 r. | 1 marca 2024 r. |
| Dopuszczalna kwota przychodu | 1 586,60 zł | 1 788,90 zł |
| Graniczna kwota przychodu | 4 442,40 zł | 5 008,90 zł |
| Roczna dopuszczalna kwota przychodu | 19 039,20 zł | 21 466,80 zł |
| Roczna graniczna kwota przychodu | 53 308,80 zł | 60 106,80 zł |
W przypadku, gdy kwota dochodu oscyluje pomiędzy kwotą 1 788,90 zł a kwotą 5 008,90 zł, skutkuje pomniejszeniem wypłacanego świadczenia o kwotę przekroczenia. Należy jednak wziąć pod uwagę, że obniżone świadczenie nie może być niższe niż gwarantowana kwota świadczenia przedemerytalnego, która wynosi 897 złotych i 35 groszy.
W związku z tym, że osoby uprawnione mogą podjąć pracę zarobkową, często z tej możliwości korzystają. Niemniej jednak osoby, które osiągnęły wiek przedemerytalny, mają trudności w znalezieniu zatrudnienia. Można powiedzieć, że są wykluczone z rynku pracy.
>> Przeczytaj także: Do czego zobowiązuje umowa dożywocia?