Coraz więcej Polaków ma trudności, aby dopiąć budżet domowy. Wielu z nas próbuje oszczędzać, lecz większości się to nie udaje. Na forach i grupach internetowych coraz częściej pojawiają się pytania, „jak gospodarować pieniędzmi, aby wystarczyło do kolejnej wypłaty”? Jaki jest nasz podstawowy błąd? Co powinniśmy zrobić lepiej lub dokładniej, aby jak najmniej boleśnie odczuwać skutki wysokich cen towarów i usług. Podpowiadamy.
Dobry plan i cel to podstawa
Motywacja
Z psychologicznego punktu widzenia, motywacja wewnętrzna jest najskuteczniejszą formą wprowadzenia trwałych zmian. Jeżeli jakaś sytuacja jest „do zniesienia”, bardzo często nie możemy się zmusić do wykonania działań, które ją poprawią. Dotyczy to nie tylko zmian w obrębie sfery finansowej, ale każdej. Dopóki problem nie stanie się dojmujący, większość ludzi przyzwyczaja się do niewygody. 3 nadprogramowe kilogramy nie zmuszą nas do wprowadzenia zdrowych nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej tak skutecznie, jak konieczność wymiany całej garderoby na większy rozmiar. Nie rzucimy palenia przez zadyszkę przy wejściu na 4 piętro, ale złe wyniki badań efektywnie przybliżą nas do walki z nałogiem. Podobnie jest z oszczędzaniem. Jeśli mamy do wykorzystania debet na koncie, użyjemy go z chęcią, bez konieczności rezygnowania np. z jedzenia na mieście. Przeważnie dopiero poważniejsze kłopoty finansowe spowodują, że zaczniemy działać w tej materii.
Jeśli nie chcemy czekać do momentu, aż się zadłużymy, musimy poszukać w sobie powodu, dla którego warto wprowadzić pewne ograniczania i restrykcje w wydawaniu pieniędzy. Dla każdego powód ten może być inny. Warto zatem przeanalizować swój system wartości. Co jest dla mnie na tyle istotne, że poniosę koszty niewygodnych zmian? Dla jednych będą to wakacje, na które nie ma szans bez wprowadzenia trybu oszczędnościowego, dla innych strach przed niespłaconymi rachunkami, a dla innej grupy będzie to zabezpieczenie przyszłości dzieci. Niezależnie od tego, co wybierzemy, warto zapisać swoje cele odręcznie na kartce. A w chwilach zwątpienia (przy pokusie większego wydatku), wrócić do swojej listy celów.
Plan
Plan jest równie istotny, jak nasz cel. W planie warto uwzględnić, z czego chcemy zrezygnować. Warto również zapisać sobie strategię, co zrobimy, jeśli plan nie będzie mógł być zrealizowany. Za przykład może nam posłużyć wyjście na miasto. Idąc ze znajomymi na kolację, zazwyczaj zamawialiśmy przystawkę, główne danie i deser. Do tego wypijaliśmy 3 lampki wina. Jeżeli w naszym planie chcemy ograniczyć koszty „rozrywki”, powinniśmy rozpisać strategię, z czego zrezygnujemy, idąc na kolację w większym gronie. Nie chcemy przecież, ograniczyć kontaktu z przyjaciółmi. Dla jednych dobrą strategią będzie ograniczenie liczby potraw – może bez przystawki i deseru, równie miło spędzimy czas. A wbrew pozorom oszczędności mogą być spore. Podobnie powinniśmy zrobić, z każdą sferą, w której chcemy wdrożyć zmiany.
>> Zobacz również: Budżet domowy – jak nim zarządzać, co warto robić?
Jak oszczędzać pieniądze w trudnych czasach?
Budżet domowy jest podstawowym narzędziem, które należy wdrożyć, jeśli chcemy zacząć oszczędzać. Nic tak dokładnie nie pokaże nam, który obszar naszych wydatków generuje największe koszty, a tym samym wyciek pieniędzy. Naturalnie, nie wszystkie koszty możemy zniwelować np. opłata za czynsz, rata pożyczki na dowód osobisty, czy czesne za szkołę dziecka są opłatami stałymi. Jednak koszty zużycia, prądu, wody, czy koszty transportu możemy, choć w części zredukować. Często dopiero po stworzeniu bardzo dokładnego budżetu domowego jesteśmy w stanie zaobserwować, gdzie pieniądze dosłownie nam uciekają. Dlatego warto przeanalizować wszystkie koszty, które ponosimy co miesiąc. Jednym z większych pożeraczy pieniędzy są zakupy spożywcze.
Nie zdajemy sobie sprawy, ile możemy zaoszczędzić, wychodząc do sklepu z precyzyjną listą zakupów. „Coś na obiad” na liście zakupów do drobiazgowych nie należy. Kupujemy więc to, co wpadnie nam w ręce. W domu okazuje się, że połowy produktów nie mamy, a to, co kupiliśmy, jest już w lodówce. W tym przypadku „coś na obiad” nie udało się, ale wydaliśmy sporo pieniędzy. Warto poświęcić kilka chwil dziennie na sporządzenie listy zakupów, do której mają dostęp członkowie rodziny, którzy również robią zakupy. Dzięki temu nie powielamy się, a produkty spożywcze się nie psują.
>> Zobacz również: 7 sposobów na oszczędzanie pieniędzy
Drobne zmiany metodą na oszczędzanie
Wiemy już, że warto mieć zapisany cel, na który przeznaczymy zaoszczędzone pieniądze. Mamy również stworzony budżet domowy, z którego wynika, gdzie powinniśmy wprowadzić zmiany. O planie również napisaliśmy. Teraz zastanówmy się, jakie zmiany możemy wprowadzić w poszczególnych kategoriach wydatków.
Opłaty za media
Opłaty mieszkaniowe. Choć wysokości czynszu nie zmieniamy, to możemy wprowadzić drobne korekty użytkowania wody, prądu i gazu. Choć zapewne większość z nas używa żarówek energooszczędnych, to nie każdy zwraca uwagę na to, aby brać prysznic, w jak najkrótszym czasie, nie myć naczyń pod bieżącą wodą lub nie gotować zupy bez przykrywki. Jeśli wprowadzimy jak najwięcej oszczędności energii, wody i gazu to z pewnością po kilku miesiącach zauważymy istotne różnice. Warto zatem poszukać informacji o tym, jak drobne zmiany wpływają na zużyciu mediów, a tym samym na ich koszty.
Transport
Cena paliwa niestety niewiele się zmniejszyła. Dlatego warto zastanowić się, jak ograniczyć liczbę przejechanych kilometrów. Może uda nam się namówić kolegę z pracy, aby jeździć jednym samochodem lub chociaż wymieniać się, kto, kiedy po kogo przyjedzie. Czasami korzystną zmianą jest komunikacja miejska, choćby dwa razy w tygodniu. Np. w dni, w które nie musimy robić zakupów spożywczych. Oczywiście najlepszym wyjściem jest jazda na rowerze, o ile nie mieszkamy zbyt daleko od miejsca pracy. W przypadku roweru osiągamy dwie korzyści. Lepsza kondycja i mniejsze koszty, co również jest formą oszczędzania.
Żywność
Nie da się ukryć, ze spora część budżetu domowego to produkty spożywcze. Nie nakłaniamy do tego, by kupować produkty gorszej jakości. Raczej korzystniejsze dla zdrowia i portfela skupienie się na jakości pożywienia i zmniejszeniu porcji. Ta rada oczywiście nie dotyczy wszystkich. Wiele zależy od tego, co jemy na co dzień. Gotowe dania ze sklepowych lodówek nie dość, że są drogie, to niekoniecznie zdrowe. Raczej przeznaczone na wyjście awaryjne niż codzienną dietę. Słodycze, przekąski, używki. Te niestety generują ogromne koszty, a także spustoszenie w naszym organizmie. Jedzenie nadmiaru śmieciowego jedzenia nie służy ani naszej wadze, ani zdrowiu, ani oszczędnościom. Warto głęboko się zastanowić, czy są nam potrzebne w takiej ilości.
Rozrywka i przyjemności
Wykupione subskrypcje do platform z podcastami, filmami i muzyką. Przy czym korzystanie z 10% z nich ze względu na małą ilość czasu wonnego. To niestety dość powszechne zjawisko. Choć czytanie książek jest bardzo rozwojowe, warto poszukać ich również w bibliotece. Nie koniecznie za każdym razem musimy kupić nowy egzemplarz. Siłownia, basen, joga? A może jesteśmy w stanie zminimalizować te koszty, robiąc trening np. online? To również może generować spore koszty. Warto oszczędzać w każdej sferze życia.