Sporządzenie aktu notarialnego wymagane jest przy zawieraniu ważnych umów, przeniesieniu praw własności czy regulowaniu spraw spadkowych. Choć może się wydawać, że jest to jedynie formalność, akty notarialne pełnią istotną funkcję w zapewnieniu bezpieczeństwa prawnego i ochrony interesów stron. Notariusze, jako zaufani strażnicy prawa, gwarantują, że dokumenty są sporządzane zgodnie z obowiązującymi przepisami, a strony w pełni rozumieją konsekwencje swoich działań. W ten sposób akty notarialne stają się solidnym fundamentem dla ważnych decyzji i transakcji, chroniąc prawa i obowiązki wszystkich zaangażowanych osób. Aby akt notarialny był prawomocny, musi być sporządzony przez uprawnionego notariusza. Za każdą czynność notarialną pobierana jest opłata, czyli taksa notarialna. Czym dokładnie jest taksa notarialna. Ile wynosi? Kto musi ją zapłacić? Odpowiadamy w dalszej części artykułu.
Co to jest taksa notarialna?
Taksa notarialna to inaczej opłata, którą pobiera notariusz za wykonanie określonych czynności prawnych. Jest to wynagrodzenie za pracę notariusza, które regulowane jest przepisami prawa. Maksymalne stawki taksy są ściśle określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości i obowiązują na terenie całej Polski. W związku z tym notariusz nie może żądać wyższej kwoty za dokonanie czynności niż ustalone w rozporządzeniu. Sytuacją, w której notariusz może zwiększyć swoją stawkę, jest ta, gdy do podpisania aktu notarialnego dochodzi poza kancelarią. W tym przypadku za każdą godzinę pracy w trakcie dnia (od godziny 8.00 do 20.00) może pobrać dodatkowe 50 złotych, a w godzinach nocnych i dni wolne od pracy 100 złotych. Do takich sytuacji może dochodzić np. przy spisywaniu testamentu.
Co ważne kancelarie mogą jednak obniżyć stawkę, aby jej usługi były bardziej konkurencyjne. Dlatego nie powinno się wykluczać możliwości pertraktowania niższej opłaty z notariuszem. Warto zatem spróbować wynegocjować obniżenie taksy notarialnej, gdy sprawa jest stosunkowo prosta i nie wymaga wielu skomplikowanych czynności. Należy także pamiętać, że do taksy notarialnej doliczany jest 23-procentowy podatek VAT.
>> Może Cię zainteresować: Podatek od zakupu mieszkania – ile wynosi?
Jakie czynności objęte są taksą?
Czynności notarialne objęte taksą notarialną obejmują wiele aspektów życia codziennego. Przede wszystkim, notariusz sporządza akty notarialne, które są niezbędne przy transakcjach związanych z zakupem i sprzedażą nieruchomości. Każda umowa kupna-sprzedaży mieszkania, domu czy działki musi być potwierdzona notarialnie, aby była ważna pod względem prawnym.
Kolejną czynnością wymagającą sporządzenie aktu notarialnego jest spisanie bądź potwierdzenie testamentu. Rolą notariusza w tym przypadku jest zapewnienie, że testament jest zgodny z prawem i co ważne z wolą testatora. Dzięki temu dokument ten ma pełną moc prawną i jest trudniejszy do podważenia, np. w sądzie. Notariusz zajmuje się również poświadczeniem dziedziczenia. W przypadku śmierci osoby, notariusz może sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia, który jest alternatywą dla sądowego stwierdzenia nabycia spadku. To znacznie przyspiesza proces dziedziczenia. Notariusz sporządza także umowy darowizny. Choć darowizna nie zawsze wymaga sporządzenia aktu notarialnego. Na ogół wystarczy spisana pomiędzy stronami umowa w myśli Kodeksu cywilnego. Akt notarialny jest wymagany w przypadku darowizny o wysokiej wartości, np. darowizna nieruchomości, czy samochodu.
Pełnomocnictwa również wymagają obecności notariusza. Notariusz może sporządzić pełnomocnictwo ogólne lub rodzajowe i szczególne do różnych czynności prawnych, takich jak sprzedaż nieruchomości czy zarządzanie majątkiem. Ponadto notariusz zajmuje się także poświadczeniem podpisów. Poświadczenie podpisu przez notariusza jest wymagane, np. przy składaniu dokumentów do urzędów czy banków. Warto również wspomnieć o sporządzaniu aktów małżeńskich majątkowych w tym intercyzy, które regulują kwestie majątkowe między małżonkami.
Czynnością wymagającą obecności notariusza i pobrania taksy notarialnej jest sporządzanie aktów założycielskich spółek. Notariusz pomaga w zakładaniu spółek, sporządzając akty i inne dokumenty niezbędne do rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Przykładowo firmy pozabankowe udzielające darmowych chwilówek, muszą działać w formie spółki zarejestrowanej w KRS.
Ile wynosi taksa notarialna i gdzie sprawdzić jej wysokość?
Wysokość taksy notarialnej w dużym stopniu uzależniona jest od wartości przedmiotu czynności notarialnej. Maksymalne stawki są określone w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. Oto przykładowe stawki:
- Do 3000 zł – 100 zł
- Od 3000 zł do 10 000 zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł
- Od 10 000 zł do 30 000 zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł
- Od 30 000 zł do 60 000 zł – 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł
- Od 60 000 zł do 1 000 000 zł – 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 zł
- Od 1 000 000 zł do 2 000 000 zł – 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł
- Powyżej 2 000 000 zł – 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, ale nie więcej niż 10 000 zł
Aby sprawdzić dokładną wysokość taksy notarialnej, można również skorzystać z kalkulatorów dostępnych online. Wiele stron internetowych oferuje darmowe narzędzie, które umożliwia szybkie i wygodne obliczenie wysokości taksy notarialnej.
Jeśli chcemy skorzystać z usług notariusza, warto skonsultować się bezpośrednio z wybraną kancelarią. W tym celu przed wizytą można zadzwonić lub wysłać e-mail, aby uzyskać dokładne informacje na temat kosztów. Notariusze są zobowiązani do informowania klientów o wysokości taksy przed wykonaniem czynności. Dzięki temu można uniknąć niespodzianek i dokładnie zaplanować budżet na transakcję. Szczególnie wówczas, gdy musimy sięgać po dodatkową szybką gotówkę na ten cel. Dzięki samodzielnemu porównaniu cen kilku kancelarii możemy zaoszczędzić całkiem sporą kwotę.
>> Ważne: Podatek od spadku i darowizn w 2024 roku
Ile wynosi taksa notarialna przy zakupie mieszkania?
Wysokość taksy notarialnej przy zakupie mieszkania zależy przede wszystkim od wartości nieruchomości. Stawki są regulowane prawnie i mają określone maksymalne limity. Opisane są w akapicie powyżej. W praktyce, koszty notarialne przy zakupie mieszkania najczęściej zamykają się w kilku tysiącach złotych. Na przykład, przy zakupie mieszkania o wartości 500 000 zł, taksa notarialna wyniesie około 3 407 zł – w kwocie tej doliczony jest już podatek VAT.
Podsumowanie
Taksa notarialna to opłata pobierana przez notariusza za wykonanie czynności prawnych. Jest to wynagrodzenie za pracę notariusza, które regulują przepisy prawa. Maksymalne stawki taksy notarialnej są ściśle określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości i obowiązują na terenie całej Polski, co oznacza, że notariusz nie może żądać wyższych kwot. Wysokość taksy zależy od wartości przedmiotu czynności notarialnej i rośnie procentowo wraz ze wzrostem wartości, na przykład 0,4% od nadwyżki powyżej 60 tysięcy złotych do 1 miliona złotych. Warto pamiętać, że istnieje możliwość negocjowania niższej stawki z notariuszem. Wysokość taksy można sprawdzić w rozporządzeniu, kalkulatorach online lub konsultując się bezpośrednio z notariuszem. Jeśli zależy nam na oszczędnościach, warto sprawdzić różne kancelarie notarialne, szczególnie wówczas, gdy nasze zasoby finansowe są ograniczone.
>> Ważne informacje: Ile kosztuje wpis do księgi wieczystej?