Wiele osób osiągających po raz pierwszy dochód przekraczający pierwszy próg podatkowy zastanawia się, ile wynosi wyższa stawka podatku i jak się ją oblicza. Omawiając progi podatkowe, nie sposób pominąć równie istotnych tematów, czyli podatku dochodowego i kwoty zmniejszającej podatek. Kto musi zapłacić podatek dochodowy i na jakich zasadach? Czym są progi podatkowe i ile wynoszą w 2024 roku?
Czym jest podatek dochodowy?
Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) to obowiązkowe świadczenie pieniężne na rzecz państwa, naliczane od dochodów uzyskiwanych przez osoby fizyczne. W Polsce podatek ten regulowany jest przez ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podatek ten muszą płacić wszyscy, którzy uzyskują dochody podlegające opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno pracowników zatrudnionych na umowę o pracę, jak i osób pracujących na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło. Ponadto obowiązek podatkowy obejmuje przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą oraz wspólników spółek osobowych.
Podatek dochodowy dotyczy również osób uzyskujących dochody z najmu, dzierżawy, praw autorskich, a także z inwestycji kapitałowych. Warto zaznaczyć, że podatek ten płacą zarówno polscy rezydenci podatkowi, którzy są opodatkowani od całości swoich dochodów, jak i osoby nieposiadające polskiej rezydencji podatkowej, które płacą podatek tylko od dochodów uzyskanych na terytorium Polski. Ponadto polscy rezydenci podatkowi mogą niekiedy korzystać z ulgi abolicyjnej, jeśli pracowali poza granicami Polski.
Warto podkreślić, że podatek dochodowy jest naliczany na podstawie różnych form opodatkowania, w tym na zasadach ogólnych według skali podatkowej, podatku liniowego oraz ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Każda z tych form ma swoje specyficzne stawki i zasady, które zależą od rodzaju i wysokości uzyskiwanych dochodów. Do takich specyficznych stawek należą progi podatkowe 2024.
Czym są progi podatkowe?
Progi podatkowe to określone przedziały dochodów, które decydują o wysokości stawki podatku dochodowego. W polskim systemie podatkowym obowiązują dwa główne progi podatkowe. Pierwszy próg obejmuje dochody do 120 000 złotych rocznie i jest opodatkowany stawką 12-procentową. Drugi próg dotyczy dochodów przekraczających 120 000 złotych i jest opodatkowany stawką 32-procentową od nadwyżki ponad tę kwotę.
Progi podatkowe 2024:
- 12 procent do kwoty 120 000 złotych dochodów rocznie,
- 32 procent powyżej 120 000 złotych dochodów rocznie.
Podatnicy, których dochody mieszczą się w pierwszym progu, płacą podatek według niższej stawki. Natomiast ci, którzy przekraczają próg 120 000 złotych, muszą zapłacić wyższy podatek. Warto podkreślić, że wyższy podatek obejmuje jedynie nadwyżka. Dodatkowo należy od kwoty podatku odliczyć kwotę zmniejszająca podatek. Należy zaznaczyć, że progi podatkowe dotyczą wszystkich osób rozliczających się na zasadach ogólnych, w tym pracowników, przedsiębiorców oraz osoby uzyskujące dochody z najmu czy inwestycji.
Zatem osoba, która osiąga roczny dochód poniżej 120 000 złotych, płaci 12-procentową stawkę podatku dochodowego, odliczając od tego 3 600 złotych. Z kolei osoba osiągająca dochód powyżej 120 000 złotych miesięcznie 10 800 złotych + 32 procent nadwyżki.
Dodatkowo, w polskim systemie podatkowym istnieje tzw. danina solidarnościowa. Jest to dodatkowy podatek w wysokości 4 procent, który dotyczy dochodów przekraczających 1 milion złotych rocznie. Podatek ten dotyczy zatem osób przekraczających trzeci próg podatkowy 2024. Danina ta ma na celu wsparcie osób znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej.
Czym jest kwota zmniejszająca podatek?
Aby dokładnie zrozumieć, od jakiej kwoty należy liczyć progi podatkowe 2024, musimy wyjaśnić kwestię kwoty zmniejszającej podatek. Kwota zmniejszająca podatek to suma, którą można odliczyć od zaliczek na podatek dochodowy, obniżając tym samym należny podatek. W Polsce kwota ta wynosi 300 złotych miesięcznie, co w skali roku daje 3 600 złotych. Kwota zmniejszająca podatek jest bezpośrednio związana z kwotą wolną od podatku, która wynosi 30 000 złotych rocznie. Oznacza to, że dochody do tej kwoty są zwolnione z opodatkowania. Pamiętajmy, że zwolnione z podatku są także dochody osób poniżej 26. roku życia, zwolnienie to nazywa się ulgą dla młodych. Chcąc skorzystać z ulgi należy jednak złożyć PIT zerowy.
Aby skorzystać z kwoty zmniejszającej podatek, podatnicy muszą złożyć u swojego pracodawcy oświadczenie PIT-2. Dzięki temu pracodawca co miesiąc odlicza 1/12 kwoty zmniejszającej podatek od zaliczki na podatek dochodowy. W praktyce oznacza to, że pracownik otrzymuje wyższe wynagrodzenie netto. Jeśli podatnik nie złoży oświadczenia PIT-2, kwota zmniejszająca podatek zostanie uwzględniona dopiero w rocznym rozliczeniu podatkowym. To ważna decyzja, ponieważ dla wielu osób spłacających kredyty konsumenckie lub inne zobowiązania, każda złotówka ma znaczenie.
Od 2023 roku podatnicy mogą elastyczniej decydować o zastosowaniu kwoty zmniejszającej podatek. Mogą złożyć wniosek o jej zastosowanie u maksymalnie trzech płatników, dzieląc kwotę na 300 złotych, 150 złotych lub 100 złotych miesięcznie. Ważne jest, aby suma odliczeń nie przekroczyła 300 złotych miesięcznie.
Jakie progi podatkowe w 2024 roku?
W 2024 roku progi podatkowe w Polsce pozostają bez zmian. Pierwszy próg obejmuje dochody do 120 000 złotych rocznie i jest opodatkowany stawką 12 procent. Drugi próg dotyczy dochodów powyżej 120 000 złotych, gdzie nadwyżka jest opodatkowana stawką 32 procent. Warto przypomnieć, że ostatnia zmiana miała miejsce w 2022 roku. Wtedy to obniżono stawkę pierwszego progu z 17 procent do 12 procent.
Początkowo planowano wprowadzenie pewnych modyfikacji w systemie podatkowym na rok 2024. Jednak ze względu na sytuację gospodarczą i polityczną, zrezygnowano z tych zmian. W rezultacie progi podatkowe pozostają takie same jak w roku poprzednim. To oznacza, że podatnicy mogą spodziewać się stabilności w tym zakresie. Szanse na zwiększenie progów podatkowych w najbliższym czasie wydają się niewielkie. Rząd skupia się obecnie na innych aspektach polityki fiskalnej. Niemniej jednak temat ten regularnie powraca w debacie publicznej. Eksperci podatkowi wskazują, że ewentualne zmiany mogłyby nastąpić najwcześniej w kolejnych latach podatkowych.
Warto zauważyć, że utrzymanie obecnych progów może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki. Z jednej strony, zapewnia to stabilność i przewidywalność dla podatników. Z drugiej jednak, przy wyższych płacach, coraz więcej osób może wpadać w drugi próg podatkowy. To z kolei może zwiększyć obciążenia podatkowe dla części społeczeństwa.
>> Zobacz również: Najlepiej płatne zawody w Polsce – poznaj top 10
Podsumowanie
Osiągając dochód, musimy się przygotować do konieczności opłacenia podatku dochodowego. Wysokość podatku uzależniona jest jednak od wysokości dochodu. Występują dwa progi podatkowe 2024, które wynoszą 12 i 32 procent. Obliczając stawkę podatku, należy także wziąć pod uwagę kwotę zmniejszającą podatek. Płacenie podatków należy traktować jako rzecz naturalną tak jak spłacanie swoich zobowiązań w tym pożyczek na dowód osobisty, czy kredytów gotówkowych. Jeśli osiągamy dochód lub pożyczamy pieniądze, zawsze musimy je zwrócić. W przypadku podatku na szczęście tylko jego część.