Wybór formy opodatkowania to jedna z najważniejszych decyzji, która stoi przed każdym przedsiębiorcom. Przedsiębiorcy mają do dyspozycji różne opcje, co pozwala im na optymalizację zobowiązań podatkowych. Co więcej, wybór formy opodatkowania powinien uwzględniać nie tylko rodzaj działalności, ale także przewidywane przychody i koszty, a także preferencje i możliwości właściciela firmy. Dzięki temu możemy uniknąć niekorzystnych sytuacji, które mogą wpłynąć na sytuację finansową biznesu. Właściwy wybór formy opodatkowania jest zatem nie tylko kwestią formalną, ale także strategiczną, która może decydować o sukcesie przedsiębiorstwa. W tym artykule wyjaśniamy, czym dokładnie jest forma opodatkowania i jakie są ich rodzaje. A także która forma może być najkorzystniejsza.
Czym jest forma opodatkowania?
Forma opodatkowania odnosi się do metody ustalania wysokości podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) na podstawie osiąganych dochodów. Wybór formy opodatkowania pozwala określić, w jaki sposób dochód podatnika jest obliczany i opodatkowany. Ma również istotny wpływ na rentowność przedsiębiorstwa, co z kolei wpływa na jego konkurencyjność na rynku. Przedsiębiorcy mają możliwość wyboru spośród różnych opcji, co pozwala im na dostosowanie rozliczeń do specyfiki prowadzonej działalności.
Każda forma opodatkowania charakteryzuje się innymi zasadami, a co za tym idzie konsekwencjami. Dlatego musimy przeanalizować, która z nich najlepiej odpowiada naszym potrzebom. Istotne jest, aby decyzja ta była świadoma i oparta na rzetelnej analizie. Wybór formy opodatkowania powinien uwzględniać rodzaj działalności, przewidywane przychody oraz strukturę kosztów. Dla niedoświadczonych przedsiębiorców wybór odpowiedniej formy opodatkowania może być dość trudny i niestety wpływać negatywnie na osiągane zyski. Dlatego warto skorzystać z usług doradcy podatkowego, który pomoże dobrać odpowiednią formę opodatkowania do specyfiki firmy. Niestety nie każdy chce skorzystać z usług doradcy, a przecież jest to dość powszechne choćby przy doborze kredytu hipotecznego, czy kredytu konsolidacyjnego. Kredytobiorcy w tym przypadku chętnie sięgają po opinię doradcy kredytowego.
Dobrze dobrana forma opodatkowania może znacząco ułatwić codzienne funkcjonowanie firmy. Może również pomóc w optymalizacji kosztów, co jest niezmiernie ważne dla rozwoju biznesu. Warto pamiętać, że zmiana formy opodatkowania jest możliwa, ale wiąże się z dodatkowymi obowiązkami.
>> Zobacz również: Podatki, które zasilają budżet państwa
Jakie są formy opodatkowania?
W Polsce przedsiębiorcy mają do wyboru kilka form opodatkowania, które odpowiadają różnym potrzebom i charakterystyce działalności. Wybór odpowiedniej formy jest niezwykle istotny dla efektywnego zarządzania finansami firmy. Poniżej przedstawiamy główne formy opodatkowania dostępne w Polsce.
Zasady ogólne (skala podatkowa – PIT-36)
To domyślna forma opodatkowania, stosowana, gdy przedsiębiorca nie wybierze innej opcji. W przypadku tej formy dochód opodatkowany jest według skali, która wynosi 12 procent do 120 000 złotych oraz 32 procent od nadwyżki. Zasady ogólne są dostępne dla wszystkich podatników, którzy prowadzą działalność gospodarczą. Na ogół osoby, które przekraczają próg 120 000 złotych dochodu, wybierają później podatek liniowy, by obniżyć wysokich podatków. Warto podkreślić, że skala podatkowa wymaga od przedsiębiorcy prowadzenia księgowości i zapisywania wszystkich przychodów i kosztów. Z drugiej strony ta forma opodatkowania pozwala na korzystanie z różnych ulg w tym również ulgi na dziecko.
Ponadto, jeśli żona lub mąż również rozlicza się na zasadach ogólnych, małżeństwo może rozliczać się wspólnie.
>> Przeczytaj również: PIT zerowy – sytuacje, w których musisz go złożyć
Podatek liniowy (PIT-36L)
Podatek liniowy to opcja dla przedsiębiorców, którzy preferują stałą stawkę podatku w wysokości 19%. Ta forma opodatkowania pozwala na prostsze obliczenia, ponieważ nie uwzględnia progów dochodowych. Na ogół podatek liniowy wybierają przedsiębiorcy, którzy osiągają wyższe dochody. Nie jest to jednak opcja dla tych przedsiębiorców, którzy chcą się rozliczać wspólnie ze współmałżonkiem lub samodzielnie wychowują dziecko. Wybierając podatek liniowy i pracując np. na podstawie umowy o pracę, należy składać dwa odrębne zeznania podatkowe. Dochody z działalności, która opodatkowana jest liniowo, nie łączą się bowiem z dochodami z innych źródeł. Ponadto przy podatku liniowym nie można świadczyć usług na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy (dotyczy to tego samego charakteru pracy w jednym roku podatkowym). Wprowadzenie zmian związanych z pakietem Polski Ład sprawiło, że podatek liniowy nie jest już tak atrakcyjny, jak przed zmianami.
Ryczałt ewidencjonowany (PIT-28)
Ryczałt to uproszczona forma opodatkowania, która pozwala na płacenie podatku od przychodu, bez możliwości odliczania kosztów uzyskania przychodu. Stawki ryczałtu różnią się w zależności od rodzaju działalności i wynoszą od 2 do 20 procent. Z tej formy mogą korzystać przedsiębiorcy, których dochód z pozarolniczej działalności w poprzednim roku nie przekraczał określonych limitów przychodów oraz nie prowadzą działalności wyłączonej z ryczałtu. Najczęściej z ryczałtu ewidencjonowanego korzystają przedstawiciele wolnych zawodów, a także działających w branży gastronomicznej, czy działających w niektórych branżach IT.
Karta podatkowa
Karta podatkowa to najprostsza forma opodatkowania, w której wysokość podatku ustala Naczelnik Urzędu Skarbowego. Oznacza to, że podatek ustalany jest jako stała miesięczna kwota, która nie zależy od faktycznych kosztów i dochodów przedsiębiorcy. Jest to opcja dostępna tylko dla wybranych podatników, którzy prowadzą działalność o określonym charakterze. Na ogół korzystają z niej małe przedsiębiorstwa np. rzemieślnicze, kwiaciarnie lub salony fryzjerskie. Karta podatkowa jest stała i nie wymaga skomplikowanej ewidencji. Aby z niej skorzystać, przedsiębiorca musi spełnić określone warunki, w tym prowadzić działalność, która nie jest obciążona akcyzą. Warto zaznaczyć, że wprowadzony Polski Ład uniemożliwił korzystanie z karty podatkowej przedsiębiorcom, którzy z niej nie korzystali przed 2021. Innymi słowy, jeśli przedsiębiorca założył działalność gospodarczą w 2024 roku, nie może skorzystać z karty podatkowej.
>> Może Ci się przydać: Dochód a przychód – najważniejsze różnice
Zmiana formy opodatkowania 2024
W 2024 roku przedsiębiorcy mogli zmienić formę opodatkowania do dnia 20 lutego 2024 roku. Następna taka możliwość nastąpi w przyszłym roku, czyli, jeśli obecna forma opodatkowania nie odpowiada przedsiębiorcy, mogą ją zmienić do 20 lutego 2025 roku. Warto jednak poświęcić temu działaniu chwilę przed tą datą. Aby zmienić formę opodatkowania, przedsiębiorca musi złożyć stosowny wniosek. Jeśli zdecydujemy się zrobić to online przez CEIDG, warto znaleźć czas przed tą datą. W przeciwnym wypadku nadmiernie obciążony system może nie zaciągnąć lub nie przetworzyć informacji na czas.
Formy opodatkowania – która jest najkorzystniejsza?
Określenie, która forma opodatkowania jest najkorzystniejsza, jest praktycznie niemożliwa. Tak jak w przypadku wyboru najlepszego kredytu samochodowego dopasowanego do wszystkich. To praktycznie niemożliwe. Wiele bowiem zależy od rodzaju działalności, wysokości dochodów, specyfiki wykonywanych działań, kosztów związanych z prowadzeniem firmy, a także sytuacji przedsiębiorcy. Z pewnością najkorzystniejszym wyborem będzie udanie się do specjalisty od spraw podatkowych. Niektórzy radzą się także księgowych, jednak jeśli księgowy zajmuje się wąską specjalizacją, często nie będzie wiedział o wielu niuansach, które występują przy innych formach opodatkowania. Dlatego tak istotne jest skontaktowanie się z osobą, która dopasuje formę opodatkowania do specyfiki danej firmy. W przeciwnym wypadku firma może nie być rentowna lub nawet ponosić spore straty.