W przypadku śmierci głównego żywiciela rodziny, ta zostaje bez środków do życia. Takie sytuacje niestety występują dość często. Jakie szanse na wsparcie mają dzieci i wdowa? Kto ma prawo do renty rodzinnej i w jakiej wysokości? Jakie należy złożyć dokumenty? Na jak długo zostaje przyznana? Przeczytaj nasz artykuł.
Czym jest renta rodzinna?
Renta rodzinna jest świadczeniem, które przysługuje uprawnionym członkom rodziny po śmierci osoby, która miała prawo do emerytury lub renty z niezdolności do pracy. Ponadto renta rodzinna przysługuje po osobie ubezpieczonej, która spełniała warunki do przyznania tych świadczeń. Renta rodzinna jest więc świadczeniem, które zabezpiecza wdowę lub wdowca, a także dzieci zmarłej osoby.
Kto ma prawo do renty rodzinnej?
Celem renty rodzinnej jest przyznanie wsparcia finansowego po śmierci bliskiej osoby. Z renty nie każdy jednak może skorzystać. Warunkiem koniecznym do otrzymania renty jest przyznane prawo do emerytury, w tym emerytury pomostowej lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo spełniać warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń przez osobę zmarłą. Jeśli zmarły lub zmarła w chwili śmierci pobierał zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, jej krewni także mogą ubiegać się o rentę rodzinną.
>> Zobacz również: Ile wynosi najniższa krajowa netto w 2023 roku?
Kto ma prawo do renty rodzinnej?
Dzieci
Ten rodzaj świadczenia przysługuje dzieciom własnym, przysposobionym oraz dzieciom drugiego małżonka do ukończenia 16 lat. Wiek ten wydłuża się do 25. roku życia, gdy dziecko kontynuuje naukę. Należy podkreślić również, że ograniczenie wiekowe nie obowiązuje jeśli dziecko lub dzieci są całkowicie niezdolne do pracy w okresie, w którym pobierały rentę. Jeśli dziecko osiągnęło 25 lat, ale kontynuuje naukę w szkole wyższej, to prawo do renty przedłuża się do zakończenia ostatniego roku studiów.
Wdowa lub wdowiec
Jeżeli w chwili śmierci małżonka lub małżonki wdowa, lub wdowiec ukończyli 50 lat, lub był/była niezdolna do pracy, również należy im się renta rodzinna. Świadczenie otrzyma również jeśli wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionego do pobierania renty rodzinnej po jej/jego zmarłym małżonku, które nie ukończyły 16 lat, a jeżeli się uczą — do 18. roku życia — lub są całkowicie niezdolne do pracy. Oczywiście przypadków, w których wdowa może otrzymać świadczenie, jest dużo więcej. Możemy ich wyszukać na stronie internetowej Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.
Jeśli wdowa lub wdowiec, nie spełnia żadnego z warunków i nie ma żadnego innego źródła utrzymania, może otrzymać rentę okresową przez rok od śmierci męża/żony. Jeśli w tym czasie będzie uczestniczyć w zorganizowanym szkoleniu podnoszącym kwalifikacje. Aby była/był w stanie podjąć pracę zarobkową, renta może zostać wydłużona. Jednak nie dłużej niż do dwóch lat od chwili śmierci małżonka.
Wnuki
Do otrzymania renty rodzinnej uprawnione są również wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, które przyjęła osoba zmarła na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem ich pełnoletności. Muszą jednak spełniać łącznie dwa warunki tzn.:
– musiały zostać przyjęte na wychowanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego, (emeryta lub rencisty), chyba że śmierć była następstwem wypadku,
– nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją, jeżeli nie mogli zapewnić dzieciom utrzymania albo zmarły (emeryt lub rencista) lub jego małżonek był ich opiekunem ustanowionym przez sąd.
Rodzice
Do renty rodzinnej mają również prawo rodzice. Jeśli spełniają warunki takie jak dla wdów/wdowców. Także gdy zmarły syn lub córka w sposób znaczący przyczyniał się do ich utrzymania. Rodzice muszą jednak spełniać dodatkowe warunki dotyczące wieku, niezdolności do pracy lub wychowania dzieci tak jak w przypadku wdowy, lub wdowca.
Należy również podkreślić, że wdowa, wdowiec, ani dziecko nie tracą prawa do renty rodzinnej po zawarciu związku małżeńskiego.
Ile wynosi renta rodzinna?
Wszystkim uprawnionym do renty członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna. Jest ona podzielona w równych częściach pomiędzy osoby uprawnione do jej otrzymania. Kwota otrzymywana w ramach renty rodzinnej różni się w zależności od liczby osób, które są uprawnione do jej otrzymania i wynosi:
- W przypadku jednej uprawnionej osoby – 85 procent świadczenia (renta, emerytura), które otrzymywałby lub otrzymywał zmarły,
- Gdy do świadczenia uprawnione są dwie osoby 90 procent świadczenia (renta, emerytura), które otrzymywałby lub otrzymywał zmarły,
- W przypadku trzech osób uprawnionych – 95 procent świadczenia (renta, emerytura), które otrzymywałby lub otrzymywał zmarły.
Aby otrzymać rentę rodzinną, należy złożyć stosowny wniosek, który można znaleźć na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
ZUS wypłaca rentę od dnia powstania do niej prawa. Jednak na jej faktyczne otrzymanie możemy poczekać do miesiąca od złożenia wniosku. Jeżeli wniosek zostanie złożony po czasie, w którym nastąpiła śmierć ubezpieczonego, to renta rodzinna jest wypłacana od dnia śmierci.
Renta po mężu, czy własna emerytura?
Przyjmuje się, że można otrzymać tylko jedno świadczenie. Dlatego jeśli wdowa lub wdowiec są uprawnieni do otrzymania świadczenia emerytalnego. A w międzyczasie nabyli prawo do renty rodzinnej, muszą wybrać, z którego świadczenia będą pobierać pieniądze. Wyższa kwota emerytura, to wyższa zdolność kredytowa. Przy lepszej zdolności kredytowej rosną szansę na otrzymanie kredytu konsumenckiego.
Czy można dorobić do renty rodzinnej?
Każda osoba, której przysługuje renta rodzinna, może do niej dorabiać. Szczególnie że na ogół kwoty te nie są wysokie. Z pewnością spać spokojnie osoby, które nie zarabiają więcej niż 70 procent minimalnego wynagrodzenia.
ZUS zawiesza wypłatę pieniędzy z renty rodzinnej, jeśli osoba uprawniona zarabia powyżej 130 procent minimalnego wynagrodzenia. Należy również pamiętać, że każda osoba, która pobiera rentę rodzinną i podjęła pracę zarobkową, musi o tym fakcie powiadomić ZUS. Brak informacji może skutkować żądaniem zwrotu pobranych świadczeń nawet do trzech lat wstecz.
Co ważniejsze z renty rodzinnej można całkowicie lub czasowo zrezygnować. Jeśli osób uprawnionych jest więcej, a chcemy podjąć pracę zarobkową, możemy z niej zrezygnować. Rentę ponownie przeliczy ZUS i rozdzieli ją pomiędzy poszczególnych uprawnionych członków rodziny na nowych zasadach.