Umorzenie postępowania egzekucyjnego jest decyzją, którą wydaje sąd. Na ogół dochodzi do nich w sytuacji, w której komornik nie jest w stanie wyegzekwować spłaty długu. Jak dokładnie przebiega takie umorzenie? W jakiej sytuacji można umorzyć lub zawiesić postępowanie egzekucyjne? Co się w takim przypadku dzieje z długiem? Odpowiadamy w dalszej części artykułu.
Czym jest umorzenie postępowania egzekucyjnego?
Niezależnie od tego, czy jesteśmy dłużnikiem, czy wierzycielem, a także czy dług dotyczy niespłaconego kredytu konsolidacyjnego, czy faktury za usługę, warto wiedzieć, czym jest umorzenie postępowania egzekucyjnego. Umorzenie postępowania egzekucyjnego jest zatem procedurą, która kończy działania komornika bez merytorycznego rozstrzygania sprawy. Oznacza to, że egzekucja zadłużenia nie zostaje przeprowadzona, a wierzyciel nie odzyskuje należności od dłużnika. Umorzenie może nastąpić z różnych przyczyn, zarówno na wniosek wierzyciela, dłużnika, jak i z urzędu.
>> Zobacz również: Czy należność i zobowiązanie są tym samym?
Wierzyciel ma prawo złożyć wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego praktycznie bez ograniczeń, chyba że egzekucję wszczęto na wniosek sądu lub innego uprawnionego organu. W takim przypadku konieczna jest zgoda sądu lub organu, który zażądał wszczęcia egzekucji. Wierzyciel może zdecydować się na taki krok, gdy zawrze z dłużnikiem ugodę lub otrzyma należność po wszczęciu działań egzekucyjnych.
Dłużnik również może wnioskować o umorzenie postępowania. Jest to możliwe, jeśli zauważy nieścisłość prawną na przykład, gdy egzekucja została wszczęta bez tytułu wykonawczego. Ponadto może wystąpić, jeżeli roszczenie objęte tytułem wykonawczym uległo przedawnieniu przed dniem złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji. Co więcej, jeśli wierzyciel nie przerwie biegu terminu przedawnienia, dłużnik może żądać umorzenia.
Umorzenie postępowania egzekucyjnego może również nastąpić z urzędu. Dzieje się tak, gdy egzekucja nie należy do organów sądowych, wierzyciel lub dłużnik nie mają zdolności sądowej, lub gdy egzekucja ze względu na jej przedmiot, lub osobę dłużnika nie może być prowadzona.
Skutki umorzenia postępowania egzekucyjnego są jasno określone w Kodeksie postępowania cywilnego. Umorzenie powoduje uchylenie dokonanych czynności egzekucyjnych, ale nie pozbawia wierzyciela możliwości wszczęcia ponownej egzekucji, chyba że z innych przyczyn egzekucja jest niedopuszczalna.
>> Może Cię zainteresować: Ulga na złe długi – jak z niej skorzystać w 2024 roku?
Czym jest zawieszenie postępowania egzekucyjnego?
Z kolei zawieszenie postępowania egzekucyjnego to procedura, która tymczasowo wstrzymuje działania komornika mające na celu odzyskanie należności od dłużnika. W przeciwieństwie do umorzenia, zawieszenie nie kończy postępowania, lecz jedynie odkłada je w czasie. Może być inicjowane zarówno przez wierzyciela, dłużnika, jak i z urzędu, w zależności od okoliczności.
Wierzyciel może wnioskować o zawieszenie postępowania, na przykład w sytuacji, gdy prowadzi negocjacje ugodowe z dłużnikiem. W takim przypadku komornik zawiesza egzekucję, dając stronom czas na osiągnięcie porozumienia. Zawieszenie może również nastąpić na wniosek dłużnika, jeśli ten przedstawi dowody na to, że spłacił dług lub uzyskał odroczenie terminu spłaty od wierzyciela.
Zawieszenie postępowania egzekucyjnego, tak jak jego umorzenie może być zarządzone z urzędu. Przykładowo, w razie śmierci dłużnika, postępowanie zostaje zawieszone do czasu ustalenia spadkobierców i ich praw do majątku zmarłego. Podobnie, jeśli dłużnik traci zdolność do czynności prawnych i nie ma przedstawiciela ustawowego, postępowanie również ulega zawieszeniu.
>> Przeczytaj ten artykuł: Na czym polega dziedziczenie długu?
Przepisy prawa przewidują także inne sytuacje, w których może dojść do zawieszenia postępowania. Na przykład, jeśli dłużnik złoży zabezpieczenie konieczne według orzeczenia sądowego, sąd może zawiesić egzekucję. Zawieszenie może również nastąpić, gdy egzekucja dotyczy majątku wchodzącego w skład masy upadłościowej lub gdy dłużnik złoży wniosek o restrukturyzację zadłużenia.
Skutki zawieszenia postępowania egzekucyjnego są istotne dla obu stron. Dlaczego? W okresie zawieszenia komornik nie może bowiem podejmować żadnych czynności egzekucyjnych, co daje dłużnikowi czas na uregulowanie swoich zobowiązań lub na negocjacje z wierzycielem. Zawieszenie nie oznacza jednak, że dług zostaje umorzony – wierzyciel nadal ma prawo do odzyskania należności po ustaniu przyczyn zawieszenia.
Kiedy dłużnik może złożyć wniosek o umorzenie?
Dłużnik może złożyć wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego w kilku określonych sytuacjach. Przede wszystkim, jednym z najczęstszych powodów jest przedawnienie długu. Jeśli roszczenie objęte tytułem wykonawczym uległo przedawnieniu przed dniem złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji, a wierzyciel nie wykaże, że bieg terminu przedawnienia został przerwany, dłużnik ma prawo wnioskować o umorzenie postępowania.
Kolejną sytuacją, w której dłużnik może złożyć taki wniosek, jest brak tytułu wykonawczego. Jeśli egzekucja została wszczęta bez odpowiedniego tytułu wykonawczego, dłużnik może żądać umorzenia postępowania. Jest to istotne, ponieważ tytuł wykonawczy jest podstawą prawną do prowadzenia egzekucji, a jego brak oznacza, że działania komornika są bezprawne.
Dłużnik ma możliwość złożenia wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego, jeśli spełni dwa warunki:
- Zapłaci całą zaległą kwotę, którą jest winien wierzycielowi.
- Dodatkowo wpłaci na specjalne konto depozytowe kwotę równą 6 kolejnym miesięcznym ratom/płatnościom, które będą wymagane w przyszłości.
Warto również wspomnieć, że dłużnik może złożyć wniosek o umorzenie postępowania, jeśli egzekucja dotyczy osoby, która nie jest dłużnikiem. W takim przypadku postępowanie egzekucyjne jest prowadzone wobec niewłaściwej osoby, co stanowi podstawę do jego umorzenia.
Skutki umorzenia postępowania egzekucyjnego są jasno określone w Kodeksie postępowania cywilnego. Umorzenie powoduje uchylenie dokonanych czynności egzekucyjnych, takich jak zajęcie ruchomości czy nieruchomości, ale nie oznacza umorzenia samego długu. Wierzyciel nadal ma prawo do odzyskania należności i może ponownie wszcząć egzekucję, jeśli zajdzie taka potrzeba.
>> Warto wiedzieć: Jak odzyskać dług od osoby prywatnej?
Elementy, które powinien zawierać wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego
Aby wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego był skuteczny i zgodny z przepisami prawa powinien zawierać kilka kluczowych elementów. Przede wszystkim, wniosek musi być skierowany do właściwego organu egzekucyjnego, czyli do komornika prowadzącego postępowanie. Ważne jest, aby wniosek był sporządzony na piśmie i zawierał wszystkie niezbędne informacje.
Pierwszym elementem wniosku jest dokładne oznaczenie stron postępowania. Należy podać pełne dane dłużnika oraz wierzyciela, w tym imiona, nazwiska, adresy oraz numery PESEL lub NIP. To pozwala na jednoznaczną identyfikację stron i uniknięcie błędów i pomyłek.
Kolejnym istotnym elementem jest wskazanie tytułu wykonawczego, na podstawie którego prowadzone jest postępowanie egzekucyjne. Należy podać numer i datę wydania tytułu wykonawczego oraz organ, który go wydał. To umożliwia komornikowi weryfikację podstawy prawnej egzekucji.
W treści wniosku dłużnik powinien dokładnie opisać przyczyny, dla których wnosi o umorzenie postępowania. Ważne jest, aby przyczyny były jasno i precyzyjnie przedstawione oraz poparte odpowiednimi dowodami. Do wniosku należy dołączyć wszelkie dokumenty potwierdzające zasadność żądania umorzenia. Mogą to być na przykład potwierdzenia wpłat rat kredytu na samochód, ugody zawarte z wierzycielem, orzeczenia sądowe lub inne dokumenty, które mogą mieć znaczenie dla sprawy. Kompletna dokumentacja zwiększa szanse na pozytywne rozpatrzenie wniosku.
Wniosek powinien również zawierać datę jego sporządzenia oraz własnoręczny podpis dłużnika. Brak podpisu może skutkować odrzuceniem wniosku z przyczyn formalnych. Warto również podać kontaktowe dane dłużnika, takie jak numer telefonu czy adres e-mail, co ułatwi komunikację z komornikiem.