Jesteś na etapie zakupu mieszkania. Przeglądasz oferty na różnych stronach internetowych i zastanawiasz się, którą opcję wybrać. Wiesz, że przed tobą lata spłat kredytu hipotecznego, szukasz więc oszczędności. Jednym z kosztów związanych z mieszkaniem jest czynsz. Na rynku możesz znaleźć mieszkania, w których regularnie opłaca się czynsz. Są również mieszkania bezczynszowe. Czym właściwie jest czynsz i z jakich opłat się składa? Czym różni się mieszkanie z czynszem od mieszkania bezczynszowego? Która opcja jest korzystniejsza zarówno z punktu widzenia finansowego, jak i odpowiedzialności za nieruchomość? Odpowiedź znajdziesz poniżej.
Czynsz – co to?
Jak na ogół postrzegamy definicję czynszu? Większość osób za czynsz uważa cykliczną opłatę administracyjną uiszczaną na rzecz spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej. Opłata ta pozwala na zarządzanie budynkiem i częścią wspólną. Jak się okazuje, jest to definicja błędna. Według prawa cywilnego opisany koszt to opłata mieszkaniowa. Czynszem jest natomiast opłata, którą najemca wypłaca wynajmującemu w przypadku najmu tradycyjnego lub najmu okazjonalnego. Zatem czynsz płacimy wówczas, gdy wynajmujemy od kogoś mieszkanie. Natomiast do wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni odprowadzamy opłatę mieszkaniową. Niemniej jednak w tym artykule będziemy się posługiwać potoczną nazwą opłaty na rzecz spełnieni lub wspólnoty, czyli czynszem.
Z jakich opłat składa się czynsz?
Opłata mieszkaniowa, która zwyczajowo nazywana jest czynszem, składa się z dwóch rodzajów opłat. Pierwsza dotyczy kosztów administracyjnych związanych z nadzorowaniem koniecznych czynności – w tym również utrzymanie pracowników spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej. Drugim rodzajem opłat wchodzących w skład czynszu są koszty, które wynikają z eksploatacji nieruchomości. Jakie to koszty?
Opłaty za zużycie wody i kanalizację
Jednym z większych kosztów, na który mamy wpływ są opłaty za zużycie wody. Wysokość opłat za usługi komunalne, takie jak dostarczanie wody i odbiór ścieków, są ustalane przez władze lokalne, czyli gminy. W związku z tym ich wysokość może się różnić w zależności od miejsca zamieszkania. Niemniej jednak to od lokatorów zależy, ile wody zużyje się w ciągu miesiąca. Koszty te można minimalizować, np. używając perlatora, czy stosując krótkie prysznice zamiast kąpieli w wannie pełnej wody.
Przyjmuje się, że ilość ścieków odprowadzanych do sieci kanalizacyjnej jest równa ilości wody zużytej przez dane gospodarstwo domowe. W celu dokładnego pomiaru zużycia wody wykorzystuje się wodomierze, które są wymieniane co 5 lat, ponieważ po tym czasie upływa ważność ich legalizacji. Po 5 latach urządzenia te muszą zostać poddane ponownej legalizacji. Pozwala to na zapewnienie prawidłowego pomiaru zużycia wody i rzetelnego rozliczania opłat za tę usługę.
>> Sprawdź ile wynoszą: Koszty notarialne przy zakupie mieszkania 2024?
Opłata za wywóz śmieci w czynszu
Jednym z elementów składających się na czynsz są opłaty za wywóz śmieci. Opłaty te w ostatnich latach budzą sporo kontrowersji między innymi z powodu sposób ich naliczania, a także ich wysokości. Stawki tej opłaty są ustalane bezpośrednio pomiędzy spółdzielnią mieszkaniową a przedsiębiorstwem odpowiedzialnym za odbiór i zagospodarowanie odpadów.
Niemniej jednak istotną rolę w kształtowaniu wysokości opłat za wywóz śmieci odgrywa również gmina, która określa maksymalne stawki za tę usługę. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, opłata za gospodarstwo domowe w budynku mieszkalnym może być wyliczana na kilka sposobów. Należą do nich między innymi wysokość opłat ze względu na liczbę mieszkańców, ilość zużytej wody, powierzchni lokalu, czy od gospodarstwa domowego. Nie da się ukryć, że koszty wywozu odpadów komunalnych mają bezpośredni wpływ na wysokość czynszu płaconego przez mieszkańców. Spółdzielnie mieszkaniowe muszą uwzględniać te opłaty w kalkulacji całkowitych kosztów utrzymania nieruchomości. To przekłada się na zwiększenie obciążeń finansowych dla lokatorów.
Opłata za ogrzewanie
Następną opłatą, która może wpłynąć na wysokość opłaty mieszkaniowej, są koszty ogrzewania. Wiele jednak zależy od rodzaju stosowanego w budynku ogrzewania. Niektóre budynki np. stare kamienice nie posiadają ogrzewania na klatkach schodowych, a mieszkańcy zobligowani są do ogrzewania mieszkań we własnym zakresie. W pozostałych przypadkach opłata za ogrzewanie jest uiszczana na rzecz dostawcy ciepła, jednak to administracja budynku decyduje o sposobie rozliczenia tych kosztów między mieszkańcami. Opłata ta składa się z dwóch elementów: stałych, ustalanych na podstawie powierzchni użytkowej lokalu, oraz zmiennych, zależnych od rzeczywistego zużycia energii cieplnej.
>> Zobacz również: Jak oszczędzać pieniądze w trudnych czasach?
Podstawą do dokonywania rozliczeń za ogrzewanie jest ustawa Prawo Energetyczne. Oprócz opłaty za ogrzewanie, właściciele nieruchomości ponoszą również koszty zużycia energii elektrycznej w częściach wspólnych budynku, takich jak klatki schodowe, parkingi podziemne, piwnice czy hole. Preferowaną przez większość spółdzielni mieszkaniowych w Polsce metodą rozliczenia kosztów ogrzewania jest podzielenie całkowitego kosztu przez wielkość udziału poszczególnych mieszkań w danym budynku. Czasami dochodzi do takich sytuacji, że kwota czynszu na koniec okresu grzewczego jest tak wysoka, że mieszkańcy muszą korzystać ze wsparcia instytucji finansowych. Wspomagają się wówczas kredytami lub pożyczkami przez Internet.
Opłaty zależne od administracji
Właściciele lokali mieszkalnych w budynkach wielorodzinnych powinni mieć świadomość, że znaczną część opłat mieszkaniowych stanowią kwoty przekazywane bezpośrednio do administracji nieruchomości. Środki te administrator budynku przeznacza na zarządzanie nieruchomością. A także usługi konserwatorskie, czy ubezpieczenie. Opłaty wnoszone przez lokatorów pokrywają również koszty prac remontowych, takich jak naprawy wind czy domofonu. To także serwis sprzątający i obsługa terenów zielonych wokół budynku. Zdarza się, że ta część opłat nazywana jest funduszem remontowym. Pozostałe środki przeznaczone są także na utrzymanie samej administracji lub zarządu spółdzielni, w tym prowadzenie rachunku bankowego, księgowość oraz obsługę prawną.
>> Sprawdź: Jak płacić podatek za wynajem mieszkania w 2024 roku?
Mieszkanie bezczynszowe – co to oznacza?
Jeżeli zauważyłeś ogłoszenie o kupnie mieszkania bezczynszowego, zapewne zastanawiasz się, kto pokrywa te wszystkie wymienione powyżej koszty. W przypadku mieszkań bezczynszowych nadal występują te koszty, jednak mieszkańcy np. niewielkich wspólnot rozliczają je we własnym zakresie. To mieszkańcy budynku odpowiedzialni są za sprzątanie klatki schodowej, czy koszty ewentualnych prac remontowych. Teoretycznie koszty w mieszkaniach bezczynszowych są niższe, jednak często wiąże się to z większym zaangażowaniem i odpowiedzialnością samych mieszkańców. Jeżeli należy naprawić rynnę, to mieszkańcy muszą zebrać na ten cel środki, znaleźć odpowiednią firmę i nadzorować przebieg prac. Dla wielu osób takie niedogodności nie stanowią problemu i zdecydowanie wolą formę bezczynszową. Czynsz jest często traktowany jako zło konieczne, szczególnie wówczas, gdy same koszty administracyjne są wysokie.
Podsumowanie
Nie da się ukryć, że czynsz jest opłatą, do której podchodzimy niechętnie. Często stanowi sporą część miesięcznych kosztów utrzymania. Zdarza się, że w przypadku kłopotów finansowych to właśnie czynsz jest tą opłatą, z którą zalegamy jako pierwsze. Często zatem dochodzi do takich sytuacji, że spółdzielnia mieszkaniowa zgłasza właściciela mieszkania do Krajowego Rejestru Dłużników. Dopiero w tym momencie wiele osób zaczyna szukać sposobu na spłatę zadłużenia. W związku z wpisem w KRD korzystają z pożyczek dla zadłużonych. Pamiętajmy o tym, że korzystając z kredytów i pożyczek, zawsze sprawdzana jest zdolność kredytowa i historia zadłużenia wnioskodawcy.