Choć dla osób niezainteresowanych nazwa podatek od deszczu może brzmieć absurdalnie, to po wyjaśnieniu idea wydaje się być słuszna. Z pewnością innego zdania są osoby, których podatek od deszczu dotyka osobiście. Niemniej jednak warto wiedzieć, czym dokładnie jest ten podatek i kiedy należy go opłacać. W tym artykule odpowiemy na najczęściej zadawane pytania.
Co to jest podatek od deszczu?
Podatek od deszczu, potocznie nazywany jest również podatkiem od powierzchni dachu lub kostki brukowej. Jest opłatą, którą wprowadzono w Polsce na mocy ustawy Prawo wodne z 2017 roku. Podatek ten został wprowadzony w celu zniechęcenia właścicieli nieruchomości do nadmiernego zabudowania terenu. Co prowadzi do zmniejszenia powierzchni zdolnej do naturalnej retencji wody. Innymi słowy, im więcej betonu, asfaltu, czy kostki brukowej na działce, tym mniej wody opadowej jest w stanie wsiąknąć w glebę i zasilić wody gruntowe.
Zmniejszenie naturalnej retencji wody prowadzi do szybkiego spływu wody opadowej i roztopowej, co z kolei przyczynia się do zmniejszania zasobów wód gruntowych i podziemnych. Niestety Polska znajduje się na jednym z ostatnich miejscu w Europie pod względem wielkości zasobów wodnych.
„W blisko połowie krajów UE zasoby świeżej wody są niepokojąco niskie (poniżej 3000 m³ na osobę), w tym w Polsce, na Malcie, Cyprze i w Czechach są poniżej poziomu bezpieczeństwa wodnego”
Takie dane zostały przytoczone w najnowszym raporcie GUS „Polska na drodze zrównoważonego rozwoju”
Podatek od deszczu ma zatem na celu przeciwdziałanie temu zjawisku i wzrost Wskaźnika Wykorzystania Wody plus. Obecnie wynosi w Polsce 6,87 procent, a średnio w Europie plasuje się na poziomie 8,39 procent. Wskaźnik ten w Polsce wzrósł z 5,62 procent, który odnotowano w 2010 roku. Pieniądze z tego podatku mają trafić do Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie”. A także do gmin, które mogą je wykorzystać na walkę ze skutkami suszy.
Podatek od deszczu obowiązuje w Polsce od 1 stycznia 2018 roku. Obciążenie to dotyczy właścicieli nieruchomości, na których występuje zbyt mała naturalna retencja wody opadowej. W praktyce oznacza to, że im bardziej zabudowana jest działka, tym więcej trzeba zapłacić. Wysokość podatku uzależniona jest zatem od stopnia zabudowania działki. Istnieją jednak sposoby na zmniejszenie tej opłaty na przykład poprzez instalację na działce urządzeń do retencjonowania wody. Z takich rozwiązań chętnie korzystają osoby zainteresowane ekologią, odnawialnymi źródłami energii, czy metodą zero waste.
Kto nalicza podatek od deszczu?
Podatek od deszczu, który zwany jest także jako opłata za zmniejszenie naturalnej retencji terenu, naliczany jest przez wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Dochody z tej opłaty zasilają budżet Państwowego Gospodarstwa Wodnego i są przeznaczone na walkę ze skutkami suszy. Dodatkowo 10 procent przychodu z podatku trafia do budżetów gmin, które są zobowiązane do naliczania i pobierania tego podatku. Danina ta dotyczy przede wszystkim właścicieli nieruchomości, które są nadmiernie zabudowane lub pokryte nieprzepuszczalną nawierzchnią w więcej niż 70 procentach. A nieruchomości te znajdują się na obszarach nieujętych w systemie kanalizacji otwartej lub zamkniętej.
Jak obliczyć wysokość podatku w 2024 roku?
Wysokość podatku od deszczu naliczana jest na podstawie formuły określonej w art. 272 ustawy Prawo wodne. Wysokość tej opłaty ustalana jest przez gminę. Jako iloczyn jednostkowej stawki opłaty wyrażonej w metrach kwadratowych, wielkości utraconej powierzchni biologicznie czynnej także wyrażonej w metrach kwadratowych oraz czasu wyrażonego w latach.
W praktyce oznacza to, że im większa powierzchnia działki pokryta jest materiałami nieprzepuszczającymi wody, tym opłata jest wyższa.
Należy jednak zaznaczyć, że opłata deszczowa dotyczy jedynie właścicieli wielkich nieruchomości, które są zabudowane lub pokryte nieprzepuszczającą wody nawierzchnią. Mowa tutaj o budynkach o powierzchni powyżej 3 500 metrów kwadratowych, których 70 procent powierzchni nie przepuszcza wody. Jeżeli jesteś posiadaczem domu jednorodzinnego przeważnie budowanego za kredyt hipoteczny i wykańczanego przy użyciu kredytu gotówkowego nie powinieneś się martwić. Chyba że jesteś posiadaczem bloku mieszkalnego lub parkingu o powierzchni powyżej 3 500 m², wówczas faktycznie konieczne będzie uiszczenie opłaty.
W związku z ustawą podatek deszczowy wynosi od 0,10 groszy do 1 złotego na metr kwadratowy rocznie. Opłaty ustalone są w następującej wysokości:
- 1 złoty za 1 m² na 1 rok – jeśli na działce nie ma urządzeń do retencjonowania wody z powierzchni uszczelnionych i na stałe związanych z gruntem,
- 60 groszy za 1 m² na 1 rok — jeżeli na działce są urządzenia do retencjonowania wody o pojemności do 10 procent rocznego odpływu z uszczelnionych powierzchni stale związanych z gruntem,
- 30 groszy za 1 m² na 1 rok — gdy zastosowano urządzenia do retencjonowania wody z powierzchni o pojemności od 10 do 30 procent rocznego odpływu z powierzchni,
- 10 groszy za 1 m² na 1 rok — przy stosowaniu urządzeń, które retencjonują wodę z powierzchni na poziomie powyżej 30 procent odpływu rocznego z powierzchni uszczelnionych
Gdzie należy uiścić płatność za podatek od deszczu?
Opłatę z tytułu podatku od deszczu należy uiścić na rachunek bankowy urzędu gminy, który podatek naliczył. Każda osoba lub instytucja, która posiada nieruchomość większość niż 3 500 m², otrzyma list polecony lub zawiadomienie będzie dostarczone osobiście przez przedstawiciela urzędu. Należy pamiętać, aby podatek opłacić w terminie. W przeciwnym razie możemy się spodziewać nawet blokady środków na rachunku bankowym, tak jak ma to miejsce w przypadku podatku od nieruchomości.
Czy istnieją wyjątki od opłaty podatku od powierzchni dachu?
Wyjątków w sytuacji, gdy konieczne jest dokonanie opłaty deszczowej, jest niezwykle mało. Zwolnienie nie działa tak, jak kwota wolna od podatku. Dotyczą jedynie zarządców dróg publicznych i dróg kolejowych. Których wody opadowe i roztopowe odprowadzane są do ziemi lub wód za pomocą różnego typu urządzeń. Kościoły również nie muszą płacić tego podatku. Zwolnione z daniny są także nieruchomości, których powierzchnia wynosi od 600 m², ale poniżej 3 500 m ². Jednak pod warunkiem, że zastosują urządzenia retencjonujące wodę. Koniecznie o pojemności wyższej niż 50 procent rocznego odpływu z powierzchni trwale uszczelnionych i związanych z gruntem.
Podatek od deszczu — kto musi go zapłacić? Podsumowanie
Nie każdy posiadacz nieruchomości musi opłacać podatek deszczowy. Podatek ten w głównym stopniu dotyczy posiadaczy dużych nieruchomości – powyżej 3 500 metrów kwadratowych. Jeżeli masz taką nieruchomość, możesz uniknąć dodatkowych opłat, stosując np. zbiorniki na deszczówkę. Środki na ten cel można pozyskać nawet z kredytu inwestycyjnego dla przedsiębiorców. Dla osób fizycznych pomocny może być kredyt gotówkowy lub pożyczka na raty. Choć nikt nie lubi dodatkowych opłat, to trudno się nie zgodzić, że przyszłość planety jest w naszych rękach.